1 juni 2020

Tips en weetjes over mediagebruik kinderen 6 tot 12 jaar

Mediagebruik kinderen 6 tot 8 jaar

Kinderen vanaf 6 jaar gaan steeds meer gebruikmaken van media en doen dit ook vaker zelfstandig of met vriendjes, broertjes of zusjes. In ieder geval een stuk minder samen met hun ouders. Ze worden ook steeds behendiger in het gebruik van media omdat kinderen van deze leeftijd vaardiger zijn in lezen en schrijven. Het mediagebruik van kinderen tussen de 6 en 8 jaar is gemiddeld ongeveer 2 uur per dag en bestaat uit tv kijken, gamen, computeren of filmpjes kijken op het internet.

Mediagebruik kinderen per apparaat

• Televisie: het televisiegebruik van kinderen van 6-8 jaar is vooral gericht op het kijken van tekenfilms met een simpele verhaallijn en vol met actie, humor, liedjes en mooie kleuren. Het moment is dus eindelijk aangebroken dat je samen met je kind Disneyfilms kunt gaan kijken, dat vinden ze geweldig op deze leeftijd! En niet onbelangrijk: de spanningsboog is ook langer, dus misschien dat je kind wel de film kan afkijken zonder afgeleid te worden. Wat ze ook leuk vinden om te kijken zijn programma’s of series met andere kinderen of programma’s over dieren en de natuur.
• Smartphone en tablets: vanaf 8 jaar krijgen steeds meer kinderen (25%) een telefoon van hun ouders. Vaak is dit alleen nog voor noodgevallen en zal je kind er verder niet veel tijd op spenderen. De interesse voor tablets neemt vaak toe op deze leeftijd, al hebben de meeste kinderen niet zelf een tablet, ze gebruiken maar al te graag die van de ouders. Wat ze doen op de tablet? Vooral spelletjes die speciaal zijn ontwikkeld voor kinderen. Het aanbod is enorm dus je kind kan flink vooruit. Van simpele spelletjes zoals Angry Birds tot educatieve spelletjes om taal en rekenen te oefenen.
• Computer of laptop: voorheen waren deze apparaten nog redelijk veilig voor je kind, maar vanaf 7 jaar groeit ook hiervoor de interesse. Je kind zal steeds meer gaan internetten, vooral op websites zoals Habbo. Meestal zijn er diverse websites waar kinderen elkaar online ‘ontmoeten’.
• Spelcomputers: gamen is voor kinderen hetzelfde als spelen en daarom doen ze het zo ontzettend graag. Wat zo aantrekkelijk is aan computerspellen is dat er veel herhaling in zit en dat vinden kinderen nu eenmaal erg prettig. Vanaf 6 jaar gaan ze steeds meer media met moeilijkere inhoud begrijpen en kunnen ze spelletjes spelen met een hoger tempo. Daarom zijn snelle onlinespellen vaak populair. Spelen met anderen is soms nog lastig omdat ze vooral graag willen winnen en daardoor wat meer moeite hebben de regels te snappen. Vaak spelen kinderen daarom liever alleen.

Ook al groeit de interesse voor online mediagebruik, blijf je kind zoveel mogelijk voorlezen. Kinderen rond de 6 jaar vinden dit vaak nog leuk, vanaf de 7 jaar neemt dikwijls de interesse af. Ze moeten op school meer verplicht lezen en de teksten die ze moeten lezen worden lastiger. Daardoor kan er een weerstand ontstaan, maar als je jouw kind geregeld eraan herinnert dat voorlezen nog steeds leuk en ontspannend kan zijn, dan blijft de interesse.

Voordelen mediagebruik kinderen 6-8 jaar

Er zijn een paar voordelen die mediagebruik bij kinderen van 6-8 jaar kan opleveren.

• Goed voor taalontwikkeling: als je kind de juiste spelletjes speelt, kan media helpen de taalontwikkeling van je kind te verbeteren. Bijvoorbeeld door te oefenen met taal en rekenen. Ook leren ze hun vocabulaire te vergroten door het taalgebruik uit films en series over te nemen.
• Meer leren via programma’s: laat je kind regelmatig eens naar Discovery Channel kijken of een documentaire over dieren en de natuur, dat is ontzettend leerzaam en draagt bij aan de cognitieve ontwikkeling.
• Verbeteren van oog-handcoördinatie: het is aangetoond dat het spelen van games een bijdrage levert aan een betere oog-handcoördinatie.
• Aanzetten tot bewegen: televisie kijken of filmpjes kijken heeft het nadeel dat je kind zit in plaats van in beweging is, maar het kan ook een keerzijde hebben: het kan je kind juist ook aanzetten tot bewegen. Bijvoorbeeld mee dansen met bepaalde programma’s, bepaalde films naspelen of willen gaan voetballen na het zien van een voetbalwedstrijd. Je kind kan ook interesse krijgen voor een bepaalde sport dankzij de tv.
• Goed voor sociale ontwikkeling: kinderen vinden het maar wat leuk om samen met anderen filmpjes te kijken waar ze samen om kunnen lachen. Ze spelen ook graag spelletjes met elkaar. Tijdens het spelen van spelletjes leert je kind meteen nieuwe manieren om met elkaar om te gaan en ook om te delen, elkaar de beurt te geven of tegen je verlies te kunnen.

Daarnaast stimuleren films, series en programma’s de fantasie van je kind en leren ze andere culturen kennen. Dit stimuleert weer het inlevingsvermogen.

Groei en ontwikkeling

Wat als je kind laat is met tanden wisselen? Dit is handig om te weten

Nadelen mediagebruik kinderen 6-8 jaar

• Taalontwikkeling kan verstoord worden door televisie: als je kind de juiste programma’s kijkt op gezette momenten van de dag, het liefst met een volwassene erbij die uitleg kan geven, dan kan de taalontwikkeling gestimuleerd worden door tv kijken. Maar als je kind programma’s, series of films kijken die niet passend zijn voor de leeftijd, dan heeft je kind er echt heel weinig aan. Let daarnaast goed op met films kijken met ondertiteling. Je kind kan misschien al lezen, maar als de ondertiteling te snel gaan, kan dat frustratie bij je kind kan oproepen. En als laatste: zet geen tv aan op de achtergrond, het leidt te veel af waardoor je kind de echte gesprekken in huis niet meer goed kan volgen. Houd er ook rekening mee dat je kind grof taalgebruik kan overnemen.
• Je kind kan een vertekend beeld van de werkelijkheid krijgen: kinderen tussen de 6 en 8 jaar zijn nog niet in staat zich goed te realiseren dat wat ze zien op tv niet ‘echt’ is. Zo kunnen ze nachtmerries krijgen of bang worden voor ‘monsters’. Daarnaast betrekken ze alles op zichzelf. Zien ze bijvoorbeeld dat er een epidemie uitbreekt, dan denken ze al snel dat zij ook ziek worden. Stel je jouw kind bloot aan veel programma’s of films met geweld, dan kan hij denken dat geweld een oplossing kan zijn of je kind denkt dat de wereld om hen heen maar een hele wrede plek is. Wees hier dus alert op!
• Minder beweging en meer kans op RSI-klachten: hoe meer je kind tv kijkt of op de tablet kijkt, hoe minder beweging er in die spieren komt en dat is toch wel echt belangrijk voor kinderen. Als je kind veel computerspelletjes speelt, kan dit zelfs de kans op RSI-klachten verhogen omdat de hand en pols veel dezelfde bewegingen maken.
• Veel mediageweld kan leiden tot agressief gedrag: kijk je vaak met je kind een actiefilm of -serie waarin veel wordt gevochten, dan kan dit invloed hebben op het gedrag van je kind. Je kind wordt bijvoorbeeld sneller agressief omdat hij denkt dat dit normaal is. De mensen op de tv deden het immers ook. Zo creëert je kind een verkeerd ‘normaal’ en veel geweld is natuurlijk verre van normaal. Vooral temperamentvolle kinderen zien zo hun kans schoon om zich uit te leven in plaats van leren zichzelf onder controle te houden. Laat die agressieve programma’s dus even voor wat ze zijn, tot je kind oud genoeg is om te beseffen dat wat ze zien op tv, niets zegt over de manier waarop hij of zij moet leven in de echte wereld.

Mediagebruik kinderen 9 tot 12 jaar

In deze leeftijdsfase gaan er weer een aantal dingen veranderingen in het mediagebruik van kinderen. Zo zijn tekenfilms niet meer zo interessant, kunnen kinderen nu beter buitenlandse films en series kijken, maken ze steeds meer zelfstandig gebruik van media op hun kamer en hebben ze nu meer interesse in het verhaal dan in de special effects. Gemiddeld komt het mediagebruik van kinderen van 9 tot 12 jaar neer op 3 uur per dag. Dit bestaat grotendeels uit tv kijken, gamen en computeren.

Mediagebruik kinderen van 9 – 12 jaar per apparaat

• Tv kijken: tekenfilms zijn zoooo kinderachtig! Nee, vanaf 9 jaar maken tekenfilms (uitzonderingen daargelaten) plaats voor programma’s of soaps waarin kinderen te zien zijn van dezelfde leeftijd. Ook volwassen programma’s worden interessanter. Favoriete programma’s in het weekend zijn de talentenjachten en grote familieshows. Je kind kan nu ook prima films met ondertiteling kijken. Waar het vooral om gaat is dat je kind zich kan identificeren met wat er op het beeld gebeurt.
• Smartphones en tablet: heb jij je kind van 9-12 jaar al een mobiel gegeven, dan ben je niet de enige. De meeste krijgen nu een eigen telefoon. In het begin zal het voornamelijk gebruikt worden om contact met het thuisfront te onderhouden. Later zitten ze voornamelijk op hun telefoon om met vriendjes te appen, sommigen zitten al op social media of spelletjes te spelen. En ken je Tiktok al? Deze app met video's is razend populair bij kinderen.
• Computers: computers zijn in deze leeftijdsfase heel interessant en kinderen kunnen zich er uren op vermaken door spelletjes te spelen, te internetten, social media te gebruiken of Youtube filmpjes te kijken.
• Gamen: rond deze leeftijd begint de vraag (of gezeur) naar serieuze spelcomputers zoals Wii, Playstation of Xbox. Zet je dus maar schrap!

Voordelen mediagebruik kinderen 9-12 jaar

Er is aangetoond dat mediagebruik bij kinderen voordelen kan opleveren.

• Lezen ondertiteling en Engelse woorden leren: als je kind vaker kijkt naar Engelse films, series of tekenfilms dan draagt het lezen van de ondertiteling een beetje bij aan de ontwikkeling van de technische leesvaardigheid. Tevens pikken ze meteen wat meer Engelse woorden en uitspraken op.
• Als je kind naar de juiste programma’s kijkt, kan je kind veel leren. Denk aan reportages, natuurdocumentaires, educatieve programma’s zoals het jeugdjournaal. Al deze middelen helpen je kind informatie te verwerken en na te denken over hoe het leven in elkaar zit.
• Veel websites en apps stimuleren kinderen om creatief te zijn of te denken en zichzelf te uiten. Dit draagt bij aan de sociaal-emotionele ontwikkeling. Ook online met elkaar communiceren helpt bij de sociale ontwikkeling.
• Eerste stappen naar seksuele ontwikkeling: je wilt er misschien niet aan denken, maar kinderen tussen de 9 en 12 jaar zetten al de eerste stappen in hun seksuele ontwikkeling. Veel starten hiermee door online filmpjes te kijken of bepaalde websites te bezoeken. Niet elke website is even geschikt, maar er zijn producties die wel de juiste informatie kunnen geven aan kinderen tussen de 9 en 12 jaar. Ga zelf eens op zoek en bekijk waar je kind goede informatie vandaan kan halen. Dit is meteen een goed onderdeel van de seksuele voorlichting.

Nadelen mediagebruik kinderen 9-12 jaar

Kinderen die dagelijks halve dagen achter een computer of tablet zitten missen veel kansen om zich goed te ontwikkelen, ondanks dat sommige programma’s of apps leerzaam kunnen zijn. Zo spelen ze minder buiten, krijgen ze minder beweging en hebben ze minder echt contact met anderen. Dit blijft toch wel het allerbelangrijkst. Daarnaast zijn er nog een paar andere nadelen van mediagebruik bij kinderen tussen de 9 en 12 jaar:

• Minder beweging en meer kans op lichamelijke klachten zoals RSI (doordat ze steeds dezelfde beweging maken).
• Minder mogelijkheid om echt te oefenen met communiceren, al hebben kinderen online contact met elkaar, het is anders dan face-to-face contact. Online contact biedt bijvoorbeeld niet de mogelijkheid om te oefenen met interpretatie van non-verbale communicatie, lichaamstaal en intonaties.
• Je kind kan online in contact komen met de verkeerde mensen. Bijvoorbeeld omdat ze zich ouder voordoen dan dat ze zijn of omdat ze op de verkeerde websites terechtkomen.
• Op het internet is veel misleidende reclame, waarvan kinderen van die leeftijd nog niet kunnen inschatten dat het om reclame gaat. Voor je het weet sluit je kind iets af waarvoor jij de portemonnee moet trekken.
• Eén van de grootste nadelen van mediagebruik bij kinderen is dat het ook ingezet wordt met kwade bedoelingen. Cyberpesten komt bijvoorbeeld steeds vaker voor, ook op deze leeftijd. Kinderen vanaf de 9 jaar willen graag bij een groep horen en doen hier soms de meest vervelende dingen door.

Tips voor goed mediagebruik kinderen van 6 tot 12 jaar

Als ouder kun je veel doen om je kind te begeleiden bij zijn mediagebruik. Bekijk bijvoorbeeld deze Tipsheet Mediagebruik vol tips voor ouders, opgezet door het Nederlands Jeugd instituut. Heel leerzaam!

Uit onderzoek in opdracht van Prijsvergelijken onder meer dan 1000 Nederlandse ouders, blijkt dat ruim driekwart van de ouders (76%) vindt dat digitale media overwegend positieve gevolgen hebben voor kinderen en dat één derde van de ouders zelfs helemaal geen negatieve gevolgen ziet. Hoe zorg je ervoor dat kinderen positief gestimuleerd worden door online media?

Denise Bontje, gespecialiseerd op het gebied van mediaopvoeding, taalontwikkeling en spel, stelt dat het belangrijk is dat ouders hun kinderen een kader geven waarbinnen zij zich vrij kunnen ontwikkelen, maar dat het tegelijkertijd essentieel is om kinderen niet uit het oog te verliezen: “Het is pas echt veilig als je betrokken bent en wanneer je het vertrouwen schept bij je kind dat het bij je terecht kan met vragen. Dan maak je de ontwikkeling samen door en ben je de eerste persoon bij wie ze aankloppen als er iets besproken moet worden.”  

Bron:

Nederlands Jeugd Instituut