5 november 2020
Kinderen leren iedere dag ontzettend veel. Zo leren ze dagelijks nieuwe woorden, vriendjes maken, ruzies oplossen, omgaan met hun emoties én allerlei nieuwe motorische vaardigheden. En die willen ze je graag laten zien. Maar de hele dag door ‘mama, kijk eens wat ik kan?’ of ‘papa, kijk naar mij!’ aanhoren, terwijl het precies dezelfde koprol is als de afgelopen 12 keer, kan best vermoeiend zijn. Hoe kun je hiermee omgaan? We vroegen het aan orthopedagogen Annalotte en Marleen, werkzaam bij praktijk Mevrouw Maan.
Je kind lijkt de hele dag door bevestiging te willen op wat hij kan en doet. Maar is dat eigenlijk ook zo? Annalotte: “Wanneer kinderen zeggen ‘kijk eens wat ik kan’, is het belangrijk om eerst te kijken waarom je kind dit eigenlijk zegt. Wat is de behoefte van je kind achter het gedrag dat hij laat zien? Als ouder kun je al snel denken dat je kind op zoek is naar een positieve bevestiging. Maar misschien is je kind wel op zoek naar aandacht van jou of heeft hij geruststelling nodig. Wanneer je dit weet, kan je reageren vanuit de behoefte van je kind, bijvoorbeeld: ‘Je wilt me de hele tijd laten zien wat je kan, ik leg mijn telefoon weg en ga er even goed voor zitten.’ Zo laat je merken dat je luistert naar wat je kind wil.”
Natuurlijk wil je als vader of moeder je kind voldoende aandacht geven. Maar wat als je voldoende met volle aandacht bij je kind bent en hij toch de hele dag blijft vragen of je wil kijken naar wat hij allemaal kan? Marleen: “Kinderen hebben simpelweg ook de behoefte aan laten zien wat ze allemaal kunnen. Het liefst laten ze dat zien aan degenen die het dichtst bij ze staan, meestal de ouders. Wanneer je je kind een compliment geeft, kan je beter iets zeggen over het proces dan over het resultaat. Al snel zeggen we: ‘wat een mooie tekening’, terwijl het voor het zelfbeeld van een kind fijner is om te horen ‘wat heb je met veel aandacht getekend’. Als je kind je graag een dansje wilt laten zien, kan je zeggen ‘wat een mooi dansje’, of je kan met je kind mee gaan dansen en samen plezier hebben. Kinderen hebben meer behoefte aan gedeeld plezier met ouders dan te horen dat ze iets goed kunnen. Uiteindelijk helpt het hun zelfbeeld ook door ze te helpen positief over zichzelf te denken. Dit doe je door complimenten te geven op het proces in plaats van de vaardigheid.”
Dat is dus duidelijk. De hele dag door je kind vertellen dat hij goed kan tekenen of dansen, draagt niet altijd bij aan het zelfvertrouwen van het kind. Wat dan wel?!
Iedere ouder wil dat zijn of haar kind zich ontwikkelt tot een zelfverzekerd persoon met een positief zelfbeeld. Nu spelen daar meerdere factoren een rol. Marleen: “Hoe je als kind
naar jezelf kijkt is deels aangeboren, de één is wat meer onzeker over zichzelf dan de ander. De omgeving speelt hier echter de grootste rol in. Wat krijgen kinderen te horen van hun ouders, hun broers/zussen, leidsters/juffen en andere kinderen? Wanneer kinderen van de omgeving waardering krijgen voor hun inzet, draagt dat bij aan een positief zelfbeeld.”
Het is voor kinderen goed om juist hun inzet en het proces te waarderen in plaats van de focus te leggen op het eindresultaat. Kinderen die vaak complimenten krijgen over hun prestaties, kunnen juist onzeker worden als ze de keer erna ‘falen’, oftewel als iets niet lukt. Door je aandacht te leggen op de inzet van je kind als hij iets probeert (proces) in plaats van te focussen op wat hij zo goed kan (resultaat), stimuleer je het zelfvertrouwen van je kind. Zo geef je hem namelijk de boodschap mee dat het goed is dat hij het probeert én plezier haalt uit de dingen die hij doet. Daardoor voorkom je dat hij bevestiging zoekt in zijn prestaties waardoor hij eerder teleurgesteld zal zijn als het een keer niet lukt.
Maak je geen zorgen: je kind loopt echt niet direct een deuk in zijn zelfvertrouwen op als jij tegen hem zegt dat hij zo goed kan tekenen of bouwen. Een compliment blijft een compliment en die hebben kinderen nu eenmaal nodig. Wel kun je je voornemen om vanaf nu te proberen je complimenten anders te verwoorden, op die manier die bij jullie past. Door je er steeds meer bewust van te worden, zal het steeds vaker lukken om je kind complimenten te geven op wat hij doet in plaats van op wat hij kan. En het is helemaal niet erg dat daar tijd overheen gaat!
