8 september 2006 door Christine Clement
Onze dochter is bijna 3 jaar. Ze heeft veel moeite met woorden van twee lettergrepen of meer, ze slikt dan één of twee lettergrepen in. (Deze worden weggelaten, of ze worden vervangen door 'eh'). Bijvoorbeeld: 'olifant' wordt 'o-he-pant'.
Ook wil ze veel zeggen. Ze begint dan alsof ze een geweldig verhaal wil gaan vertellen, maar na één of twee woorden komt ze er niet meer uit en dan raakt ze gefrustreerd. Volgens mij weet ze precies wat ze zeggen wil, maar ze komt er gewoon niet uit.
Vaak kan ze de losse klanken wel uitspreken, maar de combinatie van lettergrepen (een woord) lijkt meestal in de verste verte niet op het bedoelde woord (zoals bij 'ohepant').
Hoe kan ik haar helpen om haar frustraties een beetje te verlichten en haar te helpen met de uitspraak van woorden?
Eigenlijk noemde u drie problemen:
Hieronder zal ik die drie problemen afzonderlijk bespreken. Vervolgens zal ik aangeven wat u er zelf aan kunt doen.
Het inslikken van lettergrepen komt vaak voor op deze leeftijd. Zeker het inslikken van
onbeklemtoonde lettergrepen, zoals 'li' in olifant. Dat komt vooral doordat onbeklemtoonde lettergrepen van nature minder duidelijk gearticuleerd worden, en korter worden uitgesproken in vergelijking met lettergrepen die wé; klemtoon hebben, zoals 'o' en 'fant'.
Hierdoor is het moeilijk voor kinderen die nog bezig zijn hun taal te leren, om zo'n lettergreep precies waar te nemen binnen langere woorden. Met als gevolg dat dit soort lange woorden niet helemaal correct in de woordenschat worden vastgelegd.
Waarschijnlijk heeft uw dochter dus nog niet goed door hoe deze lange woorden precies moeten klinken. Laat staan dat ze ze zelf goed kan uitspreken.
Ook het feit dat ze soms niet goed uit haar woorden komt, terwijl u merkt dat ze het liefst een heel verhaal zou willen vertellen, is iets wat nog wel bij haar leeftijd kan horen. Peuters kunnen vaak veel meer in hun hoofd hebben dan ze op dat moment kunnen zeggen.
Het maken van mooie zinnen stelt hoge eisen aan het
plannen van zinnen. Het is nog een hele klus om alle woorden in de goede volgorde te zetten! Je ziet dan ook vaak dat kinderen op deze leeftijd een beetje gaan stotteren of vastlopen, omdat ze het gewoon nog niet zo goed voor elkaar krijgen om hun gedachten in goede zinnen te gieten.
U vertelde dat uw dochter gefrustreerd raakt als ze niet uit haar woorden komt. Helaas gaf u niet aan hoe uw dochter dan reageert. Maar hoe dan ook: als ze zó gefrustreerd raakt dat ze het opgeeft om te zeggen wat ze wil, of als ze driftig wordt, dan bestaat het risico dat ze geleidelijk aan het plezier in het praten kwijt raakt. Een ander risico is dat ze onzeker wordt, doordat ze merkt dat ze niet begrepen wordt. En dat is natuurlijk niet de bedoeling.
Als u deze risico's zelf reëel aanwezig acht, dan raad ik u aan om er eens over te praten met een logopedist. Die kan bijvoorbeeld advies geven over de manier waarop u het beste met dit soort frustraties om kunt gaan. Daarnaast kan zo iemand natuurlijk ook andere adviezen geven over het begeleiden van de spraak/taal-ontwikkeling van uw dochter.
Los van de eventuele begeleiding door een logopedist kunt u ook zelf het een en ander doen om uw dochter te helpen. Hieronder zal ik aangeven wat u beter wel en niet kunt doen.
Om te beginnen is het in deze periode belangrijk dat u rustig en duidelijk gearticuleerd spreekt, desnoods op het overdrevene af. Op deze manier krijgt uw dochter de langere woorden beter binnen, inclusief de onbeklemtoonde lettergrepen. Zo zullen ook de moeilijkere en langere woorden goed in haar woordenschat terecht komen en zal ze die woorden vanzelf beter uit gaan preken.
Ook is het belangrijk om haar veel tijd te geven om te vertellen wat ze wil zeggen. Soms kan het inbouwen van voldoende rust in de communicatie al een groot deel van de problemen verhelpen!
Wat u beter niet kunt doen, is haar vragen om woorden te herhalen, of om ze beter (of rustiger) uit te spreken. Dat kan namelijk een averechts effect hebben, omdat ze daar onzeker van kan worden.
Ik wens u veel succes!
