De opvoedfout die (bijna) elke ouder maakt (en hoe je het kunt fixen)
Opvoeden is geen exacte wetenschap, en eerlijk is eerlijk: iedereen maakt fouten. Maar er is één veelvoorkomende opvoedfout die bijna elke ouder maakt zonder het door te hebben. Het klinkt onschuldig, maar heeft grote invloed op de ontwikkeling van je kind: te veel dingen voor je kind oplossen.
Of het nu gaat om ruzies met vriendjes, huiswerk dat ‘te moeilijk’ is of een vergeten gymtas: ouders grijpen vaak in om hun kind te helpen. Goed bedoeld, maar daardoor leert je kind niet hoe het zelf problemen oplost.
Waarom deze 'fout' niet altijd handig is
Hoe goed bedoeld helpen ook lijkt, toch help je je kind er op de lange termijn niet mee.
- Je kind leert niet omgaan met tegenslagen. Als jij altijd de reddende engel bent, leert je kind niet hoe het zelf lastige situaties moet aanpakken.
- Gebrek aan zelfstandigheid. Kinderen die op ieder moment van de dag op hun ouders kunnen rekenen om problemen op te lossen, kunnen het later moeilijker vinden om op eigen benen te staan.
- Onzekerheid groeit. Kinderen die geen kans krijgen om dingen zelf op te lossen, twijfelen sneller aan hun eigen kunnen.
Hoe los je dit op?
De oplossing is eigenlijk heel simpel. Begeleid in plaats van redden. Dit betekent dat je je kind hulp aanbiedt zonder meteen in te grijpen. Een paar praktische manieren om dit te doen:
- Geef denkvragen. In plaats van direct een oplossing te geven, vraag: "Wat zou jij kunnen doen om dit op te lossen?" Bijvoorbeeld als je kind zijn huiswerk niet snapt: "Welke stappen kun je zelf nemen om dit te begrijpen? Heb je al in het boek gekeken of kun je het aan een klasgenoot vragen?"
- Laat fouten maken oké zijn. Als je kind zijn sportspullen is vergeten, kan het zelf een oplossing bedenken: lenen van een vriendje of de training op een andere manier meedoen. Door niet meteen met een oplossing te komen, leert je kind om flexibel te zijn.
- Stimuleer zelfstandigheid in kleine stappen. Laat je kind zelf bellen naar de zwemclub als het iets wil regelen, zelf de wekker zetten om op tijd wakker te worden of zelf zijn fietsband plakken in plaats van dat jij dit direct doet. Je kan helpen, adviseren en ondersteunen, zonder het helemaal over te nemen.
- Leer je kind omgaan met teleurstellingen. Stel, je kind wil graag iets lenen van een vriend, maar krijgt nee te horen. In plaats van meteen in te grijpen, kun je je kind helpen bedenken hoe het hiermee om kan gaan: "Wat kun je doen als je iets graag wil, maar het niet mag?"
- Blijf geduldig. Zelf dingen uitvogelen kost tijd. Het kan frustrerend zijn om je kind te zien worstelen, maar door geduldig te blijven en niet direct in te grijpen, geef je hen echt de kans om probleemoplossend te leren denken.
Conclusie: minder helpen = meer leren
Ouders willen hun kinderen beschermen en helpen, maar té veel oplossen kan juist averechts werken. Door je kind de ruimte te geven om problemen zelf aan te pakken, help je hen zelfstandiger, weerbaarder en zelfverzekerder te worden.
Dus de volgende keer dat je in de verleiding komt om alles op te lossen: neem een stap terug, stel een goede vraag en laat je kind zelf de regie pakken!
