4 februari 2002 door Jeroen Aarssen
We voeden onze dochter Rebecca tweetalig op. Ze is 3 jaar, en doet het fantasties. Ze spreekt Engels tegen haar vader en Nederlands tegen mij.
De laatste tijd begint ze dingen letterlijk te vertalen, zoals "Hoe doe je vandaag?" in plaats van "How are you today?" Of: "ijsbrood" in plaats van "icecreamsandwich".
Heel grappig allemaal, maar moet ik haar (blijven) verbeteren?
Als ouders gebruiken jullie elk je eigen taal als je met je kind praat. De meest consequente aanpak daarbij is dat jij je dochter laat horen hoe je het in het Nederlands zegt. Dat noem ik eigenlijk geen verbeteren maar het goede voorbeeld geven.
Verbeter haar in ieder geval niet te opvallend; dat werkt vaak averechts. Het is voldoende dat zij af en toe de juiste vormen ("Hoe gaat het met je?" én "How are you today?") hoort.
Tweetalige kinderen kunnen als ze jong zijn hun twee talen nog niet uit elkaar houden. Ze doen eigenlijk precies hetzelfde als eentalige kinderen: ze bouwen één taalsysteem, maar de onderdelen die ze gebruiken komen uit twee verschillende bouwdozen.
Stel je een enorme berg voor met speelgoedblokjes van allerlei verschillende merken. Daaruit kiezen kinderen nou net de blokjes Duplo (taal 1) en Clipo (taal 2) om iets te bouwen. Dat levert overigens prachtige bouwwerken op, waar zowel het kind als de ouder trots op kunnen zijn, al zijn die bouwwerken tamelijk gammel. Pas na een tijdje leren ze dat ze de stevigste torens alleen van Duplo, óf alleen van Clipo kunnen bouwen.
Een Nederlands-Engels tweetalig kind leert aanvankelijk één woord voor één begrip (een ding, een persoon of een handeling), en dat kan de ene keer een Engels woord zijn en de andere een Nederlands woord.
Intussen leert het kind ook zinnetjes te maken in beide talen. Het uit elkaar houden van beide taalsystemen gebeurt natuurlijk niet van de ene dag op de andere. Juist bij kinderen die op andere momenten goed het onderscheid lijken te maken, valt het extra op wanneer ze toch nog hun talen mengen. Het komt voor dat een Nederlandse zinnetje "gevuld" wordt met Engelse woorden, of omgekeerd.
Soms kan één van de twee talen in het voordeel zijn. In jullie geval zou dat het Engels kunnen zijn, omdat dat ook de omgevingstaal is.
Om even bij de bouwstenen te blijven: niet alleen papa brengt dagelijks een doosje Duplo mee, maar ook de bakker, de buurvrouw en de babysitter dragen hun steentje bij (met excuses voor de woordspeling; ik kon het even niet laten).
In dat geval kan het zijn dat de letterlijke vertalingen vooral één kant op gaan. Als jullie dochter iets meer Engels dan Nederlands om zich heen hoort, duiken er vaker Engelse bouwsteentjes in een Nederlands bouwwerk op dan omgekeerd.
Kortom, er is geen reden om actief te verbeteren (wat misschien alleen maar irritatie opwekt). Gewoon blijven praten!
