19 december 2003 door Mieke Beers
Mijn zoontje van 3 heeft af en toe problemen met het opstarten van een zin. Hij blijft dan bij het eerste woord hangen: jij, ga, waar, misschien, etc. Soms zegt hij zo'n woord wel tien keer achter elkaar (jij, jij, jij, ... etc.) voordat hij de rest van de zin kan uitspreken.
We laten hem altijd uitpraten. Wel hebben we hem een keer "neutraal" laten ervaren dat rustig ademhalen kan helpen. Vaak doet hij dat nu zelf.
Vandaag werd hij er voor het eerst moe(deloos?) van, dat hij niet verder kwam met zijn zin. Het is overigens een kind dat met een speentje slaapt.
Moet ik actie ondernemen of is dit een onderdeel van zijn taalontwikkeling?
Ik denk dat dit een fase in de taalontwikkeling van uw kind is, en dat u geen actie hoeft te ondernemen.
Bij kinderen in de leeftijd van een jaar of 3 komen vormen van stotteren of onvloeiend spreken vaak voor. Bij de minst ernstige en tijdelijke vorm heeft dit te maken met het toenemen van de zinslengte.
Tussen 2 en 4 jaar gaan kinderen steeds langere zinnen uitspreken. Zeker in het begin gaat dat niet zo vloeiend. De tijd die nodig is om een zin te bedenken is dan vaak langer dan de tijd die nodig is om de zin uit te spreken. Vooral kinderen die wat minder taalvaardig zijn, hebben meer tijd nodig om te bedenken in welke vorm de zin moet komen en welke woorden ze zullen gebruiken.
Als we spreken, beginnen we al met het uitspreken van de zin, voordat de hele vorm van de zin is uitgedacht. Anders zou er steeds een pauze zijn tussen het uitspreken van twee zinnen.
Als nu de coördinatie tussen het formuleren (in gedachten samenstellen) en het uitspreken van een zin niet vloeiend verloopt, zal een kind proberen tijd te winnen door het eerste woord of de eerste lettergreep van een woord een aantal malen te herhalen. Andere mogelijkheden zijn het toevoegen van uh's, of het opnieuw beginnen van een zin met andere woorden ("Ik ben naar ... Ik heb boodschappen gedaan").
Het herhalen van de eerste woordjes van een zin wordt niet gezien als echt stotteren, maar als onvloeiend spreken in een bepaalde fase van de taalontwikkeling. Het is dan ook van voorbijgaande aard.
Dit verschijnsel, op deze leeftijd, verschilt vooral van stotteren omdat het een herhaling van hele woorden betreft. Bij stotteren worden meestal de eerste klanken van woorden herhaald, bijvoorbeeld doordat het kind te vlug wil spreken, of de ademhaling of spraakmotoriek onvoldoende beheerst. Als dit stotteren aanhoudt kan het overgaan in een negatief gevoel van het kind over het eigen spreken, wat weer tot meer stotteren leidt.
Op grond van de voorbeelden die u geeft, denk ik dat u zich niet ongerust hoeft te maken.
Mocht u toch twijfelen of u toch ongerust maken, dan kan het nooit kwaad om eens een afspraak te maken bij een logopedist. Er zijn ook logopedisten die gespecialiseerd zijn in het onderkennen en behandelen van stotteren.
