1 januari 2000 door Sanderijn van der Doef
Mijn zoontje is 4,5 jaar en vertoont al 2 jaar (vanaf 2,5 dus) een vreemd provocerend gedrag bij mensen die hij niet goed kent. Hij keert dan zijn billen naar hen toe, en roept: "Ik ga op je poepen!" Een variant hierop doet zich de laatste tijd voor als er bezoek is, en hij met mooi weer in het badje in de tuin speelt. Hij pakt dan ostentatief zijn piemel vast, en plast dan lachend een grote straal omhoog.
Dramatisch is het allemaal niet, natuurlijk, maar wel hinderlijk en soms een beetje gênant. Mijn vragen: wat is dit voor gedrag (het lijkt wel een beetje op dat van apen) en hoe kom ik er vanaf? Negeren of straffen?
Heel veel kinderen tussen de 3 en 6 jaar kunnen soortgelijk gedrag vertonen. Zoals het openlijk tonen van hun geslachtsdelen aan gezinsleden, familie of zelfs aan vreemden. Waarschijnlijk heeft het te maken met de fase waarin ze sociale regels leren. Ze merken namelijk heel goed dat dit gedrag bepaalde reacties uitlokt bij volwassenen. Sommigen zullen geschokt reageren, anderen beschaamd, weer anderen bestraffend. Hoe dan ook, er wordt altijd gereageerd. Dat is dus heel spannend voor een kind om dat te merken. Zeker omdat het gedrag niet door alle volwassenen direct en duidelijk wordt afgekeurd (sommigen reageren zelfs lachend of tolerant).
Je zou het kunnen vergelijken met de 'vieze woorden fase'. Een kind vindt het dan ook erg spannnend om vieze woorden te roepen, en te kijken hoe anderen zullen reageren.
Als je je er aan ergert en niet wilt dat je kind dit doet, is het geen enkel probleem om dat duidelijk te zeggen tegen je kind. Op deze manier zal hij het afleren (niet meteen, maar wel na een aantal keren). Daarbij mag best bestraffend worden opgetreden (als je nu niet ophoudt ...). Door zo te reageren geef je als ouder aan wat jouw normen zijn. En dat is iets wat je kind moet leren. Zijn gedrag heeft niets met seksuele behoeften of iets dergelijks te maken. Het is het verkennen van zijn grenzen. En die grens moet u aangeven.
