21 maart 2003 door Sanderijn van der Doef
Ik heb het gevoel dat kinderen tegenwoordig meer weten over seks dan hun ouders; de media staan er bol van. Mijn dochters van 13 en 17 heb ik dan ook nooit voorgelicht. Als het onderwerp ter sprake komt, wordt er bij ons wel gewoon over gepraat. Maar zou ik er toch niet wat aan moeten doen?
Door mijn werk heb ik wel eens te maken met seksuele problemen en ik bespreek dat soort dingen wel eens gewoon onder het eten en zo. Maar ik vind het moeilijk om daar nu expliciet met hun een gesprek over te hebben; zo van: "Mamma gaat nu vertellen over de bloemetjes en de bijtjes". Onzin. Ze weten alles natuurlijk al! Of over de emotionele kant van de zaak. Dat lijkt me weer een inbreuk op hun privé-beleving. Hun vader en ik gaan toch ook niet in op ons seksleven en hoe we dat ervaren?
Nu voel ik mij toch een beetje een slechte ouder, maar ik weet niet of ik er iets mee moet. En zo ja, wat dan?
Mijn oudste dochter is altijd wel geïnteresseerd in de technische kant van de zaak, en haalde daarom allerlei boekjes uit de bieb. Maar mijn jongste trekt altijd een vies gezicht als het over seks gaat.
Ik vind seks leuk en belangrijk, maar als ik nu op een ouderavond op school zou vragen of ze worden voorgelicht, dan heb ik het gevoel dat de docenten weer heel verkeerde conclusies gaan trekken. Dus vraag ik het niet. Niet uit preutsigheid, maar omdat er soms zo raar over gedacht wordt.
Wat moet ik hier nu mee?
Dat u het onderwerp gewoon bespreekt als het ter sprake komt, is prima. Kinderen voorlichten doe je namelijk het beste op de 'tussendoor-manier'. Niet in een apart gesprek; daarmee wordt het een te beladen en ook apart onderwerp, alsof je er daarna niet meer over kunt praten.
Dus: zo nu en dan, als het ter sprake komt, of als een kind een vraag heeft, of als er een aanleiding is. Die aanleiding kun je trouwens ook zelf creëren, als je het tijd vindt dat er weer eens over gesproken wordt.
Een aanleiding kan zijn: iets op de tv, een gebeurtenis uit de omgeving of in de familie, een opmerking van het kind of van een vriendje, een reclame-poster of een advertentie, enzovoorts.
Zo'n gesprek naar aanleiding van iets wordt daarmee niet zo beladen, hoeft ook niet lang te duren, en kan (heel belangrijk!) met humor gebracht worden.
Maar dit soort gesprekken moeten er wel zijn, en liefst meer dan eenmalig. Bij voorkeur wekelijks, maar in ieder geval regelmatig. Zo kun je zorgen dat de boodschap, weliswaar in stukjes, uiteindelijk toch in zijn geheel bij het kind overkomt.
Zonodig kunt u uw verhaal aanvullen met boeken.
Ga er vooral niet vanuit dat u ze niets meer te vertellen hebt, omdat ze alles wel zullen weten. Dat zeggen ze wel, maar het is niet zo. Uit onderzoek blijkt namelijk dat de basale kennis van jongeren (12-16 jaar) over seksualiteit zeer laag is. Aanvullende informatie van de ouders blijft dus – ook op die leeftijd – belangrijk.
Jammer genoeg is het wel zo dat pubers steeds minder graag met hun ouders over dit soort onderwerpen willen praten. Dat betekent dat je het gesprek niet al te confronterend moet maken. Maar hoe moet het dan wel?
Het kan bijvoorbeeld zo. U kunt uw dochters tijdens de afwas, of tijdens het eten, een situatie voorleggen, en hun mening daarover vragen. Bijvoorbeeld: meisje uit de buurt is ongewenst zwanger. Wat zou jij doen in haar plaats?.
Mochten uw dochters alleen op vakantie gaan, geef ze dan in ieder geval condooms mee. Als ze verontwaardigd reageren, kun je zeggen dat het voor de zekerheid is. Of voor vriendinnen.
En zorg er verder voor dat er een doosje met condooms ergens in huis te vinden is, ook al zeggen ze dat ze er nog niet aan toe zijn. Tegen de tijd dat ze er wel aan toe zijn, kan het te laat zijn.
Tot slot uw bedenkingen over het privé-domein, en uw twijfels over school.
Seksuele voorlichting geven vormt geen inbreuk op iemands privé-leven. Noch op dat van de kinderen, noch op je eigen privé-leven. En niemand is verplicht zijn privé-gevoelens te vertellen. Privé is privé.
Wat de school betreft kan ik u geen andere raad geven dan: laat iedereen denken wat-ie ervan denkt. Dat is hun probleem en niet het uwe.
