18 mei 2020
Jongeren ontdekken hun seksualiteit steeds meer digitaal en daar zitten helaas veel gevolgen aan die niet elke kind goed kan inschatten. Denk bijvoorbeeld aan sexting waarbij een naaktfoto wordt verspreid via Whatsapp. Dit is verschrikkelijk voor je kind. Lees hier alle informatie en tips van jongerentrainer Michanou over wat je als ouder kunt doen om je kind hiervoor te waarschuwen of je kind te helpen als hij/zij slachtoffer is geworden.
Sexting is afgeleid van de Engelse woorden ‘Sex’ en ‘Texting’. Texting betekent digitale berichtjes sturen, zoals via Whatsapp. In het kort houdt sexting in dat er seksueel getinte berichten, foto’s of video’s digitaal worden verstuurd. Bijvoorbeeld via de telefoon, tablet of computer. Michanou, jongerentrainer bij Konfia: ‘Het is heel belangrijk om te weten dat sexting voor jongeren een manier is om hun eigen seksualiteit te onderzoeken. Voor ouders is dit misschien moeilijk te begrijpen omdat wij niet zijn opgegroeid in een wereld waarin media een enorm grote rol speelt.
Bij sexting zijn het in veel gevallen de meisjes die foto’s of filmpjes van zichzelf naar jongens sturen. Ze zijn ontzettend verliefd en als de jongen vraagt om een foto, dan doen ze dat zonder te beseffen dat hier risico’s aan vastzitten. Ze hebben het gevoel dat ze de jongen kunnen vertrouwen. Het kan ook voorkomen dat meisjes foto’s of filmpjes sturen omdat ze onder druk worden gezet.’
Er zijn natuurlijk ook andere scenario’s denkbaar, want ook jongens kunnen het slachtoffer worden van sexting.
Vaak zijn jongeren zich niet bewust van de risico’s die aan sexting zitten, of ze weten het wel, maar denken dat ze de ander kunnen vertrouwen. In dit geval slaat het gezegde ‘liefde maakt blind’ echt de spijker op zijn kop: Ze zien de risico’s niet of willen deze niet zien. Toch zijn ze er wel. Seksueel getinte foto’s of video’s worden bijvoorbeeld doorgestuurd naar anderen. Soms per ongeluk, soms met kwade bedoelingen. Bijvoorbeeld om te pesten of wraak te nemen. De gevolgen hiervan zijn enorm. Michanou: ‘De emotionele schade bij jongeren is vreselijk. Meisjes krijgen vaak de naam slet en worden vanuit alle kanten veroordeeld, gepest en buitengesloten. Het gevolg is dat ze zich onveilig voelen en sociale angst ontwikkelen. En de jongen in kwestie die de foto heeft doorgestuurd? Die wordt nauwelijks aangesproken. Waarom dat is begrijp ik eigenlijk niet. Zou het voor jongens juist stoer zijn?’
Het is bijna niet voor te stellen hoe groot de impact van sexting kan zijn. Je kind zal zich waarschijnlijk nergens meer durven te vertonen uit angst om gepest te worden, uit angst om in de pauze alleen te moeten zitten terwijl iedereen wijst en lacht en daarnaast schaamt je kind zich tot op het bot. Daarbij komt ook dat het niet even snel op te lossen is. Eenmaal verspreidt is het lastig de foto van het internet te halen en je weet nooit wie de foto heeft opgeslagen. Als ouder is het belangrijk dat je beseft dat je kind op dit moment echt lijdt onder de gevolgen van sexting. Misschien is het goed om zelf eens een video te kijken of interview te lezen over de gevolgen zodat je een beetje weet wat je kind doormaakt, dat kan hier. Dan zie je misschien ook in dat het nu geen zin heeft om je kind hiervoor te straffen, want geloof ons: je kind wordt al genoeg gestraft.
Je wilt je kind behoeden voor fouten en de gevaren van die wrede buitenwereld. Helaas ben je er niet altijd bij om je kind te beschermen en moet je op een gegeven moment je puber die verantwoordelijkheid geven. Dat kan door erover te praten, maar hoe praat je met je puber over sexting zonder dat je meteen wordt afgekapt of je kind boos wordt?
Michanou: ‘Veel ouders vinden het ingewikkeld om seksualiteit te bespreken, maar weet dat er online heel veel gebeurt. Door alle telefoons en ipads binnen handbereik is het voor kinderen heel normaal om seksualiteit online te ontdekken. Ben je er dus van bewust dat dit de manier is hoe jongeren met elkaar communiceren.
Eigenlijk hoort praten over sexting onder de noemer ‘praten over seksualiteit’. Als je kind gewend is om met jou over seks te praten, zal dit gesprek ook makkelijker gaan. Als het gaat om seksuele voorlichting is het goed hier vroeg mee te beginnen, zodat het geen raar onderwerp meer wordt. Wat helpt om het gesprek hierover aan te knopen is inhaken op situaties die je tegenkomt. Bijvoorbeeld in films, programma’s, series of boeken. Al deze tools kun je gebruiken om het gesprek aan te gaan, ook als het gaat om sexting.’
We geven je graag nog een boekentip van Michanou om te praten over seksualiteit met jonge kinderen: Ben jij ook op mij. Zelf heeft ze dit boek ook bij haar kinderen gebruikt en het werkte goed!
Er kunnen diverse redenen zijn waarom je met je kind het gesprek over sexting wilt voeren. Je wilt je kind bijvoorbeeld waarschuwen. Het kan ook zo zijn dat je vermoedt dat je kind aan sexting doet of dat je kind slachtoffer is geworden. In dat geval heeft het gesprek een andere lading. Hoe kun je een gesprek met je kind voeren als je alleen wilt waarschuwen?
Michanou: ‘Belangrijk is je kind wijzen op de gevolgen. Wat gebeurt er als jij met je borsten en hoofd op het internet verschijnt? Geef aan dat het belangrijk is dat je kind goed nadenkt over hoe het moet en met wie hij/zij het doet. Laat haar zichzelf ook altijd afvragen of dit iets is wat zij zelf ook echt wilt. Als jij het moeilijk vindt om hierover te praten met je puber, zoek dan iemand waarmee je kind wel makkelijker kan praten.’
Er zijn diverse websites speciaal voor jongeren die ook waarschuwen voor sexting en waarop diverse filmpjes te zien zijn die gaan over slechte ervaringen met sexting. Dit kan heel leerzaam zijn. Dus leidt de weg hier naartoe en laat je kind zelf eens kijken.
Denk je dat je kind aan sexting doet of is je kind slachtoffer geworden, dan is dat voor jou als ouder erg moeilijk. Aan de ene kant ben je natuurlijk een beetje kwaad dat je kind dit heeft gedaan. Misschien begrijp je niet waarom, maar dan is het goed om je te realiseren dat het tegenwoordig heel normaal is om seksualiteit ook digitaal te ontdekken.
Aan de andere kant voel je waarschijnlijk ook verdriet omdat je kind de dupe is geworden en de gevolgen van sexting zo groot zijn. Michanou: ‘Als je hierover wilt praten, is het goed je kind eerst te laten weten dat hij/zij niet gestraft gaat worden. Geef aan dat het veilig is en je jouw kind juist wilt helpen. Als eerste moet de schaamte en de angst voor straf eraf. Begin bijvoorbeeld met de woorden: we willen je helpen. Dit is een goede insteek om op een fijne manier contact en verbinding te krijgen met je kind.’
Geef je kind de ruimte om erover te praten, maar dwing het niet op. Soms kan het erg confronterend zijn en vindt je kind het heel moeilijk. Heb hier begrip voor en geef gewoon aan dat je er bent en je altijd openstaat voor een gesprek. Wat ook helpt is het gesprek terloops aan te gaan, bijvoorbeeld tijdens een wandeling, huishoudelijke taak of in de auto. Je brengt je kind zo minder in verlegenheid dan wanneer je er echt voor gaat zitten.
Michanou: ‘Vind je het heel moeilijk om erover te praten of merk je dat jij niet de persoon bent waarmee je kind dit zal delen, dan is dat echt niet erg. Het komt heel vaak voor dat kinderen het lastig vinden met hun ouders te praten, maar zich wel open durven te stellen naar anderen toe. Denk aan een oom of tante waar ze goed mee overweg kunnen of een leraar op school.’
Verder zijn er ook nog andere plekken waar je kind (anoniem) terecht kan. Denk bijvoorbeeld aan helpwanted.nl een website speciaal voor jongeren over online seksueel misbruik. Via deze website kan je kind in contact komen met deskundigen. Een andere website die kan helpen is Meldknop. Hier kan je kind een melding maken van sexting en zo doorverwezen worden naar de juiste instanties. Daarnaast kan je kind altijd terecht op school, bijvoorbeeld bij een schoolmaatschappelijk werker, de huisarts of een professional, bijvoorbeeld van de GGD.
Dit artikel is geschreven in samenwerking met Michanou Selberie, jongerentrainer bij Konfia.
