20 oktober 2006 door Nanny Gortzak
Ik ben inmiddels 23 weken in verwachting van ons tweede kindje. Ons eerste kindje heeft 9 maanden borstvoeding gehad, tot de eerste 2½ maand van de zwangerschap.
Nu heb ik de indruk dat mijn borsten lekken, omdat ik 's avonds witte korstjes heb op beide tepels. Is dat gedroogde melk? En wat kan ik eraan doen? Ik heb er geen last van.
Tijdens de zwangerschap merken veel moeders die nog een kind aan de borst hebben, of dat kort geleden nog hadden, dat er regelmatig melk uit de tepels kan lekken. Dat is dus niet uitzonderlijk. Die melk kan indrogen en korstjes geven. De korstjes kunnen verwijderd worden met lauw water, bijvoorbeeld onder de douche. Eventueel kunt u ze voorzichtig wat lospeuteren.
Maar ook zwangere moeders die géén borstvoeding geven (of gegeven hebben), kunnen last hebben van dit soort korstjes. De kleur ervan kan wit tot gelig zijn. Ook deze korstjes kunnen met lauw water verwijderd worden.
De korstjes worden veroorzaakt door het lekken van een colostrum-achtige vloeistof (colostrum is de eerste moedermelk, ook wel 'biest' genoemd). Het is nog geen colostrum, want dat komt pas na de bevalling, maar het lijkt erop. De borsten zijn zich aan het voorbereiden op de borstvoeding, waarbij deze vloeistof wordt aangemaakt (en vrij kan komen).
Tegelijkertijd komen op de tepelhof de kliertjes van Montgomery tot ontwikkeling. Dat is te zien aan de puist-achtige verheffinkjes waaruit soms een witte of gelige, crème-achtige afscheiding komt. Deze afscheiding dient om de huid rond de tepel soepel te houden en om ontstekingen tegen te gaan. Als deze afscheiding indroogt, dan kan ook dat korstjes tot gevolg hebben.
Soms is niet helemaal duidelijk wat precies de oorsprong van de korstjes is, maar zolang er geen sprake is van jeuk of pijn, en als er geen eczeem-achtige plekken ontstaan, is dit een normaal verschijnsel in de zwangerschap.
Sommige moeders maken zich zorgen als zij geen melk uit de tepels kunnen drukken, of niet lekken tijdens de zwangerschap. Die zorg is echter onterecht.
De hoeveelheid lekvocht of de (on)mogelijkheid om melk uit de tepels te kunnen drukken, zegt niets over het vermogen om later borstvoeding te kunnen geven. Lekken voor en na de bevalling is ook afhankelijk van het vrijkomen van het hormoon oxytocine. Daarnaast lekken sommige vrouwen heel veel, terwijl andere vrouwen ondanks een goede productie niet of nauwelijks melk lekken.
U vertelde dat u uw eerste baby tot ruim twee maanden heeft gevoed tijdens de zwangerschap. Meestal zal rond die tijd de hoeveelheid melk als gevolg van toenemende zwangerschapshormonen afnemen en sommige baby's zullen dan vanzelf stoppen met drinken. Andere baby's kunnen wél gewoon blijven 'drinken', althans doen alsof, ook als de productie tot bijna nul gedaald is.
In het laatste geval kan het soms erg pijnlijk zijn om een baby aan de borst te hebben, omdat de tepels door de zwangerschapshormonen heel gevoelig kunnen worden.
Vanaf ongeveer 16 weken kunnen de meeste vrouwen wat vocht uit de tepels drukken, ook als het hun eerste zwangerschap is. En wanneer een moeder na de 16e week alsnog haar baby verliest, zal de melkproductie al op gang kunnen komen.
Tijdens de zwangerschap wordt de feitelijke melkproductie tegengehouden door hormonen die door de placenta worden afgegeven. De klieren, het prolactine en oxytocine zijn allemaal al aanwezig en doen hun werk, namelijk het laten uitgroeien van klieren en melkgangen. Maar: pas op het moment dat de placenta geboren is, en de hormoonspiegels flink omlaag zijn gegaan, zal de melkproductie goed op gang komen.
