19 maart 2004 door Sanderijn van der Doef
Mijn dochter is 15 jaar en ze is al van jongs af aan zeer gericht op jongens. Verkering had ze al vroeg, maar meestal alleen als zij een jongen zelf benaderde. We zijn gewend open en eerlijk met elkaar te praten en ik heb dan ook vaak met haar gepraat over jezelf niet zo in de aanbieding gooien, over trots, over het onderscheiden van mensen die het goed met je voorhebben van mensen die alleen met zichzelf bezig zijn, etc.
Helaas ontwikkelde ze zich lichamelijk vlot: ze is klein van stuk (1.60), maar heeft cup C en is behoorlijk geïnteresseerd in alles wat met seks te maken heeft. Aan de ene kant gieren de hormonen door haar lijf en draait het leven om jongens en 'liefde', maar aan de andere kant is ze nog zo vreselijk naïef en jong van geest.
Dat is een gevaarlijke combinatie. Ze wil heel graag in de smaak vallen (is wat onzeker omdat het op school allemaal niet zo vlot), is heel argeloos in het vertrouwen dat ze geeft, straalt uit dat ze seks wel leuk vindt, en is daardoor in mijn ogen een veel te gemakkelijk slachtoffer voor kwaadwillende jongens.
Tot nu toe is het allemaal nog binnen de perken gebleven; ze is nog maagd, voor zover ik weet. Omdat ik mij zo'n zorgen maak, lees ik zo nu en dan in haar dagboek. Ik weet zeker dat ze het daar in zou schrijven als ze 'het' gedaan had, maar tot nu toe lees ik daar niets over.
Maar de jongens komen wel als vliegen op de stroop op haar af. Ze hoeven maar één keer "schatje" tegen haar te zeggen en ze denkt al dat ze serieus van haar houden.
Ze heeft momenteel twee verkeringen tegelijk lopen en kan maar niet kiezen: één hele lieve, wat onnozele jongen die straalverliefd is. En één jongen die in mijn ogen alleen op seks uit is.
Ze heeft een behoorlijk laag zelfbeeld: we hebben hier thuis zes kinderen: vijf daarvan kunnen heel goed leren, zij niet. Ze voelt zich dom en ik ben bang dat ze nu bedacht heeft dat háár kwaliteit erin ligt dat ze sexy is.
Ik wil haar niet te streng aan banden leggen omdat ik bang ben dat ik haar dan van me afduw, maar ik kan haar ook onmogelijk haar gang laten gaan. Ze praat ook nog met iedereen die geïnteresseerd is (weer andere jongens) over haar verkeringen en wat ze wel en niet gedaan heeft, en realiseert zich geen moment hoezeer ze het leven voor zichzelf onmogelijk maakt. Nog even en ze is de slet van het dorp; er wordt al flink over haar gekletst.
Ik weet werkelijk niet wat ik ermee aan moet: laten gaan en maar laten gebeuren wat er gebeurt? Of binnen houden en flink beperken in haar vrijheid? Of oeverloos met haar blijven praten terwijl je weet dat er niets van blijft hangen?
Ze is één en al bereidwilligheid en begrip voor wat je zegt, totdat er een vriendje belt, of SMS't, of voor de deur staat. Dan lijkt het wel een junk wiens dealer op de stoep staat, en is ze amper nog te houden.
Hoe breng ik haar enige verstandigheid bij? Ik zie natuurlijk in doem-scenario's de loverboy al verschijnen.
Bijna elke moeder van een dochter van 15 maakt zich zorgen of haar kind niet te hard van stapel loopt (waarmee ik niet wil zeggen dat ik uw zorgen niet serieus neem). Meiden van 15 zitten soms net op een grens van kinderlijk naïef en verantwoord volwassen. Naarmate zij ouder wordt, zal ze steeds meer en vaker naar de volwassen kant hellen. Nu is het alleen nog de kunst om haar door die 'kritieke' jaren heen te loodsen.
Haar aandacht voor jongens en seks is op zich normaal voor die leeftijd. Ook het feit dat elke jongen die maar even met zijn ogen knippert haar volledige aandacht krijgt, is niet bijzonder. Ze is op een leeftijd waarop jongeren zich afvragen hoe ze eruit zien, hoe leeftijdgenoten hen vinden en of ze wel of niet geaccepteerd worden. Daar doen ze veel moeite voor.
Ouders kunnen op deze leeftijd weinig meer doen dan vanaf de zijlijn wat aanmoedigen, wat ontmoedigen en de boel in de gaten houden.
Een meisje van 15 heeft nog grenzen nodig die haar ouders voor haar moeten stellen (en handhaven). Dus: op vaste tijden thuis, afspreken dat ze altijd laat horen waar ze is, en dat ze aan de bel trekt als er iets mis is.
Een opvoeding zonder grenzen kan op deze leeftijd – waarop kinderen nog niet voor alles verantwoordelijkheid kunnen nemen – tot grenzeloos gedrag leiden. Maar aan de andere kant moet de teugel ook weer niet té strak zijn, omdat dat tot ruzies en zelfs een verstoring van het contact kan leiden.
Het vinden van het juiste evenwicht tussen grenzen stellen enerzijds en stukjes vrijheid geven anderzijds, is heel moeilijk. Maar wel het effectiefst.
Uw dochter is nu bezig met aftasten welke jongens wel of niet leuk, aantrekkelijk, betrouwbaar en voor haar geschikt zijn. Daarin zult u haar ook een beetje vrijheid moeten geven, zodat ze zélf die keuze kan maken. Soms gaat dat met vallen en opstaan (blijkt die ene jongen gewoon een etter te zijn) maar ze leert er wel van.
De jongen die in uw ogen alleen op seks uit is, moet ze zélf leren kennen. Is hij inderdaad alleen op seks uit, dan komt ze daar snel genoeg achter en zal ze zelf moeten beslissen of ze dat wel of niet wil. U moet uw dochter daarin ook een beetje vertrouwen. Wil ze geen seks, dan kan ze dat tegen hem zeggen en het uitmaken.
Misschien wil ze een beetje experimenteren met hem, tot haar grens is bereikt. En zelfs als ze wél seks wil, dan zal ze dat toch doen, ook als u het haar verbiedt. (Op dit moment begint een derde van de jongeren op 15-jarige leeftijd met seks.) Dan kunt u er maar beter zorgen dat ze het veilig doet, dan dat u uw ogen ervoor sluit.
Dus: praat met haar over een mogelijke eerste keer in de toekomst. Zeg haar dat als ze zover is, ze het met pil én condoom doet en dat ze deze stap nooit moet nemen als ze er zelf nog niet aan toe is.
