12 januari 2000 door Justine Pardoen
Van januari 1999 tot april 2001 verzorgde Ouders Online elke woensdag een halve pagina over 'opvoeding' in het dagblad Trouw, geïnspireerd op datgene wat er die week bij Ouders Online was voorgevallen. Het onderstaande artikel maakt deel uit van die serie.
Veel moeders slaken deze week een zucht van verlichting: de kerstvakantie is weer voorbij. Op eerste kerstdag wendt Harmieke zich tot het Forum: "Ben ik de enige die niet geniet van de vakantie omdat mijn kinderen thuis zijn? Ik ben het nu alweer zat." Harmieke zit acht uur 's avonds opgelucht achter de computer: "Ik heb ze om zeven uur naar bed gebonjourd."
Harmieke is beslist niet de enige. Mieke: "Het lijkt of elke ouder het leuk moet vinden als kinderen vakantie hebben. Het enige wat ik leuk vind, is dat je niet naar school hoeft te hollen." Monique: "Je hebt ze van zeven uur 's ochtends tot acht uur 's avonds. Al zijn ze goud waard, dat breekt je op!"
De kerstvakantie is voor veel moeders een zware belasting: even niet of minder werken en de kinderen de hele dag thuis terwijl het buiten waait en regent. Ruzies, lawaai, gebrek aan momenten om je eigen gedachten te horen, laat staan je favoriete muziek: wie heeft nou vakantie?
Twee weken is lang. Zo nu en dan een dag, dat gaat nog. Is prettig zelfs, voor de afwisseling. Astrid werkt in deeltijd, maar na een dag thuis met haar peuter is ze blij dat ze weer mag werken. De twee dagen thuis vindt ze extreem vermoeiend. Gelukkig zijn er de Teletubbies en slaapt de kleine overdag nog wat.
Moeders die werken, weten precies waar Astrid het over heeft: werk is hun redding. Sigrid werkt ook drie dagen: "Van die dagen ben ik minder moe dan van een dag thuis met mijn dochter." Marjolein werkt voltijds, haar man is huisman: "Als ik een dag alleen ben met de peuter en de baby, bekruipt me van tevoren een licht paniekgevoel. Je bent de hele tijd bezig, maar aan het eind van de dag heb je 'niks' gedaan." Marian: "Soms is een dag leuk, dat geeft een geweldig gevoel."
Het zijn niet alleen de goedverdienende moeders met een hogere opleiding die werken omdat ze dat fijn vinden. Sociologe Arlie Hochschild schreef er in 1997 een boek over ('The Time Bind'): voor veel moeders is het werk de veilige, ontspannende plek geworden die ze ooit thuis vonden, de tijd thuis zorgt voor een verplichtende druk die vroeger bij werk hoorde. Drie jaar liep Hochschild rond in een grote onderneming in de Verenigde Staten, om te achterhalen hoe het komt dat ouders zo weinig gebruik maken van ouderschapsverloven. Ze ontdekte dat veel moeders het op hun werk prettiger vinden dan thuis. Op hun werk krijgen ze steun, waardering en resultaat. Vind dat maar eens thuis, waar de 'tweede dienst' begint zodra je over de drempel stapt.
Moeders met jonge kinderen hebben thuis geen tijd om te ontspannen; daar is het te zwaar voor. Ze ontspannen op hun werk of, als ze niet werken, op de momenten dat de kinderen op school zitten. Tijd voor een klus, een gesprek, of gewoon even alleen. Werkende moeders zeggen dat het ze vooral gaat om de afwisseling van kinderen en werk. "Het is taboe om hardop te zeggen dat het thuis met kleine kinderen beslist niet altijd prettig is," zegt wijkverpleegkundige Marianne de Wolf. Maar van de moeders die ze ziet op het consultatiebureau (in Leiderdorp) ontvangt ze de signalen. Veel moeders worden thuis doodmoe en vervelen zich: "Ze zijn vaak blij als ik ze wijs op mogelijkheden in hun wijk om andere moeders te ontmoeten. Ze willen weten hoe je een kind leert alleen te spelen, of met andere kinderen. Bijeenkomsten die we organiseren over de ontwikkeling van peuters, draaien er altijd op uit dat ouders, vooral van elkaar, willen weten hoe je met je kind de dag doorbrengt."
Van paps wisten we al dat hij regelmatig het huis uitvlucht. Maar ook 'zij' kan er dus wat van! Mits ze maar gerust is over de kinderopvang, want zodra het misgaat met de opvang van de kinderen, geeft een Nederlandse moeder haar werk op. Als het erop aankomt, gaan de kinderen voor en blijft mama - en niet papa ('last in, first out') - weer thuis. Niet omdat ze zo graag thuis wil zitten, maar omdat ze gewend is te denken dat dat zo hoort. Nog wel.
