16 maart 2014 door Henk Boeke

Bijna-drama door mazelen

In Den Haag overleed bijna een baby door de mazelen. Vanwege besmetting door een niet-gevaccineerd kind. Mogen niet-gevaccineerde kinderen geweigerd worden op het KDV?

In Den Haag werd een baby van 8 maanden ernstig ziek door de mazelen. De bron van de besmetting was een niet-ingeënt kind van de buitenschoolse opvang, die verbonden was aan de crèche van de baby.

De baby moest opgenomen worden in het ziekenhuis en heeft het maar nét gehaald. Hij is inmiddels weer thuis maar het scheelde niet veel.

Overigens was deze baby niet het enige slachtoffer. Er zijn inmiddels 13 kinderen en 2 volwassenen in de regio Den Haag besmet geraakt. Een deel van de kinderen is jonger dan 14 maanden en dus nog niet ingeënt. (De eerst BMR-prik krijg je met 14 maanden.)

Mogen niet-gevaccineerde kinderen geweigerd worden?

Het probleem had waarschijnlijk voorkomen kunnen worden als de crèche (of in dit geval: de daaraan verbonden buitenschoolse opvang) het niet-ingeënte kind geweigerd had. De vraag is of dat kan of niet.

Gjalt Jellesma van de oudervereniging Boink (belangenvereniging van ouders in de kinderopvang) zei daarover in de Volkskrant: "Als iemand het recht heeft zijn kind niet in te enten, heb ik als ouder ook het recht mijn baby niet aan dat risico bloot te stellen. Wij kunnen er vanwege privacy niet altijd mee naar buiten komen, maar we zien dit probleem toenemen. We hebben de indruk dat steeds meer ouders hun kinderen niet laten vaccineren. De mazelen zijn echt terug."

Volgens de Brancheorganisatie Kinderopvang mogen niet-gevaccineerde kinderen niet geweigerd worden. "Het is niet wettelijk verplicht om je kind in te enten. Daarom kan de kinderopvang dat ook niet verplicht stellen," aldus een woordvoerster.

De strijdbare Jellesma kennende, zou hij waarschijnlijk gezegd hebben: "Dat zullen we nog wel eens zien." In de Volkskrant drukte hij zich wat diplomatieker uit: "Als we in de algemene leveringsvoorwaarden hebben afgesproken dat crèches kinderen mogen weigeren die een gevaar vormen voor anderen, dan lijkt het me de moeite waard te onderzoeken of we de mazelen daar ook onder kunnen laten vallen."

'Informeren' geeft privacy-problemen

Los van de vraag of ongevaccineerde kinderen wel of niet geweigerd mogen worden, is het natuurlijk wél belangrijk dat ouders goed geïnformeerd worden, zou je zeggen. Zodat ze zelf keuzes kunnen maken. Bijvoorbeeld om hun kind van de crèche te halen als ze twijfels hebben over de veiligheid. Tegenover Omroep West zei Jellesma hierover dat andere ouders op de hoogte gesteld moeten worden als er een ongevaccineerd kind rondloopt.

Klinkt logisch. Maar hoe verhoudt zich dat tot de privacy waar Jellesma zich eerder op beriep? Om ouders te kunnen informeren moet de crèche wel weten wat er speelt. De vraag is dan: kúnnen ze dat weten? Anders gezegd: mogen crèches aan ouders vragen of hun kind gevaccineerd is? Of omgekeerd: ben je als ouders verplicht om een vaccinatiebewijs te tonen als de crèche daarom vraagt? We vroegen het aan Jellesma zelf en die liet het antwoord in het midden: "Ik weet niet of het mogelijk is om aan ouders een inentingsbewijs te vragen."

Kortom: de vaccinatie-discussie (vaccineren ja/nee) heeft weer een heel nieuwe dimensie gekregen:

  • mag een kinderdagopvang-organisatie kinderen weigeren als ze niet gevaccineerd zijn?
  • en mogen ze om een vaccinatiebewijs vragen?

Inmiddels wordt deze discussie al in alle heftigheid gevoerd op ons forum. Zie: Weigeren van niet-gevaccineerde kinderen in de rubriek 'Gezondheid'.

Achtergrondinformatie

Waarom was dit belangrijk nieuws?
Omdat het zich afspeelde in Den Haag, en niet in de Bible Belt. Vroeger lieten alleen streng-christelijke ouders hun kinderen niet vaccineren maar tegenwoordig doen ook steeds meer 'gewone' ouders dat niet meer (of niet meer volgens het vaste schema). De problematiek heeft zich nu dus uitgebreid naar heel Nederland en raakt nu alle ouders.

Wat is 'mazelen' eigenlijk?
Mazelen is een zeer besmettelijke vlekjesziekte die wordt veroorzaakt door een virus. Het begint plotseling, met koorts, verkoudheid en hoesten. Er ontstaan huidvlekjes die zich verspreiden over het hele lichaam. Aan het begin van de ziekte ontstaan ook witte vlekjes in de mond. Na verloop van tijd is de huid bijna egaal rood.

Het grootste probleem vormen de mogelijke complicaties:

  • 5 tot 10% van de patiënten krijgt oorontsteking met soms blijvende doofheid als gevolg;
  • 1 tot 5% krijgt een (levensbedreigende) longontsteking;
  • heel soms (1 op de 1000 keer) leidt mazelen tot een acute hersenontsteking die vaak blijvende hersenschade geeft.

Bron: RIVM
Meer informatie: Nederlands Huisartsengenootschap

Speelt dit probleem ook op scholen?
Nee, in principe niet. Als uw kind ouder is dan 14 maanden, en als u zich aan het RVP (Rijksvaccinatieprogramma) heeft gehouden, hoeft u zich geen zorgen te maken.

Hoe wordt er gevaccineerd?
De eerste BMR-prik (tegen bof, mazelen en rodehond) vindt plaats bij 14 maanden, de tweede bij 9 jaar. Voor een volledig overzicht van alle vaccinaties, zie het vaccinatieschema.

Heeft het zin om mijn kind alsnog te vaccineren?
Ja, als dat eerder nog niet is gebeurd, dan is dat is nog steeds zinvol. Zie: Heeft het zin om achteraf nog een BMR-prik te geven? (16 jr)

Is een BMR-vaccinatie mogelijk bij kippeneiwit-allergie?
Ja, in principe wel. Er worden kippeneieren gebruikt om het vaccin te maken maar daarna worden de bestanddelen gescheiden. Er kan dan nog een minimale hoeveelheid kippeneiwit in het vaccin achterblijven maar dat is verwaarloosbaar. Zie: BMR-prik bij kippenei-allergie, hoe gaat dat in zijn werk?

Ik ben zwanger. Loop ik gevaar?
Nee, in principe niet. Als u alle kinderziektes gewoon heeft doorgemaakt, of ervoor bent ingeënt, dan heeft u waarschijnlijk voldoende antistoffen opgebouwd. Zie: Welke kinderziektes zijn gevaarlijk als je zwanger bent?