2 november 2007 door Christine Clement
Mijn dochter van 14 jaar heeft moeite met haar spraak. Haar uitspraak is goed, maar als ze een verhaal moet vertellen doet ze daar erg lang over. Met als gevolg dat ze het laatste stuk soms niet meer weet.
In groep 7 is ze uitgebreid getest op dyslexie. Dat had ze niet en ze zat op het niveau van de eerste klas middelbaar onderwijs.
Haar intelligentie is ook goed, maar het is soms net of haar gedachten niet gelijk lopen aan haar spraak. Ook kan ze slecht twee dingen tegelijk doen. Wat is er mis met haar?
Het zou kunnen zijn dat uw dochter een probleem heeft met het 'voorbereiden' van haar verhaal. Een andere mogelijkheid is dat ze moeite heeft met haar zinsbouw. Beide mogelijkheden zal ik hieronder toelichten.
Een goed verhaal vertellen is beslist niet gemakkelijk. Het goed vertellen van een mop, bijvoorbeeld, lukt een kind dan ook vaak pas in groep 7 of 8. Je moet namelijk in grote lijnen je gedachten al geordend hebben en de opbouw van een verhaal al 'bedacht' hebben voordat je begint met vertellen.
Dat 'voorbereiden' gaat meestal razendsnel. In grote lijnen bedenk je dan:
Recent onderzoek heeft aangetoond dat ons brein niet goed in staat is om gelijktijdig twee of meer complexe taken uit te voeren (ook vrouwen niet! en ook pubers niet!) De componist Bach kon meerdere gesprekken tegelijk volgen, maar dat is echt een uitzondering.
Wil je meerdere dingen tegelijk doen, dan treedt er een soort filevorming op. Eerst moet de éne taak afgerond zijn, en dan pas kan de volgende taak uitgevoerd worden, omdat er anders een vertraging optreedt in het uitvoeren van de tweede taak.
Meteen al starten met het vertellen van een verhaal, als je ondertussen nog moet bedenken hoe je het verhaal afmaakt, is daarom heel moeilijk. Dus zeker als de voorbereiding niet helemaal goed is gegaan, kan dat ertoe leiden dat je de draad van het verhaal kwijtraakt. Ook kan het gebeuren dat je aan het einde van het verhaal al niet meer weet wat je eigenlijk wilde vertellen.
Mogelijk is dit bij uw dochter het geval.
Als een kind moeite heeft met de zinsbouw (dus: het plaatsen van woorden in de juiste volgorde, zodanig dat het een goede zin wordt) dan kan ook dat gevolgen hebben voor het vertellen van verhalen.
Het kan namelijk gebeuren dat het kind zó veel energie moet stoppen in het goed formuleren van de afzonderlijke zinnen, dat dit te veel afleidt van de structuur van het verhaal.
Ook dat zou bij uw dochter aan de orde kunnen zijn.
U helpt uw dochter het beste door haar voldoende tijd te bieden om haar verhaal te vertellen en haar vooral de tijd te geven haar gedachten te ordenen voordat ze gaat vertellen.
Ook kunt u samen met haar oefenen door – om de beurt – moppen of andere korte verhaaltjes te vertellen.
Daarnaast kunt u denken aan het laten navertellen van een kort verhaal dat ze heeft gelezen, of van iets wat ze op tv heeft gezien. U kunt haar bijvoorbeeld vragen om samen te vatten wat ze op Klokhuis of het Jeugdjournaal heeft gezien.
Als uw dochter zelf last krijgt van het probleem, of als ze er ook op school problemen mee ervaart, dan kunt u overwegen om eens naar een orthopedagoog te gaan.
