1 januari 2000 door Maaike Verrips
Wij willen onze dochter tweetalig opvoeden (Nederlands/ Tsjechisch). Op het moment doen wij dat op de volgende manier: de ouders spreken consequent Nederlands tegen haar en de grootouders Tsjechisch. Ze komt ongeveer 2 dagen in de week bij haar grootouders; is dit genoeg om haar twee talen te laten leren? En wat moet je doen als ze thuis Tsjechische woorden gaat gebruiken, wat ze nu dus doet. De leeftijd van onze dochter is 16 maanden.
Verder had ik nog een vraag. Volgens jouw globale normen zou een kind pas met 27 maanden twee woordjes kunnen combineren. Nu is het geval dat zij dat nu al doet, bij 16 maanden. ("Kom maar, kus." -- "Pop zitten." -- "Pop slapen.") Kan dat op deze leeftijd, of is dit toeval?
Om met de laatste vraag te beginnen: de normen die ik in die eerste brief heb opgegeven, hebben betreking op de vraag wanneer je je zorgen moet gaan maken. Er is nogal wat verschil tussen kinderen in de leeftijd waarop ze beginnen met praten en de snelheid waarmee hun taalontwikkeling zich voortzet. Jouw dochter is er tamelijk vroeg mee. Er zijn ook (even gezonde) kinderen die rond deze leeftijd net hun eerste woordjes gaan zeggen.
Wat de tweetaligheid betreft: Fleur zal op deze manier vast Tsjechisch van haar grootouders leren. Maar wat is genoeg? Als ze in Nederland blijft wonen, en het Tsjechisch verder geen rol in haar leven speelt, zal ze zich er op een gegeven moment misschien niet zo veel meer voor interesseren. Maar wellicht spreekt ze dan genoeg Tsjechisch om met haar opa en oma te kunnen blijven praten. Is dat genoeg?
Als je wilt dat ze het Tsjechisch als een moedertaal beheerst, is het wel nodig dat je zorgt dat ze regelmatig in situaties komt waarin het vanzelfsprekend is om Tsjechisch te spreken. Als het Tsjechisch ook de moedertaal van een van haar ouders is, kun je ook overwegen om haar thuis beide talen aan te bieden.
Als ze nu af en toe thuis ook Tsjechische woorden gebruikt, hoef je je daarover geen zorgen te maken. Kinderen van haar leeftijd kunnen al goed twee taalsystemen van elkaar onderscheiden. Maar soms kent ze een woord in de ene taal wel en in de andere nog niet, en soms zal ze zich vergissen. Als je haar verstaat, kun je haar gewoon antwoorden in het Nederlands, zonder er verder een punt van te maken.
