27 januari 2000 door Paula Fikkert
Onze dochter Sterre is 19 maanden en benoemt nog geen dingen. Ze zegt zelfs nog geen papa en mama. Ze zegt alleen 'ja' en 'nee' op vragen die je haar stelt, ze snapt dus wel wat je bedoelt. Ik weet dat een kindje van 18 maanden naast papa en mama 3 woordjes moet kunnen. Hoe lang moet je dit aanzien en welke stappen moet je ondernemen als het niet beter gaat?
Uiteraard kijkt u uit naar het moment dat uw dochter begint te praten. Voor een ouder kan dat niet snel genoeg gebeuren. Toch leert uw kind ook al een heleboel over taal zonder dat ze zelf spreekt. Hoe snel kinderen zelf beginnen te praten, hangt onder meer af van hun karakter.
In veel handboeken over taalverwerving staat dat kinderen rond hun eerste verjaardag het eerste woordje zeggen, dat ze met 18 maanden 50 woorden hebben en dat ze dan in hoog tempo doorgaan met het leren van woordjes: de woordenschat-explosie. Toch zijn er nauwelijks kwantitatieve gegevens over taalverwerving. Het is dus ook niet goed mogelijk om duidelijke normen en richtlijnen te geven.
Wel is bekend dat er enorm veel verschillen zijn tussen kinderen. In mijn eigen onderzoek naar vroege taalverwerving was er erg veel variatie in de leeftijd waarop kinderen hun eerste woord uitten. Een van de jongens sprak zijn eerste woordje ('poes') op een leeftijd van 9 maanden, terwijl een van de meisjes pas het eerste woord sprak toen ze ruim 2 jaar was en voor het eerst naar de peuterspeelzaal ging. Een verschil van bijna anderhalf jaar. Toch hebben beide kinderen ongeveer dezelfde ontwikkelingsstadia doorgemaakt in hun taalverwervingsproces en zijn beide kinderen goede sprekers van het Nederlands geworden.
Het is dus helemaal niet abnormaal dat een kind van 19 maanden nog niet spreekt. De meeste kinderen leren het vanzelf wanneer ze eraan toe zijn. Mocht u desondanks twijfelen, dan is het in elk geval de moeite waard om te controleren of het gehoor in orde is. Het kan ook zeker geen kwaad om taalspelletjes te doen met uw kind, of rijmende boekjes te lezen. Sommige kinderen worden daardoor geprikkeld om mee te doen.
