16 mei 2003 door Nanny Gortzak

Tweeling aan de borst. Hoe doe je dat?

Deze week twee vragen over hetzelfde onderwerp: hoe ga je te werk bij het voeden van een tweeling?

Vraag 1

Sinds een week zijn we de trotse ouders van een jongens-tweeling. Nu wil ik graag tips om de stuwing van de borstvoeding te bespoedigen. Ik geef steeds één baby de borst en de ander de afgekolfde melk die ik na een voeding kolf.

Ze moeten allebei nog bijgevoed worden omdat ze nooit een complete voeding uit één borst halen. Hoe kan ik de productie stimuleren zodat we weinig bijvoeding hoeven te geven en wat reserve afgekolfde melk kunnen opbouwen?

Sabine van der Schelde, Kats

Vraag 2

Ik heb een meisjes-tweeling van bijna 6 weken oud. Vanaf hun geboorte krijgen zij borstvoeding en flesvoeding (als bijvoeding). Met name aan het einde van de middag en 's avonds krijgen ze de fles. De nachtvoeding is borstvoeding.

Nu wil ik de flesvoeding afbouwen om volledige borstvoeding te geven. Hoe pak ik dat aan? Ik heb ook nog twee oudere kinderen, van 5 en 6 jaar.

Antwoord

Als tweeling-ouder heb je alles dubbel: wasgoed, luiers wisselen, kleren én hongerige baby's. Maar ook: dubbel tijd te kort en dubbel handen te kort.

Vooral dat laatste is lastig. Een oplossing voor het probleem van een lage melkproductie kan namelijk deels liggen in het zuiniger omgaan met je tijd, maar het vergt in het begin wel een stel extra handen.

Melkproductie stimuleren

De melkproductie wordt het beste gestimuleerd als er zo vaak mogelijk wordt aangelegd en de borsten zo goed mogelijk worden geleegd. Goed legen kan onder andere bereikt worden door nakolven.

Voor het goed op gang brengen van de melkproductie is het 't beste om een volautomatische dubbelzijdige kolf te gebruiken. Zulke kolven zijn te huur bij lactatiekundigen, bij de thuiszorg en bij medische speciaalzaken.

Uit onderzoek is gebleken dat het gelijktijdig stimuleren van beide borsten een effectievere kolfproductie tot gevolg heeft. Dat komt doordat er bij gelijktijdige stimulatie een grotere hoeveelheid prolactine (het melk-makend hormoon) wordt aangemaakt. Vooral in de eerste weken is dit hormoon erg belangrijk bij het opbouwen van een goede melkproductie. En dat is een wetenschap waar tweeling-ouders gebruik van kunnen maken.

Gelijktijdig laten drinken

Met veel kussens, veel oefening en – in het begin – de hulp van iemand anders, kunnen beide baby's tegelijk aan de borst drinken.

De houding waarin dit het beste kan, is als de kinderen kruislings over elkaar liggend in de madonna-houding (de normale houding) aangelegd worden. Allebei in de rugby-houding kan ook.

Voor afbeeldingen van deze houdingen: zie www.borstvoeding.com/houdingen.html (de pagina wordt geopend in een apart venster, zodat u makkelijk heen en weer kunt springen tussen de illustraties en de huidige tekst).

Ook kan één baby in de rugby-houding liggen en de ander in de madonna-houding, zodat de benen van de baby's dezelfde kant op wijzen.

Voordelen

Tegelijk aanleggen heeft minstens drie voordelen. Ten eerste komt hierdoor de melkstroom goed op gang. Vooral als één van de baby's een slechte drinker is, kan dat extra helpen in het beter uit de borst drinken.

Een tweede voordeel is dat gelijktijdig drinken tijd bespaart.

En ten derde zal de hormoon-productie groter zijn, net als bij dubbelzijdig kolven.

Stimuleringsplan

Het totale plan om de melkproductie een paar dagen lang flink te stimuleren, kan er als volgt uit zien.

  • Haal extra hulp in huis: iemand die kan zorgen voor eten en drinken, voor de was, en voor de andere kinderen. Ook kan zo iemand helpen met het aanleggen van de tweeling. kies bijvoorbeeld een weekend uit, in verband met de verkrijgbaarheid van de extra hulp.
  • Installeer jezelf in de slaapkamer op bed en zorg dat er steeds wat te eten en te drinken is.
  • Leg de baby's op verzoek aan, maar laat in ieder geval niet meer dan drie uur tussen twee voedingen zitten. Als een baby wakker is om te voeden, maak dan de ander ook wakker voor een voeding.
  • Leg de baby's tegelijkertijd aan. Laat iemand helpen met aanleggen en boeren en eventueel nog bijvoeden van de baby's.
  • Kolf direct na de voeding beide borsten na met een goede dubbelzijdige kolf. Geef dit later als bijvoeding, eventueel aangevuld met kunstmatige zuigelingenvoeding. Zorg ervoor dat de baby's zoveel voeding krijgen dat ze twee tot drie uur na de start van een voeding weer wakker worden voor de volgende voeding.
  • Vergeet niet om zelf goed en regelmatig te eten en te drinken en rust tussen de voedingen. Veel moeders merken dat de melkproductie een stuk beter is na een gezonde, voedende maaltijd en een uurtje slaap midden op de dag.

Het stimuleren van de melkproductie op de hierboven beschreven manier is hard werken. Zorg dus dat deze dagen prettig en gezellig verlopen voor alle betrokkenen.

Extra kraamtijd

Eigenlijk kun je een paar van dit soort dagen beschouwen als een extra en verlate kraamtijd. Het is ook zeker niet de bedoeling dat het voeden van een tweeling altijd zo intensief blijft.

Door de melkproductie een paar dagen intensief te stimuleren, wordt het borstvoeden waarschijnlijk makkelijker en minder tijdrovend, doordat dan niet meer gekolfd en bijgevoed hoeft te worden.

Meer informatie

Voor meer informatie over het voeden van tweelingen kunt u terecht bij de verschillende borstvoedingsorganisaties of bij een lactatiekundige bij u in de buurt.

Voor het uitwisselen van ervaringen met andere tweeling-ouders kunt u terecht op de websites van de borstvoedingsorganisaties en op het forum van Ouders Online.