15 september 1999 door Justine Pardoen
Van januari 1999 tot april 2001 verzorgde Ouders Online elke woensdag een halve pagina over 'opvoeding' in het dagblad Trouw, geïnspireerd op datgene wat er die week bij Ouders Online was voorgevallen. Het onderstaande artikel maakt deel uit van die serie.
Paula weet niet precies hoe ze het moet vertellen, maar ze wil het toch graag voorleggen aan het Forum van Ouders Online: "Mijn dochter van veertien heeft me huilend opgebiecht dat ze tijdens het oppassen seksspelletjes heeft gedaan met het buurjongetje. Ze zat samen het hem in bad en heeft hem -- ik zal het netjes zeggen -- ontmaagd. Het jongetje is zes, dus dit kan nooit van hem zijn uitgegaan. Haar enige uitleg was dat ze nieuwsgierig was." Wat bezielt zo'n meisje? Mankeert haar iets? Zijn de ouders in de opvoeding tekort geschoten?
De ouders op het Forum zijn inmiddels wel wat gewend, maar dapper vinden ze dit wel. Van het meisje dat ze het voorval aan haar moeder durfde te vertellen ("Wat een vertrouwen spreekt daaruit") en van haar moeder dat ze andere ouders in alle eerlijkheid en openbaarheid om raad vraagt.
In de eerste reactie krijgt Paula het advies naar de huisarts te stappen. En om haar buren, de ouders van het jongetje, in te lichten. Als dat kind afwijkend gedrag gaat vertonen, moeten zijn ouders weten wat er gebeurd is, zodat ze hem kunnen begeleiden en helpen, vindt José. Ook valt op dat het meisje heel goed weet dat het niet goed is wat ze gedaan heeft. Ze voelt zich schuldig. José: "En dat is toch al heel wat, vind je niet? Je moet tenslotte ook de positieve kant van je dochter blijven zien."
Drie dagen later laat Paula weer van zich horen: "We zijn opgelucht dat er zoveel ondersteunende reacties zijn gekomen". Er is gesproken met de buren. Niemand is echt in paniek geraakt, maar begrijpen doen ze het ook niet. "Onze dochter krijgt dankzij haar knappe verschijning genoeg jongens achter zich aan. Is ze soms pedofiel?"
Sanderijn van der Doef, kinderseksuologe bij de Rutgers Stichting en verbonden aan Ouders Online, kan zich de schrik van de ouders heel goed voorstellen. "Ouders hebben toch al moeite om hun eigen kind te zien als iemand met seksuele gevoelens, ook al uiten die zich in volkomen normaal gedrag voor een puber. Laat staan als je kind zich zo vergrijpt."
Van der Doef raadt de ouders dan ook aan hulp in te roepen. "Niet alleen het meisje moet dit verwerken, ook de ouders. Daarom is het goed om te beseffen hoe ingrijpend de invloed van geslachtshormonen kunnen zijn bij pubers. In die leeftijd lijkt het soms alsof seksuele gevoelens opgewekt kunnen worden door de wind. Een beeld, een sfeer, een boek. Plotseling kunnen ze overvallen worden door erotische lustgevoelens."
Kun je het daarmee goedpraten? Van der Doef: "Nee. Een normale volwassene heeft geleerd hoe hij moet omgaan met dit soort opwellingen. Zoals een kleuter moet leren zijn agressie te beheersen, zo moet een puber leren om te gaan met zijn seksuele driften. Er is niets mis mee als je opgewonden raakt als je in bad zit. Van de warmte, de geuren, het gevoel van je eigen of een ander lichaam. Maar je moet leren dat je daar niet altijd zomaar uiting aan kunt geven. Als het meisje zich nog eens zo zou laten gaan, is er dus echt een probleem."
Van der Doef: "Vooral het plotselinge opduiken van dit soort lustgevoelens is zo typerend voor de puberteit. Als volwassene ben je soms vergeten hoe dat was. Ouders kunnen proberen zich iets te herinneren van de heftigheid en de ongerichtheid ervan. Dat zou kunnen helpen iets meer te begrijpen van het vaak onaangename en vaak impulsieve seksuele gedrag van hun puberende kinderen."
Nog twee dagen later vertelt Paula dat zij en haar man met hun huisarts gesproken hebben. Na vele gesprekken met hun dochter zijn ze ervan overtuigd dat er geen dwang en geweld in het spel was. Dat ze te ver gegaan is, beseft ze maar al te goed. Ze heeft enorme spijt. Binnenkort vindt er nog een gesprek plaats bij de huisarts, samen met de buren en een specialist, maar zonder de dochter. Te veel aandacht voor wat er gebeurd is, zou het probleem ook groter kunnen maken, meent iedereen. Met deze laatste 'update' wil Paula graag de discussie afsluiten. Alle Forum-deelnemers respecteren haar verzoek.
En het jongetje, hoe gaat het daar verder mee? Als er geen dwang of geweld is gebruikt, is volgens Van der Doef de kans groot dat hij er geen nadelige gevolgen van ondervindt. Maar ze sluit het ook niet uit, ook al zou het bij deze ene keer blijven. "Het hangt af van zijn gevoelens op het moment zelf. Misschien was het voor hem een negatieve ervaring, maar misschien ook niet. Het kan gaan opspelen in zijn eigen puberteit, als hij bij de ontdekking van zijn seksualiteit ineens deze seksuele ervaring een plaats moet gaan geven. Ook al lijkt het onschuldig en ook al gedraagt hij zich volkomen ontspannen tegen zijn buurmeisje, zijn ouders moeten toch alert blijven."
