21 december 2000 door Jeroen Aarssen
Ik heb een hele lieve man en die komt uit Tsjechië. We hebben samen een kind van 6 jaar. Mijn man spreekt Tsjechisch tegen haar, ik spreek Nederlands tegen haar, en samen spreken we Duits.
Is het mogelijk dat ons kind 3-talig wordt en alle drie de talen goed zal beheersen? En naar wat voor school moet ze dan?
Toen uw dochter zich aandiende, hebt u er (bewust of onbewust) voor gekozen elk uw eigen eerste taal te spreken tegen haar. Dat is een goede en betrouwbare strategie.
In deze rubriek wijs ik de vraagstellers vaak op deze "één-ouder-één-taal"-methode (one-parent-one-language, kortweg OPOL). Meestal werkt dit uitstekend in alle gevallen waarin ouders hun kinderen tweetalig willen opvoeden.
Maar bij u is er nog een derde taal, Duits, die toch ook een belangrijke rol speelt in uw gezin.
Onderzoek naar drietaligheid heeft laten zien dat een kind weliswaar drie talen kan leren, maar dat zo'n kind zelden drie talen voor de volle 100% leert. De meeste drietalige kinderen hebben één taal die ze het beste spreken.
Ik verwacht dat uw dochter, als zij maar genoeg Duits hoort praten door u en uw man, tot op zeker niveau Duits zal leren (van twee niet-moedertaal-sprekers!), maar dat zij uiteindelijk veel minder Duitse woorden zal kennen dan Tsjechische of Nederlandse.
In Nederland zijn er nauwelijks tweetalige (laat staan drietalige) scholen, in de betekenis van scholen waar de meester of de juf, naast Nederlands, ook in een andere taal les geeft.
Natuurlijk zijn er wel "meertalige scholen" in een andere betekenis, namelijk scholen waar de leerlingen allerlei verschillende talen spreken. Veel van die scholen staan tegenwoordig wat positiever tegenover diversiteit aan talen en culturen. Dat is mooi, want Nederland loopt hierin een beetje achter (bijvoorbeeld in vergelijking met een aantal staten in Australië). In ons land is "taal" op de basisschool nog altijd "Nederlands". Een cijfer voor "taal" is eigenlijk een cijfer voor "Nederlands".
Voor zover ik weet, wordt op geen enkele Nederlandse basisschool Tsjechische of Duitse les gegeven. Tsjechisch en Duits zullen dus achterblijven bij het Nederlands van uw dochter. Maar dat haar Nederlands beter zal zijn dan haar Tsjechisch en haar Duits, is hier in Nederland alleen maar een voordeel.
