2 juli 2010 door Elise de Bree
Mijn zoon is 2½ jaar oud (31 maanden) en zegt veel maar ik versta hem niet. Mama en papa zegt hij wel goed, maar:
- vrachtwagen wordt "jaj"
- banaan wordt "naan"
- drinken wordt "neje"
- slapen wordt "jaan"
- hond wordt "oef"
Wat zou ik daaraan kunnen doen?
Om te beginnen moet u zich realiseren dat er een grote variatie is in de taalontwikkeling van kinderen. Sommige kinderen kunnen al heel vroeg veel begrijpen en (verstaanbaar) uiten, terwijl dat bij andere kinderen een stuk langzamer op gang komt. Dat is normaal. Daarom is het altijd heel moeilijk om te zeggen of er iets bijzonders aan de hand is of niet. Dat zal ik dus niet doen.
In ieder geval ziet het ernaar uit dat uw zoontje veel zegt, en waarschijnlijk ook al veel woorden begrijpt. Is dat zo? Woordbegrip loopt voor op woordproductie, en kinderen van deze leeftijd begrijpen altijd meer dan ze kunnen zeggen.
Als u twijfelt over het woordbegrip van uw zoon, kunt u hem vragen of hij speelgoed wil pakken, of in de keuken (of de kamer, of de garage, etc.) iets anders wil pakken, of iets wil optillen of gooien, of iets dergelijks.
Daarmee hangt de vraag samen of het gehoor van uw kind goed is. Heeft hij misschien oorontstekingen gehad waardoor hij slechter kan horen, bijvoorbeeld? Herhaalde oorontstekingen kunnen de taalontwikkeling in de weg zitten. Op grond van uw vraag denk ik niet dat dit het geval is, maar het kan nooit kwaad om te controleren of hij reageert op geluid, etc.
Het lijkt erop dat de problemen zich voordoen op het gebied van de spraakproductie. Bent u de enige die hem niet verstaat of hebben anderen daar ook moeite mee?
Gemiddeld kunnen kinderen van 2 jaar en 7 maanden al aardig wat klanken goed maken en zijn ze ook bezig om reeksen medeklinkers (zoals BL in blauw of BR in broek) te leren uitspreken. De variatie in het tempo waarmee dit gebeurt is echter ook groot.
De voorbeelden die u noemde, vertonen over het algemeen geen gekke dingen. Het kan zijn dat uw kind al redelijk wat systeem heeft in zijn klankverwerving, maar dat u dat als leek – zonder logopedische of taalkundige training – niet hoort. (Een mooi voorbeeld van wat je zoal kunt bereiken als je taalkundig getraind bent, leest u in
Waarom noemt Annemarijn (2 jr, 4 mnd) zichzelf 'meisje'? Maar los daarvan lijkt het er wel op dat de klankverwerving van uw zoon wat achterloopt.
Aan uw vraag te zien maakt u zich vooral zorgen over de uitspraak van (losse) woorden. Toch is dat niet het enige waar je naar moet kijken.
Ik vroeg me bijvoorbeeld af hoe zijn grammatica zich ontwikkelt, waarbij het gaat om het combineren van woorden tot hele zinnen. Maakt hij al twee- of driewoordszinnetjes? Met 2½ jaar zou dat eigenlijk wel moeten (zie de mijlpalenkaart in ons artikel Laat met praten?.
U vroeg wat u kunt doen. In ieder geval is het goed om met uw zoon te blijven praten in niet te ingewikkelde en niet te snel uitgesproken zinnen. Specifieke oefeningen etc. kan ik u helaas niet geven, omdat daarvoor eerst uitgezocht zou moeten worden of er iets aan de hand is en zo ja wat. Pas dan kun je er gericht iets aan doen.
Daarom raad ik u ook aan om uw zorgen te melden bij het consultatiebureau of de huisarts. Zij kunnen u zonodig doorverwijzen naar een audiologisch centrum voor nader onderzoek.
Succes ermee!
