29 september 2012 door Edwin Suk
Begin dit jaar legden we uit waarom het Elektronisch Kinddossier zo bezwaarlijk is. Het CJG Rijnmond reageert.
Bij CJG Rijnmond merken we dat er onduidelijkheid bestaat over ons Digitaal Dossier Jeugdgezondheidszorg (DD JGZ). We lezen de wildste verhalen over wat er met de gegevens in dit dossier gebeurt. Hoog tijd voor opheldering dus.
Als eindverantwoordelijke voor Informatiemanagement & Automatisering binnen CJG Rijnmond, leg ik graag uit hoe wij de informatie in het DD JGZ gebruiken. En misschien nog belangrijker: hoe wij dat zeker niet doen.
Elektronische informatievoorziening maakt het leven makkelijk. Natuurlijk gebruikt ook CJG Rijnmond deze techniek om efficiënt te werken. Het DD JGZ maakt informatie over kinderen in de regio toegankelijk voor de juiste, bevoegde hulpverleners. Onze professionals besteden dankzij dit dossier minder tijd aan administratie en hebben meer tijd om passende zorg te bieden. U begrijpt: daar zijn we blij mee.
Maar gebruik van het digitale dossier roept ook vragen op. Speculaties zelfs. Sommige critici vrezen dat professionals steeds minder nadenken en hun beslissingen overlaten aan software. Zij denken dat het dossier automatisch een risicoprofiel uitrekent met gegevens als leeftijd, gewicht, woonomgeving en geloofsovertuiging. De computer zou zo bepalen of een kind risico loopt op opvoedingsproblemen en of onze professionals in actie moeten komen.
Waarschijnlijk is dit scenario technisch gezien best mogelijk. Alleen: ons werk leent zich niet voor dit soort automatisering. Wij zijn geen fabriek die standaardproducten aflevert, maar een dienstverlener die werkt met kinderen van vlees en bloed. Onze klanten zijn unieke personen in unieke situaties. Daarom denken wij niet in profielen, maar geloven we juist in maatwerk. Dat is de kracht van onze dienstverlening. Iedere klant van CJG Rijnmond krijgt een advies dat bij zijn of haar situatie past. Geen enkel computerprogramma kan die situatie adequaat inschatten.
Het DD JGZ is dus geen rekenprogramma, maar gewoon een dossier. Net als een papieren dossier gebruiken we het om informatie over gezinnen te verzamelen en om ontwikkelingen bij te houden. Toch begrijp ik hoe het verhaal over geautomatiseerde risicometing is ontstaan.
Het DD JGZ bevat een richtlijn voor het invullen van gegevens: de Basisdataset JGZ. Dit programma garandeert een goede informatieoverdracht als een gezin verhuist of de behandeling elders voortzet. Belangrijk, want een onvolledig beeld van de gezinssituatie is onhandig, tijdrovend en in sommige gevallen zelfs gevaarlijk. Door een aantal stappen in de basisdataset te volgen, vergeten zorgverleners geen belangrijke informatie aan collega's te verstrekken.
De Basisdataset JGZ is een lijst met standaardvragen en invulmogelijkheden. Dat is waar critici over vallen. Informatie van verschillende kinderen staat namelijk deels op dezelfde manier in het dossier. Het is dan mogelijk gegevens geautomatiseerd te doorzoeken, te wegen en er conclusies aan te verbinden, menen sommigen. Inderdaad: met de huidige technische ontwikkelingen is dat ongetwijfeld mogelijk ... Het draagt alleen niet bij aan onze doelstelling.
Wij delen de zorg van de critici: informatietechnologie mag het belangrijke werk van onze professionals niet overnemen. Geen enkel systeem waarmee wij werken, past algoritmes toe om gegevens te meten of te waarderen. Onze medewerkers doen het meeste denkwerk al ruim voordat zij gegevens invoeren en zij registreren niet alle items uit de basisdataset. We leveren in geen geval gegevens aan een centrale database. Dus dat we bepaalde gegevens van klanten op dezelfde manier registreren, betekent niet dat we er berekeningen op loslaten.
Een ander misverstand dat ik de wereld uit wil helpen, is dat gegevens door het digitale dossier gemakkelijker 'op straat' komen te liggen. Zoals ik al aangaf, biedt het DD JGZ ons de mogelijkheid informatie te delen met andere jeugdgezondheidszorginstanties. Dat is fijn bij een verhuizing, maar ook wanneer meerdere partijen een gezin ondersteunen. Bij het delen van gegevens met andere partijen wegen we goed de voor- en nadelen, mogelijkheden en eventuele gevaren af van informatieoverdracht. Daarbij betrekken we ouders en verzorgers actief en zij hebben in de regel het laatste woord.
Partijen waarmee wij samenwerken, zien overigens alleen delen van het dossier die voor hen relevant zijn. Binnen onze organisatie werkt het net zo. Alleen collega's die direct bij een klant zijn betrokken, kunnen zijn of haar gegevens inzien. En uiteraard geldt voor het dossier het medisch beroepsgeheim. U kunt voor meer informatie over dit onderwerp ons privacy reglement raadplegen.
Binnen CJG Rijnmond werken we hard aan een persoonlijke en veilige band tussen klant en professional. Alleen als kinderen, ouders en verzorgers ons vertrouwen, kunnen wij ze goed ondersteunen. Wij kunnen het ons niet permitteren dat vertrouwen te beschamen. Zeker niet door onzorgvuldig of ondoordacht gebruik van informatietechnologie.
CJG Rijnmond is een transparante organisatie die openstaat voor vragen en kritiek. Daarom hebben wij ook een medezeggenschapsraad. Mensen die vanuit het oogpunt van de klant betrokken zijn bij ons werk, denken mee over de ontwikkeling van beleid. Zo zorgen we dat onze dienstverlening blijft aansluiten bij de wensen van gezinnen. Wilt u zelf met ons praten over onze dienstverlening? Ik nodig u van harte uit om contact met ons op te nemen. Wij zijn bereikbaar via [email protected].
