1 januari 2000 door Ward van Alphen
Zoon van bijna 2 zit middenin peuterpuberteit en heeft sinds een week ontdekt dat hij zich uit bed kan gooien, waardoor mama of papa wel moet komen. Daardoor beloon ik zijn verkeerde gedrag en heeft hij zijn zin.
Ik durf hem niet alleen te laten, omdat ik bang ben dat hij zich ook over het traphek gaat gooien. Totaal niet aanspreekbaar, helemaal panisch van angst als hij zijn bed ziet. Tussen ons in slaapt hij wel heel snel als we er bij liggen.
Ik heb nu het campingbed naast ons bed gezet, maar hij gaat nog geen eens liggen, gooit zich er meteen uit. Ook als we dus bij zijn eigen bed blijven. De enige manier om hem nu te laten slapen is in ons bed en heeft hij dus zijn zin.
Hoe pak ik hem aan? Ik ben erg bang dat hij zichzelf bezeert. Voordat hij overigens heeft ontdekt dat hij uit bed kon komen sliep hij ook al vaker slecht. Maar ik liet hem gewoon huilen en ging altijd zo weinig mogelijk naar hem toe en dat gaat nu niet meer.
Richard Ferber, een Amerikaanse kinderarts die zich met slaapproblemen bij kinderen bezighoudt, heeft een boekje geschreven voor ouders met kinderen met slaapproblemen. Het heet "Solve your child's sleep problems", en is volgens mijn informatie alleen in het Engels verkrijgbaar. Dat is jammer, want dit boekje biedt leuke en nuttige tips voor allerlei soorten slaapproblemen bij kinderen.
Het is altijd moeilijk om voor zo'n specifiek probleem als bij uw zoontje een goed advies te geven zonder van alle informatie op de hoogte te zijn, maar in Ferber's boekje staat een hoofdstuk dat wellicht een oplossing kan bieden. Het heet "associaties bij het in slaap vallen".
Het probleem van uw zoontje is niet zozeer een slaapprobleem als een probleem bij het in slaap komen. Hij heeft geleerd dat het prettig is om in uw bed in slaap te vallen, en onprettig als dat in zijn eigen bed gebeurd.
Ferber zegt dat je een programma moet bedenken om hem dat weer af te leren, en aan te leren dat het ook veilig is als hij in zijn eigen bed slaapt. Dat zal in het begin met strubbelingen gepaard gaan. Hij trekt de vergelijking met slaapgewoonten van volwassenen, zoals aan een bepaalde kant van het bed slapen, waarbij een verandering van gewoonte ook niet altijd van harte en gemakkelijk verloopt.
Het begint met een goed slaapritueel. Laat dit niet in of op het bed van uw zoontje plaatsvinden, maar ga bijvoorbeeld in een stoel ernaast zitten als u gaat voorlezen. Hij moet namelijk leren het zonder uw lijfelijke aanwezigheid te kunnen doen.
Mevrouw Ruttien Schregardus beschrijft in haar Nederlandstalige boekje over slaapproblemen dat je ook naar de dag moet kijken. Zorg overdag voor voldoende structuur en duidelijkheid, en besteed overdag voldoende positieve aandacht aan je kind, zodat het gaat voelen dat niet hijzelf, maar bepaald gedrag wordt afgewezen.
U laat uw kind in zijn eigen bed inslapen, met de deur van zijn kamer geopend. Komt hij eruit, dan houdt u met de hand de deur van zijn kamer gedurende een minuut gesloten. Daarbij mag u hem wel door de deur toespreken, op een rustige manier ("het is niet eng, ik ben ook in huis , je kan gewoon gaan slapen, etcetera").
Vervolgens komt u de kamer in, stopt hem terug in bed, en de volgende keer houdt u de deur 2 minuten dicht, de daarop volgende keer drie minuten, tot u aan de vijf minuten bent, en daarmee gaat u door tot hij in slaap valt.
Ik denk dat u ervoor moet zorgen dat zijn slaapkamer er opgeruimd uitziet, met zo min mogelijk prikkels waar hij last van heeft, of waar hij bij kan. Als hij uit bed kan klimmen, kunt u beter een laag bed hebben, zodat hij er gewoon uit kan stappen. Dan voorkom je dat hij zich bezeert. De deur op slot doen vindt Ferber geen goed plan, omdat kinderen daar erg angstig van worden.
Per dag kunt u de tijd dat de deur dicht is en uw zoontje alleen op zijn kamer is, opvoeren, met kleine stapjes. De maximum duur voert hij op van 8 minuten op de tweede dag tot dertig minuten op de zevende dag. Dit maximum is telkens na vijf keer binnenkomen bereikt.
Ook als uw kind in de periode dat u de deur dicht houdt, weer het bed in kruipt, moet u de deur volgens planning dichthouden en niet eerder opendoen. Komt hij, nadat u hem hebt teruggestopt, meteen weer eruit, dan doet u de deur weer de voorgeschreven tijd dicht.
Ferber legt uit dat de gesloten deur een hulpmiddel is om je kind te leren om alleen te slapen, en zo moet je het ook brengen. Het moet ook aantrekkelijker en veiliger zijn om in bed te blijven liggen -- met de deur open en eventueel een klein lampje aan -- dan om het gevecht aan te gaan om eruit te komen. Daarom moet je je kind door de gesloten deur geruststellend toespreken, en mag je ook vertellen dat de deur weer opengaat. En dat het niet eng is om alleen te slapen, maar dat hij dat moet leren, en dat daarom de deur telkens iets langer dicht blijft. Doe dit op een rustige toon.
Van tevoren moet u een schemaatje maken met hoeveel minuten u de deur dicht laat, afhankelijk van de keer dat hij uit bed komt, en per avond langer. U mag het wat langzamer doen dan hier beschreven, zolang de tijden maar per dag en per keer toenemen. Daar moet u zich dus consequent aan houden, en u dient dit ook vol te houden tot een tevoren afgesproken tijdstip waarop het tijd is om op te staan.
Op de tanden bijten dus, maar Ferber adviseert dit niet voor niets. Hij is een van de belangrijkste experts op het gebied van slaapproblemen op de wereld, met een enorme berg ervaring, en hij weet dat je hiermee uiteindelijk succes kunt boeken.
Ik heb zelf bedacht dat uw kind van bijna twee behoorlijk moet kunnen lopen, en op zich geen verwondingen hoeft op te lopen als hij uit bed komt (voorwaarde: het lage bed). Met een hoog bed is dit net zo goed te doen, maar misschien maakt u zich dan zorgen dat hem iets overkomt als hij eruit klimt.
Dit is het beste wat ik, of moet je zeggen Richard Ferber, u te bieden heb. Probeer het eens uit als u denkt te begrijpen hoe het in elkaar zit. Als u het boekje erbij heeft, kunt u het nog eens precies nalezen. En dan maar volhouden! Maar als het goed is, duurt dit maar een week tot enkele weken, als u consequent kunt blijven.
Succes ermee, ik hoop dat u er iets mee kunt, laat mij weten hoe het heeft uitgepakt.
