1 oktober 1997
Hartelijk welkom bij het oktober-nummer van Ouders Online.
Kort geleden ontvingen we een bericht van een Belgische familie die ons verzocht hun vermiste dochter prominent in beeld te brengen. Dát was toevallig; we waren net bezig het onderwerp "vermiste kinderen" een vaste plek in Ouders Online te geven. Dat laatste leverde ons een interessant kijkje in de Haagse keuken, dat we u niet willen onthouden.
Het begon allemaal met minister Sorgdrager van Justitie, die een bezoek bracht aan Washington. Het Journaal berichtte erover, en toonde hoe de minister zich liet voorlichten over de manier waarop ze in Amerika de vermiste kinderen-problematiek aanpakken. De strekking van het verhaal was: vermiste kinderen maken de grootste kans om teruggevonden te worden als je er heel snel bij bent. Liefst binnen 24 of hoogstens 48 uur, anders kun je het wel schudden. Vandaar die foto's en biografietjes op de Amerikaanse melkpakken: dagelijks vers.
Dat zette ons aan het denken. Ook Internet is natuurlijk een medium dat zich bij uitstek leent voor snelle berichtgeving. Een aparte site met vermiste kinderen heeft weinig zin, leek ons, want wie gaat er nu elke dag "even kijken of er nog een vermist kind is"? Niemand toch? Ouders Online, met duizenden bezoekers per dag, leek ons wat dat betreft een betere optie. Kortom: in onze oneindige naïviteit dachten we dat wel even te regelen.
Het begon al goed. Het leek er in eerste instantie sterk op dat minister Sorgdrager vooral haar eigen PR op het oog had, toen zij naar de VS afreisde met het Journaal in haar kielzog, want haar eigen Ministerie gaf meteen al niet thuis. "Daar gaan wij helemaal niet over", was het bericht. Voor vermiste kinderen moet u bij de CRI (Centrale Recherche Informatiedienst) wezen. Dus wij naar de CRI. Ook daar vingen we bot: "Aha, Internet, u wilt zeker geld verdienen! Weet u wat u doet, u stuurt maar een aanvraag in vijfvoud in, dan zien we wel weer verder."
Dat schoot dus niet op. Als beroepsschrijvers weten we maar al te goed dat het geen enkele zin heeft om in het wilde weg stukken te gaan schrijven waar niemand om gevraagd heeft. Dat kost alleen maar tijd en levert doorgaans weinig op. Het enige wat we wilden, was een oriënterend gesprek, om eens te zien in hoeverre wij een bijdrage zouden kunnen leveren. Bovendien vonden we de manier waarop onze goede bedoelingen in een kwaad daglicht werden gesteld nou niet bepaald een solide basis voor een vruchtbare samenwerking.
Wat te doen? De Tweede Kamer dan maar, om een beetje druk op de ketel te zetten. We benaderden het VVD-kamerlid Hella Voute, vanwege haar algemeen bekende passie voor het Internet. Ze was meteen geïnteresseerd en beloofde alles in het werk te stellen om het door ons gewenste gesprek tot stand te brengen. Er ging een tijdje overheen, want druk, druk, druk (en "belangrijke dossiers die voorrang hadden"), maar toen was het toch zover. Via het bureau van de minister zelf kwamen we uiteindelijk toch weer terug bij Justitie, aangezien daar wel degelijk iemand speciaal belast is met vermiste kinderen. Missertje van de afdeling Voorlichting, die ons aanvankelijk had doorverwezen naar de CRI.
Een uitvoerig gesprek met de verantwoordelijke ambtenaar leverde eerst verbijstering en daarna berusting. Verbijstering omdat het met de Nederlandse bureaucratie nog erger gesteld blijkt te zijn dan we in onze stoutste dromen konden voorstellen.
Ten eerste kán Justitie (of de CRI) helemaal geen materiaal leveren, vanwege de zogenaamde "bestandsvervuiling". Vermiste kinderen worden doorgaans wel aangemeld maar vaak niet afgemeld. Oftewel: de kans is groot dat een pagina met vermiste kinderen tjokvol zal staan met kinderen die helemaal niet (meer) vermist worden. Dat moet dus eerst opgelost worden.
Ten tweede geeft het Ministerie prioriteit aan "het ontwikkelen van standaardprocedures voor agenten". Oftewel: ze moeten eerst nog formuliertjes maken, want die zijn er kennelijk nog niet.
Ten derde mág Justitie het materiaal niet zomaar doorsluizen van de CRI naar het Internet, omdat per geval expliciet toestemming van de ouders gevraagd moet worden.
En ten vierde zou het allemaal maar tijd en geld en administratieve rompslomp kosten. Het is dat onze eigen kinderen niet vermist worden, anders zouden we ter plekke onze telefoonhoorn aan gruzelementen hebben geknepen, onder het prevelen van "drommels, drommels, drommels". (Ja, we kennen onze klassiekers.)
Tot zover de verbijstering. Nu de berusting. De ambtenaar van de vermiste kinderen legde uit dat de Nederlandse situatie volstrekt onvergelijkbaar is met de Amerikaanse situatie, en dat de benadering van het probleem dus totaal anders zal moeten zijn. Now we're talking. Eindelijk komen er heldere en steekhoudende argumenten op tafel.
Ten eerste kent Amerika het probleem van de federale staat: zodra een kind een staatsgrens passeert, verdwijnt het in een administratief gat. Melkpakken en Internet-sites bieden juist daar een goede oplossing voor. En aangezien we in Nederland een fatsoenlijk bevolkingsregister hebben dat in het hele land beschikbaar is, zijn melkpakken en Internet-sites helemaal niet nodig. Althans niet ter oplossing van een administratief probleem want dat is er helemaal niet.
Ten tweede blijkt 70% van de vermissingen in Amerika samen te hangen met vormen van ontvoering (door boze ex-echtgenoten), terwijl dat in Nederland minder dan 1% is. In Nederland gaat het daarentegen vooral om vermissingen "in de buurt": kind gaat blokje om en duikt weer op, of juist niet. In het laatste geval worden ze doorgaans in een sloot of een buurtvijver teruggevonden. Treurig, dat wel, maar het Internet kan daar weinig aan doen.
Kortom: we hebben onze mooie plannen voorlopig maar in de ijskast gezet. Misschien dat er met de vervolmaking van de Europese Unie alsnog Amerikaanse toestanden ontstaan, maar op dit moment heeft het allemaal weinig zin. Einde oefening.
En wat dat Belgische meisje betreft: die is ontsnapt uit een internaat en er met een vriendinnetje vandoor gegaan. Op de volgende pagina's leest u er alles over:
http://www.compress.nl/nlvermist.htm
http://www.marcetcorine.arc.be
http://www.knokke-online.apco.be
http://www.knokke-heist.be
http://www.omroep.nl/tros/vermist
Oh ja, het was vorige week Dierendag, en nu nog (even) Kinderboekenweek! Beide vindt u prominent in ons Leeszaal deze maand.
