17 februari 2006 door Nanny Gortzak
Sinds drie weken ben ik gestopt met het geven van borstvoeding. Onze zoon is nu ruim 4 maanden oud en is een vrolijk ventje dat heerlijk slaapt en drinkt.
Nu heb ik sinds ik gestopt ben met het geven van borstvoeding last van sombere gevoelens. Het is niet zo dat ik de hele dag moet huilen of zo, maar toch voelt het heel anders dan voorheen. Ook slaap ik sinds drie weken slecht.
Ik vraag me af of de wisseling van hormoonhuishouding die gepaard gaat met het stoppen met de borstvoeding hiermee te maken zou kunnen hebben. En zo ja, of medicatie hier eventueel iets aan kan doen.
De veranderde hormoonhuishouding kán inderdaad een verklaring vormen voor uw huidige toestand, maar er kunnen ook andere factoren een rol spelen. Hieronder zal ik aangeven wat er allemaal gebeurt als je stopt met voeden, en hoe dat van invloed kan zijn op je stemming.
Medicatie is zeker een optie, maar zeker niet de enige. Ook dat zal ik nader toelichten.
Ergens na de geboorte van hun baby, merken veel vrouwen dat de spreekwoordelijke roze wolk niet of niet altijd even duidelijk aanwezig is. Bekend zijn bijvoorbeeld de kraamtranen die typerend zijn voor de eerste week na de bevalling.
Meestal verdwijnen deze gevoelens weer na hooguit enkele dagen. Maar ze kunnen ook blijven bestaan, of zelfs erger worden. In al zulke gevallen is het zinvol om een arts te raadplegen, omdat er sprake kan zijn van een postpartum depressie (PPD), in de volksmond ook wel 'postnatale depressie' (PND) genoemd. Ouders Online heeft hierover een uitvoerige brochure gepubliceerd.
Ook wat u beschrijft, namelijk het optreden van somberder gevoelens na het stoppen van de borstvoeding, is bekend. Bij moeders die met een depressie te kampen hebben, kan de depressie tijdelijk heviger worden. Elke depressie die optreedt binnen een jaar na een bevalling, wordt postpartum depressie genoemd.
De verandering in gevoelens na de borstvoeding kan veroorzaakt worden door een verschuiving van hormoon-waarden. Wanneer het voeden stopt, vooral als dat snel en/of in de eerste maanden na de geboorte gebeurt, zal het prolactine-gehalte in het bloed snel naar een basiswaarde zakken, zoals dat voor de zwangerschap bestond.
Ook de niveaus van progesteron en oestrogeen zullen weer naar waardes gaan van voor de zwangerschap, waarbij het oestrogeen-gehalte zal toenemen en de cyclus (met eisprongen) weer zal plaatsvinden.
Sommige vrouwen die erg gevoelig zijn voor hormoon-schommelingen, kunnen dan last krijgen van somberder gevoelens.
Daarnaast kan het wegvallen van de regelmatige oxytocine-pieken (nodig voor het laten toeschieten van de melk) een rol spelen. Er wordt wel gezegd dat er bij alles wat als aangenaam of als plezierig wordt ervaren, oxytocine vrijkomt. Een oxytocine-piek zorgt voor een gevoel van welbehagen en ontspanning. Als die piek wegvalt, kan dat voor een minder opgewekt gevoel zorgen.
Naast de veranderingen in de hormoonhuishouding kunnen er ook nog andere factoren een rol spelen bij het krijgen van sombere gevoelens. Bijvoorbeeld: de reden waaróm een moeder is gestopt met de borstvoeding. Met name als dat min of meer gedwongen moest gebeuren, of in ieder geval tegen de oorspronkelijke bedoelingen of verwachtingen inging, dan kan dat somber stemmen.
Een andere mogelijkheid is dat de moeder zich realiseert dat er met het stoppen een belangrijke periode is afgesloten. Sommige moeders hebben er moeite mee om dat te verwerken.
U gaf aan dat u ook slechter slaapt, sinds u gestopt bent met de borstvoeding. Ook dát kan natuurlijk een verklaring vormen voor uw sombere gevoelens. Slaapgebrek en oververmoeidheid kunnen immers voor een slechte stemming zorgen.
De slaapproblemen zijn overigens goed verklaarbaar. In het algemeen zorgen de borstvoedingshormonen er namelijk voor dat je makkelijk weer inslaapt na een voeding. Dus als die hormonen wegvallen, met name doordat er geen nachtvoedingen meer gegeven worden, dan kan dat (tijdelijk) leiden tot slechter inslapen.
Wat kunt u doen? Allereerst: blijf hier niet mee rondlopen, maar ga naar uw huisarts. De babytijd is te leuk om door uw stemming te laten beïnvloeden en ook vaart een baby wel bij een moeder die goed in haar vel zit.
U kunt baat hebben bij een goed dieet, lichaamsbeweging, therapie, medicijnen, of een combinatie hiervan. Uw huisarts kan u hier meer over vertellen.
En nog een tip voor de toekomst: mocht u bij een volgend kind opnieuw borstvoeding gaan geven, zorg dan dat u aan het eind van die periode de borstvoeding heel langzaam afbouwt. Op die manier heeft uw lichaam gelegenheid om rustig een nieuw hormonaal evenwicht in te stellen. Maar ook dán is het helemaal niet gek om af en toe een traantje weg te moeten pinken. Er wordt toch een bepaalde fase uit je leven en dat van de baby afgesloten.
