19 februari 2010 door Henk Boeke
Wij wonen in Friesland en spreken thuis de Friese taal. Ons oudste kind (zoon van 6) begon pas laat te praten; hij was 2½ en ging al een paar maanden naar de peuterspeelzaal toen hij ging praten. Daar waren veel kinderen die Nederlands spraken, de juf sprak wel Fries.
Mijn moeder heeft wel de gewoonte om Nederlands tegen hem te spreken.
Hij spreekt eigenlijk alleen Nederlands en gooit Friese woorden door de zinnen heen.
Op school in groep 1 en 2 zijn er de zogenaamde Nederlandse en Friese ochtenden en middagen. Dan wordt er alleen Nederlands of Fries gesproken. De kinderen mogen dan wel zelf kiezen in welke taal te antwoorden.
Vanaf groep 3 wordt dat anders. Dan worden ze geacht in de voerende taal van dat moment ook te antwoorden. Dit gaat ook niet makkelijk, maar zingen in het Fries is weer helemaal geen probleem.
Heel graag willen wij dat onze zoon thuis gewoon Fries spreekt, maar hij wil het niet en zegt dat hij het niet kan. Onze dochter van 2 begint net te praten, we hebben het idee dat zij wel Fries gaat spreken.
Wat kunnen wij doen om hem te helpen thuis Fries te gaan spreken?
Wat u beschrijft komt veel voor, vooral op deze leeftijd. Vaak is het een kwestie van het-nut-er-niet-van-inzien. "Iedereen in mijn omgeving praat en begrijpt toch gewoon Nederlands, dus waarom zou ik dan moeite moeten doen om een andere taal erbij te leren?" is dan vaak het idee.
Hem echt dwingen om thuis Fries te spreken is bijna niet mogelijk (en zou ook onverstandig zijn, omdat die taal hem dan echt tegen zou gaan staan) maar u kunt wel proberen om het zo aantrekkelijk mogelijk voor hem te maken.
U kunt het bijvoorbeeld aantrekkelijk maken door hem veel voor te lezen in het Fries, en spelletjes in het Fries te doen. Daarnaast kan hij het nut en de noodzaak om Fries te leren misschien inzien als hij vriendjes krijgt die Fries spreken.
Overigens is het een algemene tendens dat er steeds minder dialecten en streektalen gesproken worden in Nederland. Niet alleen door de ouders maar vooral ook door hun kinderen. Met name de positie van het Fries wordt steeds zwakker, vergeleken bij de overige dialecten en streektalen. Het Limburgs blijft nog het meest stabiel. (Bron: Toegepaste Taalwetenschap, jaargang 2006, nr.1, p.103-113.)
