8 februari 2008 door Mohammadi Laghzaoui
Ik heb twee dochters van 6 en 7 jaar oud en een zoontje van 2½ maand. Wij zijn van Turkse afkomst. Mijn vrouw spreekt niet zo goed Nederlands maar ikzelf wel.
Nu klagen de leraren op school dat mijn beide dochters een taalachterstand hebben. Ik wil dit eigenlijk bij mijn zoontje voorkomen. Maar ik wil ook dat hij Turks kan praten.
Heeft u voor ons tips of adviezen om ervoor te zorgen dat onze zoon beide talen leert maar dat hij geen achterstand in het Nederlands krijgt?
De Nederlandse taal heeft toch wel iets meer prioriteit. Moet het kind dan eerst de moedertaal leren (basis) en dan het Nederlands? En wanneer (op welke leeftijd) kan men beginnen met het aanbieden van twee talen?
Als je aan een willekeurig iemand vraagt wat de oorzaak is van een taalachterstand, wordt heel vaak tweetaligheid genoemd. Dat beeld bestaat helaas ook nog bij veel leerkrachten. Maar taalachterstanden bij tweetalige kinderen (zoals bij uw dochters) hoeven niet per definitie aan de thuistaal te liggen.
Wel wil ik benadrukken dat de kwaliteit van het taalaanbod van veel tweetalige ouders een oorzaak zou kunnen zijn voor een eventuele taalachterstand. Vooral wanneer deze ouders een of beide talen niet goed genoeg beheersen.
Uw vrouw spreekt niet zo goed Nederlands maar u wel. Ik raad u daarom aan om de taken te verdelen voor wat betreft het taalaanbod aan jullie kinderen.
U kunt dan het Nederlands voor uw rekening nemen en uw vrouw het Turks. Zo hoort en leert uw zoon de correcte vormen en regels van beide talen, waardoor hij ook makkelijker en sneller in staat zal zijn om onderscheid te maken tussen de twee talen.
Behalve dat taalachterstanden niet rechtstreeks samen hoeven te hangen met tweetaligheid, is het ook zo dat het om een specifieke taalachterstand gaat, namelijk een taalachterstand
op school. Dat is iets anders dan een gebrekkige beheersing van het Nederlands.
Bij schooltaalvaardigheid gaat het om taal- en communicatievormen die typerend zijn voor alles wat met school te maken heeft, zoals kringgesprekken en overhoringen. Allemaal dingen die je thuis niet doet. Bovendien is schooltaal een specifiek
register dat sterk verschilt van informeel taalgebruik in de thuissituatie. (Een register in taalkundige zin is een stijl van taalgebruik.)
Kortom: als een leerkracht zegt dat een kind een taalachterstand heeft, dan zegt de leerkracht vooral iets over de schooltaalvaardigheid, wat iets anders is dan de taalvaardigheid in het algemeen. Schrik dus niet meteen als een juf of een meester klaagt over een achterblijvende taalvaardigheid.
Om taalachterstanden te bestrijden (of te voorkomen) is het vooral belangrijk dat je je bewust bent van je eigen taalgebruik en je eigen taalkeuze wanneer je met je kinderen praat. Omdat voor u het Nederlands de prioriteit heeft, betekent dat dat u zo veel mogelijk en zo goed mogelijk Nederlands met ze moet praten.
Uiteraard kunt u daarbij alle hulpmiddelen gebruiken die er maar zijn, zoals boeken, kranten, tijdschriften, radio, tv, internet, enzovoorts.
Wanneer dat nodig is kunnen u en uw vrouw altijd uitleg geven in het Turks, zolang het kind het onderscheid tussen de twee talen maar blijft zien.
Tenslotte de vraag waar u zelf ook mee eindigde, namelijk wanneer je kunt beginnen met het aanbieden van twee talen.
Antwoord: vanaf het moment dat je met je kind begint te communiceren, zelfs voordat het kind begint met praten. Het leren van een taal bij kinderen begint eerder dan de meeste mensen denken. Je kunt er dus niet vroeg genoeg mee beginnen!
Heel veel succes!
