6 april 2000 door Jeroen Aarssen

Gragragroegra - drie standaardvragen over meertaligheid

Mijn vrouw (Griekse) en ik wonen in Athene. Thuis spreken we bijna uitsluitend Grieks en soms een klein beetje Engels. Onze dochter is pas 7 weken, maar met het oog op de toekomst zend ik hierbij alvast een vraag over meertalige opvoeding.

Mijn schoonfamilie -- die uitsluitend Grieks spreekt -- is zeer nauw en actief betrokken bij de opvoeding van Mara, iets wat over het algemeen in een land als Griekenland alleen maar heel plezierig is. Ik wil graag dat Mara tweetalig opgroeit en ik praat dan ook regelmatig Nederlands tegen mijn dochter.

Mijn schoonfamilie is het in principe helemaal eens met onze tweetalige opvoeding maar in de praktijk kom ik de volgende problemen tegen:

  • Men 'adviseert' me ervoor te zorgen dat Mara eerst Grieks leert, omdat ze anders 'in de war zal raken'.
  • Men is bang om zelf later niet met het kind te kunnen praten, of het in ieder geval niet altijd te zullen verstaan. (Oma's angst: uitgescholden te worden door haar kleinkind, zonder het door te hebben).
  • In de praktijk worden mijn pogingen om het kind met Nederlands in aanraking te brengen niet echt warm gesteund. Ik word, in het bijzijn van Mara, lacherig nagebauwd (Gragragroegra) en de Nederlandse kinderliedjes worden ook maar raar gevonden. Omdat mijn Grieks goed is, merk ik dan ook dat ik ongewild steeds meer Grieks en steeds minder Nederlands praat als er andere op de kinderkamer zijn.

Mijn vraag: hoe moet ik met deze situatie omgaan? Is het misschien verstandiger om Mara later Nederlands als 'vreemde taal' te leren, en het voorlopig maar op Grieks te houden?

Antwoord

De angst van uw schoonfamilie dat uw dochtertje in de war zal raken is ongetwijfeld ingegeven door liefde, en door de wens haar het allerbeste te gunnen. Toch is hun angst ongegrond. Het gelijktijdig op jonge leeftijd leren van twee talen is eigenlijk alleen maar aan te bevelen.

Als beide ouders een tweetalige opvoeding ondersteunen, levert dat geen nadelen op, maar uiteindelijk wel een groot voordeel: een kind dat al op jonge leeftijd twee talen kan spreken.

Vergelijk tweetalige kinderen met ééntalige kinderen

Natuurlijk - als u dochtertje eenmaal leert praten, zal ze zeker een paar jaar de talen door elkaar gooien. Probeer dat niet al te nadrukkelijk te verbeteren. Het is een heel normaal, natuurlijk proces. Vergelijk het met eentalige kinderen, die toch ook niet van de ene op de andere dag perfect een taal spreken, en ook door verschillende fases gaan. Zoiets kost tijd, maar gaat grotendeels vanzelf. Net zo leren tweetalige kinderen hun twee talen uit elkaar te houden.

Angst ongegrond

De angst om niet met het kind te kunnen communiceren is eveneens overbodig. Tweetalige kinderen hebben nu eenmaal de prettige eigenschap dat ze in twee talen aanspreekbaar zijn. Ook jonge eentalige kinderen kun je niet altijd even goed verstaan wanneer ze nog middenin het proces van taalverwerving staan.

Krachtig middel om iemand buiten te sluiten

Oma's angst kan ik helaas niet helemaal wegnemen. Het gebruik van een taal in gezelschap van iemand die die taal niet verstaat, is een krachtig middel om iemand buiten te sluiten. Maar over het algemeen zal het zo'n vaart niet lopen. Laat dit soort angsten de tweetalige opvoeding die u uw dochter toewenst niet in de weg staan!

En dan nog het
gragragroegra. Ach ja - onbekend maakt onbemind, zegt het spreekwoord, en ik zou me er maar niet al te veel van aantrekken. U kunt misschien als tegenwicht een keer het liedje "Stroei voei" (uit Ja zuster, nee zuster) van Annie M.G. Schmidt laten horen, zodat uw schoonfamilie hoort hoe Nederlanders denken dat Grieks klinkt.

Jong geleerd, oud gedaan

Hoewel het mogelijk is om uw dochter eerst Grieks te leren en later Nederlands, is de stelregel: hoe jonger een kind een taal leert, hoe gemakkelijker het hem of haar afgaat. Wanneer u uw dochter van jongs af aan in het Nederlands opvoedt, biedt dat de beste garantie op een goede beheersing van het Nederlands. Uw vrouw, uw schoonfamilie en de "buitenwereld" zorgen wel voor het Grieks.

Ik wens u veel succes!