Niet blij met de onderzoeksraad [Jeugdzorg]

Andere kant

Hoewel ik momenteel beperkt internet heb, MOET ik hierop reageren.

E waren dus 27 fout afgelopen gevallen, m.a.w. 'ze' grepen ten onrechte niet of te laat in.
In hoeveel gevallen werd er ten onrechte wel ingegrepen, of gedreigd daarmee, terwijl er niets mis was?

Zelfs een paar jaar nadat het bij ons dankzij kordaat ingrijpen van derden met een sisser afliep, loop ik nog steeds met een enorme angst die mijn leven blijft beheersen. Het is goed gekomen en rechtgezet, maar de dreiging, de machteloze wanhoop, het machtsmisbruik van de dreigende medewerker...

Nu weet ik dat ze geen poot hadden om p te staan. Maar de herinnering aan de dreiging en de angst dat ze zomaar je kinderen zouden kunnen afnemen raak je nooit meer kwijt...

Enkele tientallen gevallen te laat ingrijpen, dat is vreselijk. Maar hoe zit dat met die mensen die ten onrechte met het tegengestelde te maken hadden?

Koperdraad

Interessant is dat de onderzoeksraad voor veiligheid het onderzoek gedaan heeft als een soort oefening: kunnen wij onze definitie en werkwijze als het gaat om veiligheid nu ook hanteren bij kinderen.
De onderzoeksraad verschijnt normaal gesproken bij ernstige verkeersongelukken etc. Zoals onlangs bij de ontspoorde trein hier vlakbij. Dan wordt er onderzoek gedaan en worden er conclusies getrokken die voor het hele spoor gelden. Bij de trein was de oorzaak koperdiefstal. De oplossing is dan: beter opletten op koper en andere materialen ontwikkelen. Met zo'n conclusie wordt het hele spoor veiliger.
De onderzoeksraad implanteert eenzelfde werkwijze nu op het terrein van ouders: incidenten worden onderzocht in de hoop daar lessen uit te trekken.
Volgens mij is er echter een fundamenteel probleem met deze werkwijze: als je bij het spoor concludeert dat koperdiefstal gevaarlijke situaties oplevert is het per definitie een verhoging van de veiligheid om die conclusie door te trekken naar elk koperdraadje op het spoor.
Als je bij kinderen constateert dat er kinderen overlijden door mishandeling van ouders schept het een riskante sfeer rondom ouders als je dat doortrekt naar alle ouders. Die riskante sfeer maakt dat mensen minder gemakkelijk hulp vragen etc., met andere woorden het is levert geen verhoging van de veiligheid op, maar een verhoging van ervaren onveiligheid.
Een tweede probleem is, dat het beschermen tegen koperdieven een effectief middel is om de risico's te verkleinen: hoe meer bescherming, des te minder de risico's. Dat is in de verhouding ouders-ingrijpen overheid niet het geval. Tot nu toe kunnen we nog steeds uitgaan van 1/3, 1/3, 1/3, dat wil zeggen dat ingrijpen slechts in 1/3 van de situaties een verbetering oplevert, in 1/3 van de situaties eigenlijk niets uitmaakt en in 1/3 van de situaties een verslechtering voor het kind. Er is dus geen rechte lijn te trekken tussen: meer beveiliging levert een veiligere situatie op.
Het laatste is overigens moeilijk hard te maken. Cijfers over zelfdodingen van kinderen in een gesloten setting, verkrachting, mishandeling etc. in een jeugdzorgsetting (pleeggezin, instelling) zijn er niet, er is ook geen meldpunt waar ouders dat kunnen melden, dus zo'n overzicht komt er voorlopig nog niet. De inspectie begint pas als er echt veel aan de hand is, niet als er incidenten zijn.
Je kunt pas over een verhoging van de veiligheid spreken als je een indicatie hebt over hoe groot de kans is dat het daarna beter zal gaan met een kind.

Tsjor

Cijfers, 15 (+2)

In het rapport wordt uiteraard ook weer gesproken over cijfers. Over het voorkomen van mishandeling wordt een cijfer gehanteerd dat gerelateerd is aan het Leids onderzoek dat eerder is uitgevoerd (vlak voordat een nieuw kabinet zou beginnen). Dat bevat dus weinig nieuws.
Wat ik wel opmerkelijk vond zijn cijfers uit een onderzoek van het Nederlands Forensisich Instituut dat in 1998 is gepubliceerd, waarvan men denkt dat het ook nu nog bruikbaar is. In dat onderzoek komt men tot de conclusie dat er per jaar 15 (+ twee serieuze verdenkingen) kinderen sterven door mishandeling. De onderzoeksraad noemt het getal van 67 over de 4 jaar die zij onderzocht hebben (recente jaren).
Van die 67 zijn 20 kinderen omgekomen bij zogenaamde familiedrama's. Probleem daarvan is, dat het drama's zijn die niemand had zien aankomen, waar geen enkele hulpverlener of wie dan ook een spoortje van vermoeden bij had. Heel erg moeilijk dus om dat aan te pakken. Tenzij we met elkaar een klimaat weten te creëren, waarbij we er alles aan doen om te voorkomen dat ouders om wat voor reden ook (werkloosheid, financiële problemen, angst dat kinderen weggehaald worden) ooit nog zo wanhopig worden dat ze overgaan tot een drastische maatregel. De raad heeft deze situaties verder niet onderzocht, er zijn dus ook geen aanbevelingen over het opbouwen van een dergelijk klimaat.
15 (+2) kinderen zijn er 17 teveel. De raad heeft goed onderbouwd welke casussen zij hebben onderzocht, de casussen staan kort beschreven in bijlage B. Iedereen die mee wil denken over de problematiek zou die bijlage moeten lezen voordat je verder praat. Het is hemelschrijend, diep tragisch en afschuwelijk wat er met kinderen kan gebeuren.

Tsjor

Vaders

De raad concentreert zich op de processen, de keuzes die daarin gemaakt zijn etc. en komt dan tot de conclusie dat jeugdzorg te lang gewacht heeft met ingrijpen, vaak te lang meegegaan is met moeder.
Als je bijlage B. gelezen hebt (wat natuurlijk maar een zeer korte samenvatting is van een hele complexe situatie) dan springt toch de rol van de (stief)vader heel erg in het oog. Vaak al bekend met geweldsdelicten of agressieproblematiek, vaak al vooraf meldingen, ook van moeders, en toch zo hun gang kunnen gaan. Het is ietwat generaliserend als ik dit zo zeg, maar die verpletterende indruk bleef wel hangen bij mij nadat ik me door de bijlage heen had geworsteld.
Ik kan me voorstellen dat jeugdzorg zich mee laat nemen door moeder als het gaat om inschatting van de situatie. Moeders zullen vaak al ervaring hebben, inzet en wil om geconstateerde agressieproblematiek bij vader in de hand te houden. De conclusie van een moeder dat ze dat eigenlijk niet (meer) goed kan is van een heel andere orde, dan het gesprek tussen jeugdzorg en moeder over de veiligheid van het kind. In het laatste gesprek zal moeder haar eigen thuissituatie gaan verdedigen, omdat ze haar kinderen niet kwijt wil en omdat ze zelf nog gelooft dat ze het wel in de hand kan houden. Het gesprek zou dus niet moeten zijn: moeder tegenover jeugdzorg, maar moeder en jeugdzorg die samen een serieus probleem constateren en bespreken wat ieder kan doen om het in de hand te houden. Probleem benoemen, agressie van vader benoemen, risico's van vader benoemen, gesprek met vader over het probleem aangaan. Vader als probleem benoemen. En de oplossing in die hoek zoeken, zoals het recente voorstel om niet de kinderen uit huis te plaatsen maar de agressor (net als bij huiselijk geweld). Als de agressor de moeder is geldt dat natuurlijk ook voor haar.
De kop boven het bericht had wat mij betreft dan ook mogen zijn: jeugdzorg moet eerder ingrijpen bij agressie (stief)vaders.
Bij huiselijk geweld kan een huisverbod worden opgelegd in de lijn politie-burgemeester. Dat lijkt mij voor kinderen ook een prima lijn. In de dagen van het huisverbod kan dan hulp ingeschakeld worden. De beschreven casussen laten zien dat er sprake is van een langdurig en regelmatig terugkerend probleem. De agressie is geen incident, geen ongelukje, maar een structureel patroon dat telkens weer opkomt, tot de (bijna) fatale gevolgen optreden. Een huisverbod voor enkele dagen is daarom geen oplossing op langere termijn, maar wel een relevant eerste signaal over waar de problemen zitten, waar de bescherming ligt (bij de kinderen) en waar eventuele beschermende factoren voor de kinderen aanwezig zijn. Met een goede duiding van het probleem is de kans dat er ook een goede oplossing komt groter.
En misschien moet er wel zoiets komen als een woonverbod -bij-kinderen voor mensen die zich aantoonbaar en met regelmaat schuldig hebben gemaakt aan huiselijk geweld of geweld tegen kinderen. Om herhaling in een nieuwe relatie te voorkomen. Om vrouwen op de hoogte te brengen dat deze persoon een verleden heeft, om kinderen te beschermen. Aantekening in het GBA: als iemand zich op een adres wil inschrijven waar kinderen wonen, en diegene heeft in een bewezen verleden met agressie tegen kinderen, dan kan die inschrijving niet doorgaan. Dan maar een eigen kamer, flat of caravan. Tot de kinderen 18 zijn. Zoiets.

Tsjor

Werkloze specialisten kindermishandeling

Vandaag in de Pers: in Nederland blijken vijf forensische artsen te zijn die gespecialiseerd zijn in het herkennen van kindermishandeling. Alleen: die artsen hebben nauwelijks werk. Per jaar 35 verzoeken. Kosten per kind: 1000 euro. Probleem: wie moet het betalen?

Een citaat uit het artikel: "Het zouden er veel meer moeten zijn dan die 35, maar het is niet vanzelfsrpekend dat huisartsen, kinderartsen en AMK's (Advies- en Meldpunt Kindermishandeling) ons inschakelen. Het is heel raar dat je niet naar de feiten zoekt. Je zou denken dat iedereen een goede diagnose van het letsel wil. Het is bizar dat zonder feitenkennis vergaande beslissingen worden genomen als bijvoorbeeld een uithuisplaatsing."

Zie: http://www.depers.nl/binnenland/540307/Voor-goede-dokter-is-geen-geld.html

Ik sloeg achterover: de expertise bestaat dus al, maar wordt simpelweg niet benut! Liever gaan we naar aanleiding van het rapport van de onderzoeksraad opnieuw miljoenen investeren om alle informatiestromen en overleggen op elkaar aan te laten sluiten, maar we gaan niet investeren in de vraag: is hier sprake van kindermishandeling. We goochelen met duizelingwekkende getallen om de politiek onder druk te zetten, maar voorkomen dat er harde cijfers komen.

In De Pers wordt als één van de conclusies van het rapport van de onderzoeksraad genoemd:
'- forensich-medische experts moeten vaker worden ingezet.'
Ik kan die conclusie niet terugvinden in het rapport. De term 'forensisch-medische experts' komt volgens mij niet eens voor in het rapport. Ik lees in het rapport maar twee echte harde conclusies: mensen die 'risico-taxaties' willen doen moeten voorbij de ouders kunnen; en over alle gegevens beschikken (ook medische).
Terwijl het blijkbaar al lang mogelijk is om één stap daarvoor meer duidelijkheid te krijgen over de situatie. Voor 1000 euro per kind.

Tsjor