27 februari 2004 door Jeroen Aarssen
Ik ben Nederlandse, maar om de een of andere reden is Engels mijn gevoelstaal geworden. Toen ik 9 was, hebben er twee weken Engelstalige kinderen (uit Nieuw Zeeland) bij ons gelogeerd en het lijkt erop dat ik in die korte periode van enkele zelfstandige naamwoordjes tot praktisch
native ben gegaan. Kan dat? Mijn moeder zegt dat het erfelijk is, omdat mijn oma ooit Engelse les heeft gegeven en Engelse kostgangers heeft gehad. Maar daar heb ik nooit wat van meegekregen en het lijkt me stug dat dat echt letterlijk in je genen zit...
Ik denk het meest in het Engels, praat Engels tegen de huisdieren (als ik alleen ben, want ik schaam me ervoor, denk ik) en sprak ook Engels tegen de oudste toen zij nog klein was en we alleen waren. Toen ze zelf Nederlandse woordjes ging maken, ging ik automatisch Nederlands reageren. Maar als ik boos of verdrietig ben, moet ik echt in mijn hoofd vertalen om in het Nederlands te kunnen blijven praten. Waar komt dat toch vandaan?
Tot nu toe vond ik mijn Engels een "grappige afwijking". Ik was/ben er trots op dat ik moeiteloos allerlei Engelse accenten kan doen (Schots, Australisch, Brits). En dat terwijl plat Tilburgs (de taal van mijn familie) dus totaal niet lukt. De leraar Engels op de havo verwees na een proefwerk zelfs medeleerlingen naar mij als ze vragen hadden over hun nagekeken proefwerken! Tja, dat streelt je ego wel. En nu heb ik ook een tweetalige baan bij een Nederlands-Amerikaans bedrijf.
Nu krijg ik al een tijd de OO nieuwsbrief en de Vraagbaak over meertaligheid trekt steeds vaker mijn aandacht. Ik wens mijn kinderen het gemak toe dat ik heb van mijn Engels. Kan ik hier iets mee? Mijn partner staat er positief tegenover dat ik Engels zou gaan spreken met de kinderen.
Na het lezen van het vraagbaak-archief denk ik echter dat we dan wel zouden zijn aangewezen op een combinatie van OPOL [one parent, one language - red.] én ML@H [minority language at home - red.], omdat het Engels van mijn vriend echt school-Engels is. Kan dat? En hoe leg ik dit uit aan de omgeving? Want ik voel me toch al een rare, omdat ik tandem-voed, af en toe katoenen luiers gebruik en "moeilijk doe" met de inentingen...
Of doe ik er beter aan pas over een paar jaar te beginnen en dan als vreemde-taalverwerving in plaats van tweede-taalverwerving? Ik heb twee dochters: een kletskousje van 27 mnd en een vooralsnog stillere van 11 mnd.
Iemand die niet van huis uit Engels heeft meegekregen als eerste taal, kun je weliswaar niet letterlijk een moedertaalspreker noemen, maar dat neemt niet weg dat zo iemand de taal wel tot in de puntjes kan beheersen. Dat is niet voor iedereen weggelegd, daar heb je waarschijnlijk een extra talent voor nodig.
Noem het "een extra goed ontwikkeld taalgevoel", in combinatie met een uitstekend gehoor. U beheerst verschillende accenten van het Engels, omdat u in staat bent ze van elkaar te onderscheiden én omdat u kennelijk de aanleg hebt om de verschillen die u hoort in klanken om te zetten.
Kennelijk was het voldoende voor het aanspreken van dat talent dat u op jonge leeftijd (voor taalontwikkeling eigenlijk niet eens zo heel jong trouwens) in contact kwam met Engels-sprekende kinderen, met wie u waarschijnlijk intensief bent omgegaan. Als het Franse kinderen waren geweest, had u uw huisdieren nu misschien in het Frans toegesproken. Taaltalent zit misschien wel in de genen, maar het Engels zeker niet!
U vraagt zich af waarom datzelfde niet lukt met het Tilburgs. Ik denk dat er nog een andere factor een rol speelt, namelijk de motivatie voor het leren van Engels. U wilde heel graag met de kinderen uit Nieuw-Zeeland spelen en communiceren en dat gaf u de
drive om de taal snel op te pikken. En hoewel Tilburg de "schôônste stad van 't lâând" is, bent u misschien minder geporteerd van het Tilburgs.
Ik kan me goed voorstellen dat u iets wilt doen met uw tweede taal. In principe is tweetaligheid altijd een groot goed. Als zich gunstige omstandigheden voordoen (zoals in gezinnen waar vader en moeder elk een andere taal spreken) moedig ik het ook altijd aan de kinderen in twee talen op te voeden.
Als u gemotiveerd bent om uw talent voor het Engels in te zetten om uw kinderen deze taal bij te brengen, dan moet u dat beslist doen. Ik zie alleen niet waarom u het heeft over een combinatie van OPOL en ML@H.
Ik zou u aanraden om vooral het één-ouder-één-taal-model (OPOL) te volgen. U beheerst het Engels goed, van grammatica tot en met uitspraak; het is zelfs de taal waarin u denkt. Dat maakt u geknipt om te zorgen voor het Engelse taalaanbod. Laat uw vriend dan Nederlands met de kinderen praten, voor het evenwicht.
Begin er zo snel mogelijk mee, vóórdat de kinderen het raar vinden dat mama opeens een andere taal gaat praten.
De omgeving zou ik niets uitleggen. Die heeft er namelijk niets mee te maken welke keuzes u maakt.
Veel succes!
