8 juli 2005 door Sanderijn van der Doef
Mijn zoontje van 9 jaar is erg preuts. Op voetballen moet hij douchen en daar houdt hij zijn onderbroek aan. En andere mensen mogen zijn babyfoto-album niet zien omdat hij daar dan naakt als baby op staat.
Ik ben bang dat als hij straks ouder wordt, dat hij dan van voetbal af gaat omdat hij niet wil douchen, of dat hij dan uitgelachen wordt. Hoe moet ik hiermee omgaan?
Het gedrag dat u beschrijft is normaal en past bij de leeftijd. U doet er goed aan om het te respecteren en te accepteren.
Hieronder zal ik iets meer vertellen over de achtergrond van dit gedrag en hoe u er het beste mee om kunt gaan. Daarna geef ik een paar specifieke suggesties voor het voetbal-probleem.
Vanaf een jaar of 6 à 7 ontwikkelen veel kinderen (niet alle, maar wel veel) schaamtegevoelens over hun lichaam. Ze willen zich bijvoorbeeld niet meer uitkleden in het bijzijn van een volwassene, zelfs als dat de eigen ouder is. De deur van de WC gaat dicht, moeder mag het kind niet meer afdrogen, ze willen zich op het strand niet meer zonder handdoek omkleden, enzovoorts.
Dit is een natuurlijke ontwikkeling. Het maakt ook niet uit of het kind van huis uit wel of niet met naaktheid is opgegroeid; schaamtegevoelens kunnen altijd ontstaan.
Dit soort gevoelens ontstaan waarschijnlijk doordat het bewustzijn van het kind over zijn eigen lichaam steeds groter wordt, in combinatie met andere factoren, zoals reacties van anderen op zijn lichaam, of bloot zijn in het algemeen.
Tegelijkertijd leert het kind nu ook dat er in onze maatschappij regels bestaan die met bloot zijn samenhangen.
En tenslotte: wat u 'preutsheid' noemt, heeft ook een functie, namelijk dat een kind leert zijn intimiteit te beschermen.
Al met al genoeg redenen dus waarom het goed is om de gevoelens van schaamte of preutsheid bij een kind te respecteren en te accepteren. Door een kind te dwingen om "niet zo kinderachtig te doen" of door op te merken "dat we allemaal wel eens blote billen hebben gezien", dwing je een kind over zijn eigen grenzen heen te gaan. En het beschermen van zijn eigen grenzen ten aanzien van zijn lichaam is immers juist iets wat wij kinderen zo graag willen aanleren, omdat ze zich op die manier kunnen beschermen tegen eventueel seksueel misbruik.
Ik zou me over het gedrag van uw zoontje dus niet zo zorgen maken. Hij zit midden in zo'n periode waarin hij zich schaamt voor zijn naaktheid. Juist op het voetballen zal hij merken dat als hij de enige is die zijn onderbroek aanlaat, hij daarmee nog meer de aandacht naar zich toetrekt.
Misschien wil hij helemaal niet van voetbal af en kunt u het douchen uitstellen tot hij thuis is?
Als het douchen verplicht is en daardoor een reden voor hem zou zijn om van voetbal af te gaan, probeer dan eens te achterhalen waar hij zich nou precies voor schaamt.
Is er bijvoorbeeld iets vervelends gebeurd? Heeft iemand ooit iets over zijn lichaam of zijn piemel gezegd? Of is het omdat de andere voetbaljongens onder het douchen grove of uitdagende opmerkingen maken?
Al dat soort dingen kunnen voor uw zoon een belangrijke reden zijn om van voetbal af te gaan. Dat is dan een duidelijke keuze van hem, die u het beste kunt respecteren (hoe jammer u dat zelf ook vindt). Maar als ouder kunt u hem wél steun en eventueel begrip bieden, bij de reden die hij opgeeft.
