4 juni 2004 door Joanna Sandberg
We hebben een heel fijne (oudste) zoon van 15 jaar, die thuis prettig "meedraait" in het gezin. Waar we ons echter zorgen over maken, is zijn onzekerheid, het moeilijk contacten maken met anderen, en het niet goed kunnen opkomen voor zichzelf. Hij doet bijvoorbeeld vaak wat een ander zegt, met als motivatie dat hij het anders zo zielig voor die ander vindt.
Op school gaat het niet zo goed. Niet alleen met de studie en de cijfers, maar hij wordt ook meerdere malen per dag met vervelende opmerkingen "gepest". Dit gebeurt onder andere door een jongen waarvan onze zoon zegt dat het toch een vriend is. Wij hebben het gevoel dat deze jongen "macht" heeft over onze zoon. Onze zoon durft er weinig van te zeggen.
Deze jongen ging zelfs met enkele vrienden naar de winkel om te stelen. Daarbij dwong hij onze zoon min of meer om mee te gaan. Volgens onze zoon heeft hij zelf niets gestolen, maar stond hij op de uitkijk.
Ook moest onze zoon regelmatig geld geven aan deze jongen. Gelukkig is dat nu over (volgens onze zoon), maar hij voelt zich op dit moment toch, met name op school, niet prettig. Thuis lijkt hij zich ook steeds meer terug te trekken op zijn kamer (incl. computer). Een sport heeft hij niet.
Volgend schooljaar gaat hij overigens naar een andere school (niet vanwege het pestgedrag!), maar daar zal hij, zoals wij het nu zien, ook tegen dit soort problemen aanlopen.
Overigens realiseren we ons (daar hebben we het ook met onze zoon over) dat de puberteit ook vervelende, eenzame gevoelens oplevert en dat "de groep" in deze periode erg belangrijk is.
Uw zoon van 15 jaar is inderdaad niet weerbaar. Hij wordt gepest en bagatelliseert het pestgedrag: de pester zou toch een vriend van hem zijn, en uw zoon zou niet gestolen hebben maar "alleen maar" op de uitkijk hebben gestaan. Alsof dat minder erg is. En het pesten zou nu over zijn volgens uw zoon. Ik denk niet dat dat het geval is.
Daarnaast heeft uw zoon geld gegeven aan de pester. Hij durft niet tegen hem in te gaan, en laat zich zelfs zó intimideren dat het voor u lijkt alsof die jongen macht heeft over uw zoon.
Bijna alle pubers vinden het verschrikkelijk schaamtevol om over het pesten te praten. Veel pubers zeggen er maar zo weinig mogelijk over thuis, of op school, en doen maar net alsof het niet zo erg is. Terwijl het wél heel erg is en problemen kan gaan geven in de ontwikkeling.
Volwassenen kunnen nog last hebben van pestgedrag in hun kindertijd of hun puberteit. Mensen kunnen sociaal zeer angstig worden door het pesten, waardoor ze sociale contacten kunnen gaan mijden.
Mogelijk gebeurt dit al bij uw zoon. Want op school voelt hij zich niet prettig en thuis trekt hij zich terug. Ook zit hij niet op een sport. U schrijft niet dat hij vrienden of vriendinnen heeft en ook niet dat hij veel dingen buitenshuis (met vrienden) doet.
Zoals u het beschrijft, lijkt het alsof hij vooral veel alleen op zijn kamer thuis zit. Dat is niet goed voor een puber. Terecht schrijft u dat de groep erg belangrijk is voor pubers.
Als je niet bij een groep hoort, en wel contact wil, geeft dat sociaal-emotionele problemen, die dus nog kunnen doorwerken in de volwassenheid.
Uw zoon moet weerbaar worden. Hij moet leren om te durven om voor zich zelf op te komen. Ook moet de school, de mentor van uw zoon, weten dat hij gepest wordt. Het pesten moet direct gestopt worden. Dit kan door een pestprogramma, en door bijvoorbeeld de mentor samen met uw zoon te laten gaan praten met de ergste pester.
Maar volgend schooljaar gaat uw zoon naar een nieuwe school, en zal hij – zoals u zelf al schrijft – weer gepest gaan worden, als hij niet verandert.
Er bestaan allerlei manieren om weerbaar te worden. Waar ik zelf zeer positief over ben, is het effect dat een zelfverdedigingssport heeft op kinderen en pubers die gepest worden.
Er zijn veel soorten zelfverdedigingssporten en er is er vast wel een die bij uw zoon past. Hij wordt dan automatisch onderdeel van een groep, hij leert om samen te werken, hij leert voor zichzelf op te komen, hij leert om niet bang te zijn om anderen aan te pakken, etc. Ook wordt hij er lichamelijk sterk van, waardoor hij andere jongeren fysiek aankan. En hij krijgt meer zelfvertrouwen, zeker als hij goed wordt in zijn sport.
In eerste instantie bent ú waarschijnlijk degene die het initiatief neemt (onder andere door met uw zoon naar de mentor te gaan, en door hem te pressen om op een zelfverdedigingssport te gaan), maar uw zoon moet ook zelf actie ondernemen.
Hij kan bijvoorbeeld de volgende dingen doen:
Veel succes!
