26 november 2014 door Prof. Peter Nikken

Nickelodeon voor kleine kinderen?

Je zou zeggen: Nickelodeon is een kinderzender, dus geschikt voor alle leeftijden. Toch ligt het iets ingewikkelder.

Doelgroep

Om te beginnen is Nickelodeon niet bedoeld voor álle kinderen, maar vooral voor kinderen van 6 tot 12 jaar.

Kijkwijzer

Daarnaast kunnen de verschillende series die op Nickelodeon vertoond worden, een verschillende Kijkwijzer-classificatie hebben. Zelfs binnen in één serie kan de classificatie verschillen per seizoen.

Bijvoorbeeld:

Opvoeding en gedrag

Bedtijden kinderen per leeftijd: van 2 tot en met 18 jaar

• SpongeBob: alle leeftijden;
• Het huis Anubis seizoen 4: alle leeftijden;
• Het huis Anubis seizoen 6: 9 jaar.

Op Kijkwijzer.nl kun je van elke serie de bijbehorende leeftijd opzoeken. (Die betekent: bij kinderen die jonger zijn dan deze leeftijd, kan de inhoud schadelijk zijn.)

Maar Kijkwijzer is niet alleen-zaligmakend. De effecten van series kunnen verschillen per kind.

Jongetjes van 6 à 7

Jongetjes van een jaar of 6 à 7 kunnen een enorme fascinatie hebben voor actie-series als He-man, Superman of Transformers, of voor 'drukke' tekenfilms à la SpongeBob.

Een mogelijk effect is dat ze erg druk kunnen worden. En als ze druk of opgewonden zijn, vergeten ze makkelijk hun grenzen. Daardoor gaan ze minder kritisch denken, stokt hun fantasie, en kunnen ze ook ruwer gaan spelen (of naspelen). Onrealistische, maar wel imiteerbare (geweld)acties kunnen ze dan alsnog in hun gedrag opnemen.

Wanneer de fascinatie erg groot is, en kinderen het onwerkelijke karakter van cartoon-geweld nog niet goed als zodanig herkennen, is de kans ook groot dat ze het 'gewoon gedrag' gaan vinden. (Dit geldt vooral voor kinderen die minder opvoeding en begeleiding van hun ouders krijgen, en kinderen die zich minder in anderen kunnen inleven. We noemen dat 'context-factoren'.)

Kinderen tot 5 jaar

Voor jongere kinderen (tot 5 jaar) geldt dat ze het onderscheid tussen tekenfilmgeweld en gespeeld geweld enerzijds, en 'echt geweld' anderzijds sowieso nog niet goed kunnen maken.

Bij jonge kinderen zijn er dus ook risico's op imitatie, druk gedrag, verminderde creativiteit, en 'geweld normaal gaan vinden' . Volgens Kijkwijzer kan een serie dan wel AL zijn, maar toch niet zonder meer geschikt voor hen.

De drie C's

Naast Kijkwijzer speelt er dus nog meer een rol bij het beoordelen van de geschiktheid van media. In de Engelstalige literatuur worden dit 'de drie C's' genoemd: content, child en context.

• Content (de inhoud) - daarvoor kun je terecht bij Kijkwijzer;
• Child (het kind) - de eigenschappen van het kind zelf, zoals: inlevingsvermogen, beïnvloedbaarheid, gevoeligheid voor prikkels (denk aan ADHD en ASS), etc.;
• Context - de omstandigheden, zoals het soort opvoeding, en het gedrag van de ouders.