25 maart 2011 door Peter Nikken
Mijn man en ik hebben de laatste tijd steeds vaker dezelfde discussie. Moeten we 'het nieuws' nu wel of niet aan onze kinderen laten zien?
We ontbijten met z'n allen aan tafel, en meestal checken mijn man en ik dan ondertussen op de laptop onze e-mail, het weer, en het nieuws. Bij dat laatste draai ik altijd de computer zo dat de kinderen niet direct mee kunnen kijken.
Mijn man vindt dat onzin en het komt de laatste tijd regelmatig voor dat onze zoon van 6 zeer geïnteresseerd mee zit te kijken en vragen begint te stellen.
Ik vind hem veel te jong om hem met groot nieuws – zoals op dit moment Libië en Japan – te confronteren. Als hij wel eens wat meekrijgt uit gesprekken, en daar vragen over stelt, vind ik dat okee. Maar als hij vragen begint te stellen over al die (doods)kisten... Dan vind ik dat te ver gaan.
Mijn man vindt dat we hem niet hoeven af te schermen voor al het nieuws. Hij vindt dat het geen plaatjes zijn waar mijn zoon nachtmerries van kan krijgen. Maar ik ben daar niet zo zeker van.
Op internet kon ik weinig vinden over kinderen en nieuws, behalve dat het Jeugdjournaal pas vanaf 10 jaar geschikt is. Zijn hiervoor richtlijnen te geven?
Even samenvatten: jullie lezen tijdens het ontbijt het laatste nieuws op jullie laptops. Jullie zoon van 6 jaar kijkt ook mee. Uw tactiek is om de laptop uit zijn gezichtsveld te houden, maar dat blijkt niet goed te werken omdat hij toch vragen begint te stellen. Uw man vindt afschermen helemaal niet nodig.
Ik denk dat het om twee dingen gaat:
Om te beginnen uw eerste punt, vanaf welke leeftijd kinderen 'het nieuws' aankunnen. Je moet daarbij wel een onderscheid maken tussen het nieuws zoals dat gebracht wordt voor kinderen (zoals het Jeugdjournaal), en nieuws voor volwassenen.
Het Jeugdjournaal brengt kindernieuws voor kinderen vanaf 9 à 10 jaar. De redactie van dat programma gaat er vanuit dat kinderen van die leeftijd de nieuws-items (met soms heftige beelden) zelfstandig moeten kunnen bekijken en begrijpen. Ze zouden daar dan niet meer emotioneel belast door mogen worden. Daarom doseert het Jeugdjournaal het nieuws, en plaatsen ze de gebeurtenissen in een context die begrijpelijk is voor kinderen.
Kinderen kunnen het Jeugdjournaal aan vanaf de genoemde leeftijd omdat ze dan voldoende ontwikkeld zijn. Via school hebben ze bijvoorbeeld voldoende kennis over de wereld gekregen om te weten dat buitenlands geweld en buitenlandse rampen echt ver weg van hen zijn.
Ook kunnen ze dan een inschatting maken van hoe erg mensen door geweld en rampen geraakt worden, maar anderzijds kunnen ze daar ook afstand van nemen. Het is erg en serieus wat er allemaal gebeurt, maar het bedreigt ze niet in hun eigen gevoel van veiligheid, als ze weten dat ze niets te vrezen hebben in hun eigen omgeving.
Als kinderen zelf iets ernstigs hebben meegemaakt, zou het misschien traumatisch kunnen werken, maar voor het gemiddelde kind gaat dat gelukkig meestal niet op.
Tot slot kunnen kinderen vanaf 9 à 10 ook een redelijke inschatting maken van de relativiteit van ernstige gebeurtenissen. "Ja, er komen vervelende zaken in de wereld voor, maar er zijn ook heel veel positieve gebeurtenissen."
Kortom: kinderen vanaf 9 à 10 hebben voldoende vaardigheden om het kindernieuws aan te kunnen. Let wel: we hebben het hier nog steeds over het nieuws zoals dat gepresenteerd wordt op het Jeugdjournaal, of in de kinderkrant Kidsweek.
Het nieuws voor volwassenen kan bij kinderen van 10 jaar of ouder nog wel heftig zijn, en emotioneel iets losmaken. Bij zulk nieuws is de begeleiding van ouders erg belangrijk, omdat de berichtgeving voor volwassenen geen rekening houdt met de beperkte vaardigheden van kinderen.
Eigenlijk zou het nieuws standaard het Kijkwijzer-symbool voor 'angst', met de leeftijd 9 jaar kunnen hanteren. Dat zou een goed advies aan ouders zijn, zodat ze weten dat het nieuws bij jongere kinderen tot vervelende effecten kan leiden.
Nu uw eigen zoon. Die is pas 6 jaar oud, maar toont al interesse in het nieuws. Dat is niet ongebruikelijk, omdat kinderen vanaf die leeftijd de wereld gaan verkennen. Over onderwerpen die hen aanspreken, willen ze dan meer weten. Daar zijn ze nieuwsgierig naar.
Vaak blijkt dat dit soort kinderen gewoon weer overgaat tot de orde van de dag (met dingen die bij het kinderleven horen), als ze iets gezien of gehoord hebben. Het nieuws hoeft dus niet zo heel veel indruk te maken.
Dat betekent echter niet dat ouders hun kinderen dan maar alles moeten laten zien. Wat dat betreft is het verstandig dat u nadenkt over wat uw zoon wel of niet op de laptop mag zien.
Uit uw verhaal maak ik op dat uw kind geen ernstige gevolgen ondervindt van het nieuws, maar dat u daar wel bang voor bent. Daarmee kom ik op het tweede punt, namelijk hoe u zelf om gaat met het nieuws. Uw kind reageert namelijk niet alleen op de beelden, maar ook op uw gedrag.
Wanneer een ouder er alles aan doet om bepaalde media weg te houden van jonge kinderen, dan merken ze dat. Juist omdat uw kind in een fase zit waarin de nieuwsgierigheid naar alles wat er gebeurt in de wereld sterk is, zal hij ook extra belangstelling hebben voor uw voorzichtigheid met het nieuws. Het zou dan goed kunnen dat uw zoon uw ongerustheid gaat overnemen en het nieuws ernstiger gaat maken dan het feitelijk is.
Met andere woorden: juist wanneer u uw best doet om uw kind te beschermen tegen vervelende beelden, kan dat meer oproepen dan de beelden zelf.
Het is verstandig om kinderen onder de 9 jaar niet zomaar met al het nieuws te confronteren. Helemaal weghouden, en zeker als je dat heel opzichtig doet, is echter geen goede strategie omdat dat juist meer vragen oproept. Maar wat dan wel?
Eventueel kunt u het nieuws wel via de radio beluisteren. Bijvoorbeeld in bed, voor het opstaan, maar ook aan de ontbijttafel kan het weinig kwaad. In die vorm spreekt het kinderen minder aan en bent u wel op de hoogte.
Wat uw man betreft: die moet zich realiseren dat het nieuws ook kinderen kan raken. En wat uzelf betreft: bedenk dat kinderen het nieuws ook weer makkelijk van zich af kunnen zetten, als je er serieus met ze over praat.
Succes ermee!
