2 augustus 2022
Goede seksuele voorlichting is ontzettend belangrijk in de opvoeding. Een goede seksuele opvoeding zorgt voor meer zelfvertrouwen, meer acceptatie van en respect voor anderen en een goede fundatie voor de eigen seksuele ontwikkeling. Maar seksuele voorlichting draagt ook bij aan het verminderen van ongewenste zwangerschappen, seksueel overdraagbare aandoeningen en seksueel geweld. De seksuele opvoeding van kinderen begint niet in de puberteit of op school: als ouders kunnen we vanaf jongs af aan al starten met de seksuele opvoeding. In dit artikel leggen wij uit hoe de seksuele opvoeding van jouw kinderen eruit kan zien en welke 5 boeken wij aanraden om hiermee te beginnen.
In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, begint seksuele voorlichting niet pas wanneer jouw kinderen interesse beginnen te tonen in seksualiteit of bij biologie op de middelbare school. Een goede seksuele ontwikkeling start al op zeer jonge leeftijd. Uiteraard begin je als ouders niet direct met het uitleggen van de moeilijke zaken als voortplanting, menstruatie en de puberteit. Ook onderwerpen als lichamelijke autonomie, verschillen tussen jongens en meisjes, seksuele diversiteit en zwangerschap en geboorte zijn onderdeel van de seksuele opvoeding.
Een baby zal nog niet veel begrijpen van jouw uitleg over lichamelijke verschillen, maar een peuter zal op den duur zeker vragen gaan stellen. ‘Waarom heeft papa een piemel en ik niet?’ en ‘Waarom heb jij daar haar?’ zijn veelgestelde vragen van kleine kinderen. Schroom niet om hier antwoord op te geven en gebruik zeker de juiste termen om de lichaams- en geslachtsdelen te benoemen. De basis voor de verdere seksuele opvoeding begint hier.
Vanaf de kleuterleeftijd neemt de nieuwsgierigheid enorm toe. Kinderen maken steeds meer onderscheid tussen jongens en meisjes en zullen ook interesse gaan tonen in waar baby’s vandaan komen. Laat je leiden door de interesses en de vragen van jouw kind om onderwerpen als voortplanting, zwangerschappen, seksueel genot en seksuele diversiteit te bespreken.
Vanaf deze leeftijd begint er steeds meer aandacht te komen voor leeftijdsgenoten, verkering en intimiteit. Grijp die gelegenheid aan om onderwerpen als seksueel plezier, consent, menstruatie en lichamelijke veranderingen te bespreken. De start van de puberteit brengt veel onzekerheden met zich mee en het is erg goed om dit al vroeg bespreekbaar te maken.
De meeste kinderen zullen rond deze leeftijd de ‘basics’ wel weten, maar het kan zeker geen kwaad om informatie regelmatig te herhalen en interesse te blijven tonen. Heeft jouw kind vragen? Beantwoord ze dan serieus en zonder omhaal. Besteed vooral aandacht aan seksuele activiteit, ook al is jouw kind nog niet seksueel actief. Leg alles uit over veilige seks, consent en anticonceptie. Laat vooral weten dat je altijd beschikbaar bent voor vragen of gesprekken.
Een goed begin van de seksuele voorlichting is het halve werk, maar hoe maak je een start met de seksuele opvoeding? Daar kunnen onderstaande 5 boeken zeker bij helpen. Het zijn stuk voor stuk boeken die zeer geschikt zijn om samen met jonge kinderen te lezen en zo heb je houvast bij de verschillende stappen van de seksuele opvoeding.
‘Maar HOE dan?!’ is een prachtig boek over alles van lichamelijke ontwikkeling tot seks en zwangerschap. Aan bod komen verliefdheid, het lichaam, vrijen, baby’s maken, zwangerschap en diversiteit in gezinnen. De illustraties zijn kleurrijk en spreken jonge en oudere kinderen aan. Het boek is geschreven door Karin Middelburg en Philippine van der Goes en is geschikt voor kinderen vanaf 5 jaar.
‘Ik vind jou lief’ van Sanderijn van der Doef en Marian Latour is een prachtig boek om te beginnen met de seksuele opvoeding van de allerkleinsten. Aan de hand van kleurrijke illustraties wordt uitgelegd wat het verschil is tussen jongens en meisjes, waar baby’s vandaan komen en wat verliefdheid eigenlijk is. Sanderijn van der Doef is seksuologe en psychologe en dat merk je in dit boek dat specifiek gericht is op kleuters.
‘Ben jij ook op mij?’ kan gezien worden als het logische vervolg op ‘Ik vind jou lief’. Dit boek is ook geschreven door Sanderijn van der Doef en Marian Latour en bespreekt onderwerpen als verliefdheid, lichamelijke ontwikkeling en seks in begrijpelijke taal met leuke illustraties. ‘Ben jij ook op mij?’ is geschikt voor kinderen vanaf 8 jaar.
‘Seksuele voorlichting: allereerste infoboek’ van Isabelle Fougere is een voorlichtingsboek speciaal voor kinderen van 4 tot en met 6 jaar oud. Aan de hand van de avonturen en vragen van hoofdrolspelers Zoë en Tom komen onderwerpen als verschillen tussen meisjes en jongens, voortplanting, zwangerschap en geboorte duidelijk aan bod. Het boek is bovendien voorzien van kleurrijke illustraties.
In het boek ‘Hoe maak je een baby?’ wordt op heldere en eerlijke manier uitgelegd hoe een gezin tot stand komt. Rachel Greener en Clare Owen leggen in dit toegankelijke en inclusieve boek uit hoe baby’s worden gemaakt van conceptie tot en met geboorte. Bovendien krijgen kinderen door dit boek een mooi inkijkje in alle manieren waarop een gezin kan worden vormgegeven.
