11 maart 2022 door Ellen Mendelts en Maarten de Bij

Alles over kinderfietsen

Hoe kies je de juiste maat fiets voor je kind? 

De maat van een fiets wordt doorgaans uitgedrukt in de bandenmaat (in inches). Die loopt redelijk parallel met de kledingmaat. De onderstaande tabel geeft een overzicht van de verhoudingen.

Tabel - maatvoering

Koop de fiets niet 'op de groei'. Het is frustrerend én gevaarlijk als je kind niet met zijn voeten bij de grond kan, wanneer hij op het zadel zit. Omgekeerd moet de fiets ook niet te klein zijn. De knieën moeten bijvoorbeeld niet tegen het stuur komen bij het rijden. Nét ietsje te groot is geen probleem.

Zadelhoogte: hoe hoog moet het zadel? 

Als je kind nog niet goed kan fietsen, kun je het zadel best wat lager zetten, zodat het kind stevig op de grond kan staan. Als het kind eenmaal goed fietst, zet je het zadel weer op de juiste hoogte.

Groei en ontwikkeling

Speelgoed kiezen: welk speelgoed past het best bij welke leeftijd?

Heel soms zijn het zadel en/of het stuur niet in hoogte verstelbaar. Vraag ernaar bij de verkoper, of kijk goed bij de productspecificaties (als je de fiets online koopt).

Stuurbreedte van een kinderfiets

De ideale fiets heeft een stuur dat even breed is als de schouders van het kind.

Type en kleur

Het aanbod is overweldigend. Van stoere mountainbikes tot kleurige kleuterfietsjes. In de praktijk mondt de keuze vaak uit in een gevecht tussen de wensen van je kind en de mogelijkheden van je eigen portemonnee. Vooral wanneer je ook nog rekening wilt houden met een eventueel broertje of zusje. Want kleine broertjes vinden het doorgaans niet zo fijn om zich voort te moeten bewegen op de romantisch roze fiets van hun oudere zusje.

Tip: tegenwoordig zijn Beachcruisers enorm populair. Deze fietsen zijn geschikt voor zowel jongens als meisjes.

Nieuw of tweedehands

Het besluit om een nieuwe of een tweedehands kinderfiets te kopen is onder andere afhankelijk het geld dat je te besteden hebt. Als de financiën het toelaten, en je nog meer kinderen hebt die van het fietsje gebruik gaan maken, dan kan het praktischer zijn om een nieuwe fiets te kopen dan een tweedehands. Een nieuwe fiets gaat langer mee dan een tweedehands, en hoe meer kinderen er gebruik van maken, des te lager de kosten per kind.

Anderzijds moet je natuurlijk niet bang zijn voor wat krassen hier en daar. Je kind kan zijn nieuwe fietsje de eerste de beste keer al in het struikgewas jagen, of langs een muurtje schuren. Daar moet je tegen kunnen.

Als je een tweedehands fiets koopt, let dan op de volgende dingen:

• controleer de maat. De fiets moet niet te groot zijn en het kind moet goed bij de trappers kunnen;
• controleer de algemene staat van de fiets. Koop geen opknappertjes om geld uit te sparen want onderdelen zijn duur;
• controleer of het zadel nog heel is;
• controleer of het frame niet al te veel roest bevat;
• controleer of de trappers soepel lopen, en of er geen speling in de trap-as zit;
• controleer of er geen slag in de wielen zit;
• controleer of eventuele zijwieltjes niet zo ver zijn afgesleten dat er gevaarlijke situaties kunnen ontstaan;
• controleer of de spaken allemaal goed vastzitten;
• controleer of de banden nog goed zijn;
• controleer de verlichting. De lampen (voor en achter) moeten het natuurlijk gewoon doen, maar controleer bij dynamo-verlichting ook de staat van de bedrading;
• controleer de reflectoren (op de achterkant van de fiets, op de trappers, en op de wielen of de banden), en controleer of het achterspatbord nog goed wit is.

Een fiets die in een redelijke staat verkeert, kun je gemakkelijk en zonder veel kosten een beetje opleuken met een nieuwe bel of een fietsmandje. En vergeet vooral de verlichting niet. 

Verlichting

Kinderen die met zijwieltjes fietsen, blijven meestal dicht in de buurt, en fietsen meestal niet in het donker. Maar zodra ze zonder zijwielen gaan fietsen, gaat er een wereld voor ze open.

Vooral in het najaar en in de winter is het belangrijk dat je kind opvalt in het donker. Bij de aankoop van een fiets is het belangrijk om te controleren of de fiets is voorzien van lichten en reflectoren. Zo niet, dan kun je goedkope LED-lampjes kopen die je op het stuur en de bagagedrager kunt klikken.

Fietshelm

Over het gebruik van de kinderfietshelm zijn de meningen verdeeld. Helpt zo'n ding nu wel of niet? De ongevallen-cijfers geven daar geen uitsluitsel over (of zijn domweg niet beschikbaar). De Fietsersbond verschilt hierover van menig met Veiligheid.nl (voorheen Consument en Veiligheid). Zie: Statistieken en de waarheid: "forse stijging van ernstig hoofdletsel bij jonge kinderen na fietsongeval".

Een fietshelm is niet verplicht. Bepaal dus zelf wat u verantwoord vindt. En houd in ieder geval rekening met het volgende:

• in het begin fietsen kinderen nog niet zo stabiel. Ze hoeven maar even afgeleid te zijn, om meteen al slingerend de berm in te rijden (en te vallen);
• de meeste ongelukken treden op vanuit stilstand. Dus bij stilstaan op de stoep, en dan vallen. (Bron: mondelinge communicatie Veiligheid.nl)

Fietsslot op een kinderfiets

Bij een nieuwe fiets is een stevig slot geen overbodige luxe. Vooral opvallende en fel gekleurde mountainbikes (en fietsen die daarop lijken) zijn erg in trek bij fietsendieven.

Check bij de aankoop van de nieuwe fiets of het mogelijk is om er een goedgekeurd fietsslot bij te kopen. Druk je kind op het hart om een eventueel kettingslot aan een lantaarnpaal, een boom, of een fietsenrek te bevestigen. Zo kan hij nog heel lang genieten van zijn nieuwe fiets!

Fietsvlag

Een fietsvlag is een nuttig hulpmiddel ter verhoging van de veiligheid. Kinderfietsen zijn immers klein, en automobilisten zien ze snel over het hoofd. Met zo'n opvallende vlag die boven alles uitsteekt, maak je je fietsende kind goed zichtbaar. Ze zijn niet duur (4 à 5 euro voor een oranje standaardmodel) en gemakkelijk te monteren.

Om metaalmoeheid van de bevestigings-strip te voorkomen, kan het nuttig zijn om de fiberglazen staak nog met een extra touwtje aan de bagagedrager vast te maken. En houd er rekening mee dat je kind wel zal moeten wennen aan het opstappen. Eventjes stoer het been over de bagagedrager slingeren is er niet meer bij.

Remmen: terugtraprem of handrem?

Je hebt terugtrapremmen en handremmen. Voor kinderen is de terugtraprem het makkelijkst.

Tegenwoordig hebben kinderfietsen steeds meer een handrem. In combinatie met een terugtraprem is dat een veilige combinatie. Maar bij het leren fietsen is het belangrijk dat je kind niet in de war raakt door alle rem-mogelijkheden. In de praktijk blijkt de terugtraprem toch echt het gemakkelijkst.

Bijzonderheden:

• vaak zijn handremmen te sterk afgesteld. Bespreek dit met de fietsenmaker en je kind;
• laat je kind altijd de fiets en het remmen eerst uitproberen voordat je de fiets koopt;
• kinderfietsen waarmee je achteruit kunt fietsen, zijn verboden (omdat remmen hiermee nauwelijks mogelijk is.)

Fietsen zonder zijwieltjes

Sommige kinderen kunnen al vanaf hun 4e jaar zonder zijwieltjes fietsen, maar bij de meesten duurt het wat langer. Gemiddeld leert een kind rond zijn 5e verjaardag zonder zijwieltjes te fietsen, maar er zijn er ook die het pas leren als ze 6 of 7 zijn.

Het karakter van je kind speelt hierbij een belangrijke rol. Vindt je kind het leuk om al dingen zelf te kunnen, of heeft het een sportieve aanleg, dan zal het eerder los kunnen fietsen dan een kind dat wat angstiger is of dat het totaal niet interesseert.

De meeste kinderen zullen uit zichzelf willen proberen zonder zijwieltjes te gaan fietsen als ze hun leeftijdsgenootjes dat zien doen. Als het kind gemotiveerd is om het te leren, kunnen sommigen het binnen 5 minuten!

Het is overigens niet leuk om een eind te fietsen met een kind dat nog met zijwieltjes fietst. Doordat het kind steun heeft, hoeft het nog niet snel te fietsen om stabiel te blijven. Het kan zelfs af en toe stoppen zonder om te vallen. Ook snel fietsen is trouwens geen lolletje. Doordat de zijwieltjes af en toe de grond raken, kan het fietsje gaan slingeren en uiteindelijk gewoon omvallen.

Kortom: als je kind echt met je mee moet fietsen, kun je waarschijnlijk beter een spoedcursus fietsen (zonder zijwieltjes) organiseren. Soms duurt dat één dag, soms wat langer.

Spoedcursus fietsen: hoe leer je je kind fietsen?

Regel 1: het kind moet het zelf willen, anders wordt het niets. Wacht desnoods nog een paar weken tot het moment zichzelf aandient.

Regel 2: zorg dat het kind voldoende vertrouwen heeft in de goede afloop, en zorg dat het zich voldoende veilig voelt. Dus geen gevloek en veel geduld.

Regel 3: laat het kind niet naar zijn trappers of zijn stuur kijken, maar recht vooruit.

Regel 4: besteed veel aandacht aan veilig leren stoppen. Vooral het moment waarop de stilstaande fiets gaat kantelen, en er één been op de grond gezet moet worden, moet goed geoefend worden.

Tips voor moeilijke gevallen:

• knoop een lange das of sjaal om het middel van je kind, om het 'aan de leiband' te leren fietsen. Gaandeweg kun je de sjaal wat laten vieren, terwijl het kind blijft denken dat het vastgehouden wordt;
• of oefen op het strand (waar het zand stevig is). Dan kan het geen kwaad als je kind valt, wat extra vertrouwen kan geven.

Fietsen in het verkeer

Sommige kinderen fietsen al met hun ouders mee naar school als ze nog maar net 4 zijn, andere kinderen doen daar wat langer over. Vooral in de grote steden kan het soms tot een jaar of 5 à 6 duren voor je je kind op straat laat fietsen.

In principe kan een kind van 4 best naast een volwassene fietsen, hoewel dat natuurlijk sterk van de verkeerssituatie afhankelijk is. Als je het verkeer te druk vindt, kun je misschien een alternatieve route naar school fietsen die door een rustiger wijk gaat. Of, als dat mogelijk is, kun je je kind op de stoep laten fietsen terwijl je zelf op de weg fietst.

Voordat je je kind voor het eerst zelf laat fietsen, is het aan te raden om eerst wat basisregels over het verkeer uit te leggen. Herhaal ze tijdens het fietsen! Ook is het belangrijk dat je zeker weet dat je kind ook midden in het verkeer goed naar jouw aanwijzingen luistert.

Benieuwd hoe andere ouders dit doen? Vraag of lees mee of ons forum!

Tips voor fietsen met je kind in het verkeer: 

• als je kind in een opstandige periode zit, is het misschien verstandiger om nog even een fietsstoeltje of een fietskar te gebruiken;
• fiets samen met je kind naar school, en geef hem of haar de leiding. Hij heeft immers al vaak genoeg bij jou achterop gezeten. Toch zul je zien dat er nog een aantal punten zijn, waar hij vragen over heeft of nog nooit over na heeft gedacht. Op deze manier stel je je kind - maar vooral jezelf - gerust;
• bind een lintje aan de rechterkant van het stuur, zodat altijd duidelijk is wat links en rechts is. ("Rechts heeft voorrang!")

Prijsvraag - win een kinderfiets van Fietsenopfietsen.nl

We vroegen u: "Fietsen op de stoep is verboden. Of niet? Welke regel geldt er voor kleine kinderen?"

De prijsvraag is inmiddels gesloten, en de kinderfiets is verzonden naar de winnaar. Het juiste antwoord luidde als volgt: "Fietsen op de stoep is in principe verboden, maar kinderen tot 9 jaar mogen wel op de stoep fietsen, met een kinderfiets, zolang ze de voetgangers niet hinderen."