8 juni 2001 door Jeroen Aarssen
Ons dochtertje van 3½ heeft een spraak/taalachterstand. In 'ons reizend leventje' is zij tot nu toe blootgesteld aan het Nederlands (onze moedertaal), Engels en Noors. Het viel mij bij haar tweede levensjaar op dat ze minder begreep dan andere kinderen van haar leeftijd. Er werd mij iedere keer weer gezegd (door artsen) dat dit kwam door de meerdere talen, maar onze grootste zorg is dat ze zo ontzettend weinig begrijpt als we haar iets vragen.
Bijvoorbeeld: als we vragen of ze de luier van de baby naar de keuken wil brengen. En vervolgens loopt ze naar boven. Ik herhaal de vraag met andere woorden en leg haar uit (en wijs) waar de keuken is. Dan loopt ze naar boven, brengt de luier naar de badkamer, en komt trots vertellen dat ze mamma heeft geholpen. Zij begrijpt niet dat ik dat niet bedoelde. Ander voorbeeld: als ik haar vraag de televisie aan te doen, dan begrijpt ze dat niet. Ik moet ernaar wijzen en dan is het vaak nog niet duidelijk voor haar. Het lijkt alsof ze het niet kan opnemen.
Mijn vraag is of het jullie bekend voorkomt dat kinderen met een spraak/taalachterstand ook slecht begrijpen?
Voordat ik aan een antwoord begin, wil ik benadrukken dat ik niet gespecialiseerd ben in taal- en spraakproblemen en daarom ook geen diagnose kan stellen. Ik kan hooguit speculeren over wat er aan de hand zou kunnen zijn.
In de eerste plaats kan er iets mis zijn met het gehoor van uw dochtertje. Als zij u niet kan horen, kunnen er misverstanden optreden in de communicatie en kan het lijken dat er iets mis is met haar begrip. Ik weet niet of in Noorwegen bij alle kinderen een gehoortest wordt afgenomen, zoals in Nederland, maar het zou een eerste stap kunnen zijn om uw dochtertje te laten testen op (gedeeltelijke) doofheid.
Daarnaast zijn er verschillende taal- en spraakstoornissen waarbij het begrip niet goed functioneert (met namen als
receptive language disorder of
auditory processing problem). Gezien het ernstige gebrek aan begrip, zelfs als u met gebaren uw eigen spraak ondersteunt, raad ik u aan om een neuroloog te raadplegen, of met uw dochtertje naar een in taal- en spraakstoornissen gespecialiseerde afdeling van een (academisch) ziekenhuis te gaan.
Het is echt onzin dat kinderen die aan twee of meer talen worden "blootgesteld" minder zouden begrijpen. Integendeel: bij een normale taalontwikkeling begrijpen tweetalige kinderen net zoveel als eentalige kinderen.
Tweetaligheid is nooit de oorzaak van taalachterstand, al zijn er natuurlijk wel kinderen die tweetalig worden opgevoed en zo'n achterstand of stoornis hebben (net als eentalige kinderen). Het verbaast me dat de artsen die u gesproken heeft zich er zo gemakkelijk van af maken, door de tweetalige opvoeding als oorzaak aan te wijzen.
Een kind met een taal- of spraakstoornis heeft veel aandacht en begeleiding nodig van ouders en medische hulpverleners. Het is nu zaak om preciezer te achterhalen wat er aan de hand is, zodat u weet hoe u het beste kunt handelen. Ik wens u daarbij heel veel succes!
