29 september 2006 door Joanna Sandberg
Ik ben een alleenstaande moeder met een zoon van 12. Ik heb hem alleen opgevoed, maar sinds kort heb ik een nieuwe relatie. Mijn vriend woont bijna 2 uur reizen hier vandaan. We hoeven elkaar niet wekelijks te zien.
Mijn zoon gaat helemaal over de rooie als ik het over mijn vriend heb. Hij is bang dat hij niet meer nummer 1 is. Hij gaat dan schelden en tieren en wordt heel erg kwaad. Zijn vader, die in het buitenland woont, kent hij niet. Er is alleen af en toe contact per post.
Tot nu toe ga ik eens per 4 à 5 weken een weekend naar mijn vriend, en gaat mijn zoon uit logeren. Eigenlijk vind ik dat mijn vriend ook gewoon bij mij zou moeten kunnen komen, maar ik ben bang dat mijn zoon zich dan zal afsluiten en zich eenzaam zal voelen.
Mijn zoon is een type dat gevoelens afweert, hij knuffelt niet, heeft last van faalangst, kan zijn liefde niet uiten, is tactiel defensief en is een HSP. Een lekker gevoelig kind dus ook. [HSP staat voor 'highly sensitive person', oftewel een hooggevoelig iemand - red.]
Ik zit te denken aan pedagogische hulp voor mijzelf. Ik zou dan willen leren hoe ik mijn zoon moet begeleiden als mijn vriend hier is (kan dat eigenlijk wel?). Sowieso lijkt enige begeleiding mij wel nuttig, nu hij de puberteit ingaat. Wat is een handige organisatie hiervoor en hebben jullie tips hoe ik hiermee om kan gaan?
Uw zoon is zijn hele leven met u alleen geweest, waardoor hij gewend is uw volledige aandacht te krijgen. Het is dan ook heel begrijpelijk dat hij bang is dat hij niet meer nummer 1 is, nu zijn moeder een vriend heeft. Het lijkt mij inderdaad verstandig dat u hulp zoekt om een en ander in goede banen te leiden.
Straks zal ik u vertellen waar u het beste hulp kunt vragen. Maar eerst zal ik aangeven hoe ik zelf tegen deze situatie aankijk.
Het is natuurlijk heerlijk voor u dat u een vriend heeft, en het is volkomen legitiem dat u graag zou willen dat uw vriend ook bij u langs komt. Maar: omdat uw zoon altijd maar één ouder heeft gehad in plaats van twee, weet hij niet wat dat betekent. Hij begrijpt gewoon (nog) niet dat houden van je partner en houden van je kind verschillende dingen zijn, die heel goed naast elkaar kunnen bestaan.
Maar let op: dat uw zoon dit (nog) niet begrijpt, betekent niet u zich daar ook bij neer moet leggen. U bent de ouder, dus u bepaalt wat er gebeurt. Daarmee bedoel ik dat u het niet van uw zoon moet laten afhangen waar, wanneer, en hoe vaak u uw vriend ziet. Zou u dat wél doen, dan zou u uw vriend helemaal nooit zien.
Sommige ouders, vooral moeders, voelen zich al snel schuldig tegenover hun kind als ze een nieuwe partner krijgen en dus ook voor zichzelf kiezen. Dat is een begrijpelijke reactie, maar bedenk dan wel dat kinderen het uiteindelijk heel fijn en geruststellend vinden wanneer hun moeder gelukkig is!
Zeker als een kind ouder wordt – van puber naar jongvolwassene – is het heel prettig (voor hemzelf) wanneer hij zijn eigen weg kan gaan. Je kind kan dan uitgaan met vrienden, een vriendin hebben, etc., zonder het gevoel te hebben dat hij zijn moeder alleen laat, of – erger nog – in de steek laat.
Uw zoon zal uw vriend dus hoe dan ook moeten gaan accepteren, en wel om twee redenen: ten eerste omdat u recht heeft op een partner, en ten tweede omdat het uiteindelijk in uw zoons eigen belang is. Maar dat proces van accepteren gaat wel tijd kosten. En bedenk: als uw zoon uw vriend helemaal nooit ziet, dan kan hij ook niet aan hem wennen...
Uiteindelijk komt het erop neer dat uw zoon uw vriend rustig moet leren kennen. Dit betekent dat u uw vriend met een zekere regelmaat moet gaan uitnodigen. Zo confronteert u uw zoon met de realiteit. Niet alleen met de realiteit dat u een vriend heeft, maar ook met de realiteit van uw vriend zelf, als persoon.
Dus: wanneer uw zoon uw vriend niet ziet, kan hij allerlei negatieve fantasieën over hem behouden!
U vertelde dat uw zoon zijn vader niet kent, en sporadisch per post contact met hem heeft. Wat u echter niet vertelde, is hoe uw zoon dit ervaart. Wat vindt hij daar zelf van? Sommige kinderen kunnen heel goed omgaan met zo'n situatie, andere minder. Maar hoe dan ook: kinderen zijn in ieder geval altijd loyaal aan hun ouders, ook al zit er tussen het kind en een van de ouders slechts een dun lijntje.
Misschien is dit allemaal toch niet zo gemakkelijk voor uw zoon, aangezien u vertelde dat hij heel erg gevoelig (eventueel overgevoelig) is, en dat hij het moeilijk vindt om zijn liefde te uiten.
Het zou kunnen zijn, hoewel dat vanaf deze afstand natuurlijk heel moeilijk te zeggen is, dat uw zoon zijn verdriet en woede over het feit dat hij heel weinig contact heeft met zijn vader, op uw vriend richt. Voor een kind is het namelijk erg moeilijk om boos te worden op de (ene) ouder die je verzorgt en waarvan je afhankelijk bent.
Uw zoon moet in de praktijk gaan merken dat uw vriend aardig is, dat hij het leuk vindt om uw zoon te leren kennen, en dat hij uw zoon niet als een lastpak ervaart. Uw vriend moet daar ook zelf wat voor doen, namelijk door stapje voor stapje, met veel geduld, het vertrouwen van uw zoon te winnen.
Om te beginnen kunt u uw vriend uitnodigen om te komen eten, zonder dat hij meteen ook blijft slapen. U kan dan tegen uw zoon zeggen dat hij de normale beleefdheid moet opbrengen om mee te eten, en dat hij na tafel weer zijn eigen dingen kan gaan doen.
Het gaat erom dat u het rustig opbouwt, maar dat het wel duidelijk is voor uw zoon dat u uw vriend wil zien, terwijl u tegelijkertijd laat zien dat u serieus rekening houdt met uw zoons gevoelens.
Stel bij dit alles uw verwachtingen niet al te hoog. U kunt bijvoorbeeld niet van uw zoon verwachten dat hij uw vriend net zo leuk vindt als u zelf. En: ook al zou hij hem aardig vinden, dan nóg zal hij dat niet snel laten merken...
Houd er ook rekening mee dat uw zoon zal proberen om uw vriend uit te testen. En niet alleen hem, maar ook uzelf. Dat kan op allerlei manieren. Bijvoorbeeld:
Dat soort gedrag moet je niet al te letterlijk nemen, maar beschouwen als een signaal van iets anders. Namelijk: "Laat mij zien dat ik er ook nog toe doe".
Dit soort processen kunnen heel lastig zijn. Het is dus inderdaad, zoals gezegd, verstandig om er hulp bij te vragen.
Hoe pak je dat aan? In principe kun je het zien als een tweetraps-raket. Eerst: een opvoedbureau (als de problematiek nog niet al te dramatisch is) en daarna: Bureau Jeugdzorg, als er echte gedragsproblemen gaan optreden.
Adressen van opvoedbureaus en opvoedwinkels kunt u opvragen bij de GGD. Bureau Jeugdzorg is bereikbaar via uw Gemeente of via uw huisarts.
