18 april 2014 door Henk Boeke
Gebruik je een plastic broodtrommeltje of aluminium-folie? Wat is het meest verantwoord?
"Studie toont aan dat aluminium huishoudfolie een duurzame oplossing is om uw lunch in te verpakken." Dat persbericht klonk ons als muziek in de oren. Want onze kinderen willen al geruime tijd geen plastic trommeltjes meer mee naar school, omdat ze dat niet cool vinden. Die willen hun bammetjes het liefst verpakt zien in alu-folie.
Maar aluminium is toch hartstikke milieu-onvriendelijk, vanwege de extreme hoeveelheden energie die er nodig zijn om het bauxiet - de grondstof voor aluminium - te smelten? Dat persbericht wekte dus onze verbazing. Hoe zit dat nou?
We legden de vraag voor aan Milieu Centraal. Daar zagen ze meteen hoe de vork in de steel zit.
Om te beginnen was het persbericht afkomstig van de aluminiumfolie-industrie ("EAFA - European Aluminium Foil Association e.V."), wat meteen al verdacht is natuurlijk. Dat hadden we zelf ook wel gezien, maar die EAFA kwam toch maar mooi met een vertrouwenwekkend onderzoek van het Duitse Institut für Energie- und Umweltforschung aanzetten. Wat was dat voor onderzoek?
Milieu Centraal zocht het uit, en constateerde dat het onderzoek was uitgevoerd in opdracht van de EAFA zelf. "Vaak geldt dan: wie betaalt, bepaalt. Het lijkt dus geen onafhankelijk onderzoek", aldus Milieu Centraal. "Het doet ons een beetje denken aan dat onderzoek over plastic bekertjes en afwasbare mokken, in opdracht van de plastic-bekertjes-industrie."
Milieu Centraal twijfelt niet meteen aan de resultaten van het onderzoek; die zullen heus wel deugen. Niemand kan het zich veroorloven om onderzoeksresultaten keihard te vervalsen. Maar ze hebben wel het vermoeden dat de gunstige milieuresultaten alleen gerealiseerd worden als het aluminiumfolie gerecycled wordt.
Marlon Mintjes van Milieu Centraal: "Recyclen van aluminium verbetert de milieuprestatie gigantisch. Het zou dan moeten gaan om recovery uit de verbrandings-as, maar waarschijnlijk verbrandt aluminiumfolie gewoon. En in Nederland is er geen inzamelingssysteem voor aluminiumfolie (tenzij je het naar de milieustraat brengt, maar dat is wel erg veel gevraagd voor consumenten)."
De hamvraag is wat je nou het beste kunt doen. Alu-folie of een plastic trommeltje? Niemand weet het. Ook Milieu Centraal niet. Maar wat je ook kiest, ga er zorgvuldig mee om, is het devies.
Mintjes: "Vanuit Milieu Centraal zullen we niet automatisch aluminium boven plastic adviseren. Op zich geeft aluminium een hogere klimaatbelasting dan plastic, maar het hangt wel af van de benodigde hoeveelheid per toepassing." Oftewel: aluminium is bezwaarlijker dan plastic, maar een flintertje alu-folie is minder belastend dan een grote plastic doos. (Die niet alleen gemaakt maar ook nog schoongemaakt moet worden.)
Milieu Centraal kan dus niet zeggen welke variant het beste is. Maar wel: "Doe het zo milieuvriendelijk mogelijk met de gekozen variant. Dus: de trommel niet onder warm stromend water afwassen (onnodige verspilling van water en gas) en het aluminium verzamelen en inleveren voor recycling bij de milieustraat."
Het lijkt allemaal een beetje gemompel in de marge, maar 2,5 miljoen schoolgaande kinderen en jongeren per jaar zet wel degelijk zoden aan de dijk natuurlijk.
