21 oktober 1999 door Sanderijn van der Doef
Waar ik al een tijdje mee zit is het volgende. Je hoort zoveel ellende over misbruik van kinderen door de meest uiteenlopende mensen. De leraar op school, de gymleraar, de buurman of iets oudere kinderen.
Mijn probleem is nu: hoe kan je je kind daar tegen beschermen? Mijn zoontje is nu 4,5 en heeft sinds er hier vlakbij een drukke weg opnieuw wordt aangelegd (en er nu dus geen verkeer is), veel buiten gespeeld. Ik vond hem eerder te jong, maar nu moest het dan maar. Je kan ze tenslotte niet altijd veilig binnen houden.
Een kind kun je best waarschuwen of voorbereiden op minder goede bedoelingen van sommige mensen, maar seksueel misbruik helemaal voorkomen kun je nooit. Misbruikers zijn niet achterlijk en weten donders goed dat een zak snoep niet meer werkt. Dus hebben ze allerlei andere uiterst slimme truukjes bedacht om het vertrouwen van een kind te winnen.
Praten met een kind over mensen die dingen met kinderen willen doen die niet mogen, is zinvol vanaf het moment waarop het kind niet meer 24 uur onder je hoede is. Zodra een kind naar school gaat, of voor het eerst buiten mag spelen, kun je hem waarschuwen voor de gevaren. Gevaren in het verkeer én gevaren in de omgang met andere mensen.
Je vertelt je kind dan dat hij niet zomaar met andere mensen mee mag. Zelfs niet als ze snoep, cadeaus of geld of andere dingen beloven.
Afspraken maken met je kind is prima. Alle suggesties die daarover de ronde doen, zijn uitstekend. [De desbetreffende forum-discussie hebben we onderaan deze pagina geplaatst - red.]
Bij kleine kinderen is het overigens ook goed om af te spreken dat ze nooit zo ver van huis mogen spelen dat ze het huis niet meer kunnen zien. Omgekeerd betekent dat dat jij ze ook altijd kunt zien.
Kortom: alle tips om ongelukken te voorkomen zijn prima. Maar wat nog belangrijker is, is dat je je kind meegeeft dat niemand aan zijn lichaam mag komen als hij dat niet wil.
Er zijn grote mensen die dat wel willen. Dat kunnen ook aardige mensen zijn die je eerst vertrouwde, maar die op een keer dingen vragen die je niet wil. Bijvoorbeeld: dat ze jouw lichaam willen aanraken. Of dat ze willen dat jij hun lichaam aanraakt. Of dat ze willen dat je samen met hen naar films op de tv gaat kijken die jij niet wilt zien en niet leuk vindt.
Leer kinderen te vertrouwen op hun intuïtie. Maar leer ze ook om 'nee' te durven zeggen als er iets gevraagd wordt wat ze niet willen. Leer kinderen dat beloftes om iets gedaan te krijgen niet goed zijn. (Dat moet je dus als ouders zelf ook niet doen. Dus niet beloven dat ze iets lekkers of iets moois krijgen als ze meegaan naar die vervelende verjaardag van oom of tante).
Tenslotte: een leuke oefening voor kinderen van alle leeftijden is het spelletje 'Wat zou je doen als... ?' Verzin allerlei situaties, zoals 'Wat zou je doen als een mevrouw je vraagt of je zin hebt om te kijken naar haar nest met jonge poesjes?' Of: 'Wat zou je doen als de vader van een vriendje of vriendinnetje na een regenbui zegt dat je je helemaal mag uitkleden en je dan gaat afdrogen?'
Vraag aan je kind wat hij of zij in zo'n geval zou doen; dat is heel leerzaam, voor zowel jou als je kind. En wat voor antwoord het kind ook geeft, reageer nooit met 'Zoiets zou je nou nooit moeten doen, dat is heel stom'. Het is beter om je kind te helpen met het vinden van goede oplossingen.
Bij de Rutgers Stichting is een notitie op te vragen over een weerbaarheidsproject (het zogenaamde Daphne-project) dat in verschillende Europese landen onder ouders verspreid wordt. Telefoon: (030) 231 34 31, vragen naar Franca de Kort of Teun Visser.
