1 juli 2005 door Aleid Grijpma
Onze zoon van 14 jaar is verslaafd aan een computerspel, waardoor zijn schoolresultaten met sprongen achteruit zijn gegaan. Hij slaapt slecht, is bang om alleen te slapen, en gedraagt zich zeer egocentrisch. Alles draait om het computeren, vanaf het moment dat hij wakker wordt totdat hij naar bed gaat.
Dit probleem speelt nu sinds een half jaar. Hoe kunnen wij als ouders hier het best mee omgaan?
U zegt dat uw zoon verslaafd is. Maar is dat wel zo?
Enerzijds klinken de dingen die u vertelt (slechte schoolresultaten, slecht slapen, angst om alleen te slapen, egocentrisch gedrag, en iets wat lijkt op obsessief gedrag) natuurlijk niet goed. Maar mag je dan ook meteen concluderen dat hij verslaafd is, met alle adviezen en therapieën die daaruit voortvloeien? Daar moet je wel heel voorzichtig mee zijn.
Denk maar aan verliefdheid. Een verliefde puber kan soms niet meer eten, slapen of helder denken. Dat kan heel hinderlijk zijn, zowel voor de puber zelf als voor zijn omgeving. Maar om hem of haar dan meteen maar te verwijzen naar de Jellinek Kliniek (bij wijze van spreken), dat gaat natuurlijk wel wat ver.
Wat ik in zulke situaties altijd belangrijk vind, is hoe een kind sociaal functioneert. Heeft hij vrienden? Wat voor mensen zijn dat? En hoe verlopen de contacten daarmee?
Ik ben geen expert op het gebied van games, maar wat ik wel weet, is dat gamen vaak socialer is dan je in eerste instantie zou denken. Kinderen en jongeren kunnen bijvoorbeeld samen met vrienden achter de computer zitten, of via Internet met anderen spelen. [Laatste nieuws: afgelopen week werd bekend, op grond van een onderzoek onder de bezoekers van de websites Sugerbabes/Superdudes, dat jongeren tegenwoordig ook geen onderscheid meer maken tussen online vriendschappen en vriendschappen in het echte leven - red.]
Naast sociale contacten spelen ook emoties een belangrijke rol. Hoe gaat uw zoon daarmee om? Vormt het gamen een uitlaatklep voor problemen die hij buiten het spel niet goed kan verwoorden of verwerken? Denkt u bijvoorbeeld dat hij virtueel gaat schieten omdat hij in het echte leven moeilijk boos kan worden?
Als u vindt dat uw zoon buiten het spel net zo goed met zijn emoties overweg kan als in het spel zelf, dan is er weinig reden tot zorg. Maar als hij zijn emoties beter kwijt kan in het spel dan bij personen van vlees en bloed, dan heeft u misschien een handvat om actie te ondernemen.
De essentie is, zoals altijd: kijk goed naar uw kind en vraag u af wat voor jongen hij nu eigenlijk is. Als u dat weet, dan weet u ook welke aanpak het beste is.
Zolang er nog geen sprake is van professionele hulp, en u op eigen kracht uw zoon wilt begeleiden, moet u zich concentreren op het stellen van grenzen. Hij leeft in uw huis, en u bent degene die bepaalt welke regels daar gelden. Zo kunt u bijvoorbeeld zelf bepalen hoe lang uw zoon achter de PC mag zitten om te gamen. Spreek een dagelijkse limiet af (1 uur, 2 uur, ik noem maar wat) en houd uw zoon daaraan.
Houd er rekening mee dat dit veel strijd kan geven, en dat het niet leuk wordt. Maar: houd dapper stand. Dat is nu eenmaal het lot van ouders die pubers opvoeden.
Ook kunt u hem confronteren met de gevolgen van zijn eigen gedrag. U zou het gebruik van de PC (of de game-console) bijvoorbeeld kunnen verbinden aan zijn schoolprestaties. Naarmate de schoolprestaties slechter zijn, kan er game-tijd worden ingenomen. Of beter omgekeerd: hoe beter de schoolprestaties, hoe meer tijd om te gamen.
Als het niet goedschiks gaat, dan maar kwaadschiks. U kunt overwegen om het gamen helemaal te verbieden, en uw zoon het gamen langzaamaan te laten terugverdienen.
Dus: heeft hij een computer op zijn kamer staan, dan zou u die kunnen weghalen en met hem een afspraak maken op welke gronden hij hem terug kan krijgen, bijvoorbeeld als hij goede cijfers heeft gehaald, en weer een normaal slaappatroon heeft, en zich weer gedraagt als een goed lid van het gezin. Is dat bereikt, dat kunt u hem weer langzamerhand game-tijd geven (met – wat mij betreft – een maximum van 1 à 2 uur per dag).
Hoe een dergelijk streng regime zich laat combineren met het noodzakelijke gebruik van de computer voor school, kan ik helaas niet beoordelen. Kijk dus zelf wat er wel en niet mogelijk is.
Veel succes ermee!
