19 februari 2010 door Justine Pardoen
Ik wil niet dat mijn dochter (8 jaar) doucht op school. Ik wil niet dat ze naakt is bij andere personen, daar heb ik mijn persoonlijke redenen voor.
De directeur vond het goed dat ze alleen haar okseltjes waste en haar ondergoed aanhield, maar nu is er een nieuwe directrice die zegt dat het verplicht is.
Wat kan ik hieraan doen? Ze doucht thuis 's morgens en 's avonds. Ik maak me hier heel boos over en wil dan ook stappen ondernemen tegen de school omdat ze mijn wens niet respecteren. Ik ben de baas maar krijg het gevoel dat zij mogen beslissen over mijn kind.
Volgens mijn huisarts heb ik geen briefje nodig om haar niet te laten douchen. Die zegt dat ik het zelf mag beslissen. Is dat zo?
Het onderwerp 'douchen op school', en de vraag of leerlingen daartoe verplicht kunnen worden, komt met grote regelmaat terug in onze Vraagbaak, op ons Forum, én elders op internet. Voor veel ouders is het echt een heikel punt, dat niet zelden behoorlijke emoties oproept.
U wilt niet dat uw dochter naakt gezien wordt en u heeft daar uw persoonlijke redenen voor. Andere ouders klagen bijvoorbeeld over vieze douches, te weinig toezicht, of te weinig respect voor het feit dat kinderen het op een gegeven moment zelf niet prettig meer vinden om naakt gezien te worden.
Onze seksuologe Sanderijn van der Doef vindt ook dat je kinderen niet kunt verplichten om te douchen op school. Zie: Verplicht douchen op de basisschool? Maar ja, wat moet je nou als de school het wél verplicht stelt?
De wet zegt niets over douchen op school, dus mogen scholen daar zelf regels voor stellen. En in principe moeten alle ouders en alle leerlingen zich houden aan de regels. Maar wat het precies voor gevolgen heeft als je je niet aan de regels houdt, is vaak onduidelijk. Een voetbalclub kan een lid royeren dat zich niet aan de regels houdt, maar een school kan een leerling niet zomaar verwijderen als er wordt afgeweken van gedragsregels (zoals het dragen van een petje of niet douchen).
Vaak staat er in het schoolreglement dat douchen verplicht is, "tenzij er medische redenen zijn om dat niet te doen". Wat vervolgens met een doktersbriefje aangetoond moet worden. Vandaar waarschijnlijk dat u naar de huisarts was gegaan hiervoor.
Maar wat nu als er ándere redenen dan medische redenen zijn, waarom je liever niet wilt dat je kind gaat douchen op school? Kun je dan gewoon de regels aan je laars lappen, zoals uw huisarts suggereerde?
In principe is het altijd het beste om in dit soort situaties te gaan praten met de schoolleiding. Leg uit wat het probleem is en waaróm het een probleem is. Een goed gesprek kan vaak veel helderheid en (wederzijds) begrip opleveren, waardoor escalatie voorkomen kan worden.
Maar soms levert zo'n gesprek niets op, en escaleert het wél. Volgens onze onderwijs-specialist Miriam Lavell gaat het dan eigenlijk niet meer over het douchen zelf, maar meer over de vraag wie er nu eigenlijk de baas is: de school die de regels stelt, of de ouders die hun kinderen willen beschermen. Kortom: een ordinaire machtsstrijd. Hoe staat een rechter daar tegenover?
Scholen mogen regels stellen, waaraan ouders en leerlingen gehouden kunnen worden. In principe zal niemand daar bezwaar tegen hebben, ook een rechter niet. Bij een conflict tussen ouders en school, zal een rechter de ouders er dus op wijzen dat ze zich gewoon aan de regels moeten houden.
Maar dan moet er wel sprake zijn van een algemeen belang (dat gedeeld wordt door de school, de ouders en de leerlingen) en dat is volgens Miriam Lavell nog maar de vraag, als het om douchen gaat. Welk belang heeft de school bij verplicht douchen? Welk belang hebben de ouders daarbij? En de leerlingen?
Die belangen zijn dus betwistbaar (een goede advocaat kan u helpen om dat goed voor het voetlicht te brengen), waardoor het uiteindelijk alleen maar gaat om de vraag in hoeverre scholen regels mogen stellen, en hoe gevaarlijk het is als die bevoegdheid ondermijnd wordt.
Rechters zullen altijd een belangenafweging maken tussen het recht van de school enerzijds om regels te stellen, en de persoonlijke belangen van de ouders en de leerlingen anderzijds. Volgens Miriam Lavell zullen bij het douchen de ouders en leerlingen dan in het voordeel zijn, omdat het gezag van de school niet of nauwelijks wordt aangetast als er een paar kinderen niet willen douchen, terwijl anderzijds het zelfbeschikkingsrecht over het eigen lichaam juist heel zwaar zal wegen.
Kortom: probeer het eerst in onderling overleg met de school te regelen. Lukt dat niet, neem dan een goede advocaat en laat het voorkomen. De kans is groot dat u dan in het gelijk wordt gesteld.
