8 mei 2009 door Aleid Grijpma
Ons zoontje van bijna 5 is erg druk en bij tijden onhandelbaar. Eigenlijk speelt dit al sinds hij 1½ is. Zowel op school als thuis is hij moeilijk te corrigeren. Als je hem corrigeert, lijkt hij wel te luisteren maar vaak bereik je hem niet echt. Laat je de afspraak dan herhalen, dan weet hij niet wat je hebt gezegd. Straffen (apart zetten, op de stoel zetten, e.d.) lijken geen indruk te maken. Hij blijft erom lachen (dat is een houding, want het doet hem wel wat) en vervolgens gaat hij weer verder.
Vaak is de wil ook wel aanwezig om zijn best te doen maar bij een halve prikkel doet hij net weer dingen die niet mogen. Zoals: kinderen zeer doen, gekke woorden gebruiken, gekke grapjes maken, broek naar beneden doen, in de bosjes plassen, dingen pikken, weglopen, enz.
Ook op school en bij vriendjes gaat het zo. Hij zit in groep 1 en heeft de Cito's gemaakt waarop hij twee keer een A scoorde en bijna geen fouten maakte. Ook op andere dingen loopt hij vooruit op zijn leeftijdsgenoten. Maar sociaal-emotioneel loopt hij wat achter.
Verder is hij een gesloten jongen die weinig over zichzelf praat (of over de leuke dingen die hij doet). Wel kan hij met veel enthousiasme vertellen over bijvoorbeeld trekkers, beestjes, e.d. Ook heeft hij een enorme fantasie.
Mijn vraag is: wat moeten we met hem? Wij hebben nog drie andere kids (van 6 jaar, 2 jaar en 7 weken) en die zijn echt totaal anders. Is het wijs om bij een instantie aan te kloppen of iets dergelijks? Mede omdat er in beide families stoornissen voorkomen (ADHD, PDD-NOS, hechtingsproblematiek en Asperger).
Moeilijke vraag! Vooral omdat ik niet goed begreep wat u nu precies wilde weten. "Wat moeten we met hem?" kan namelijk heel veel verschillende dingen betekenen. En de vraag of u eventueel naar "een instantie" zou moeten – en zo ja naar welke – hangt weer sterk af van datgene wat u met uw eerste vraag bedoelde.
Maar misschien is het voor u zelf ook niet zo duidelijk. Daarom zal ik u op weg proberen te helpen door een aantal mogelijkheden op een rijtje te zetten. Zodat u uw eigen probleem wat helderder kunt krijgen.
Of er nu wel of niet iets bijzonders aan de hand is met uw zoon kan ik niet beoordelen, ook niet op grond van de dingen die u over hem vertelde. Misschien gedraagt hij zich wat apart, maar op zich zegt dat nog weinig. Hij is namelijk nog heel jong, en nog volop in ontwikkeling. Over een tijdje kan het er allemaal weer heel anders uitzien.
Ook kan hij goed leren. Op dat gebied functioneert hij dus gewoon goed. U vertelde dat het contact met andere kinderen wat moeizaam verloopt, maar wat gaat er nou eigenlijk niet goed op school? Kan hij nu wel of niet meekomen? Misschien moet je een onderscheid maken tussen klassikaal functioneren enerzijds (wat misschien moeizaam gaat, bijvoorbeeld als het te vrij is) en 1-op-1 functioneren anderzijds, wat waarschijnlijk al een stuk beter gaat, aangezien hij goed presteert bij toetsen.
In de thuis-situatie lijkt hij druk en moeilijk te corrigeren te zijn. Dat dit al zo lang speelt (vanaf de leeftijd van anderhalf jaar) kán wijzen op psychiatrische problematiek, maar dan moet er toch meer aan de hand zijn (waar u verder niets over vertelde). Ik zou dan bijvoorbeeld willen weten hoe zijn taalontwikkeling en motorische ontwikkeling zijn verlopen, en met name of die ontwikkelingen vertraagd waren.
Als de school zegt dat ze uw zoon anders vinden dan de gemiddelde kleuter, zou dat – naast de problemen thuis – een reden kunnen zijn om hem te laten onderzoeken. Het startpunt is altijd de huisarts, die u kan doorverwijzen naar de juiste instantie.
Een tweede reden om uw zoon te laten onderzoeken, of om hulp te vragen, kan zijn dat u als ouders erg overbelast bent. Ook daarbij kan uw huisarts u verder helpen.
Een derde reden voor onderzoek kan zijn dat u uw zoon echt heel anders vindt dan andere kinderen, en dat u wilt weten of er iets speciaals aan de hand is. Uw huisarts kan u verwijzen.
Maar dan. Stel dat u nader onderzoek laat doen. Houd er dan rekening mee dat men er niet goed uitkomt, en dat men het nog even wil aanzien. Bijvoorbeeld tot uw zoon 6 jaar is. Als u dat onbevredigend vindt, kunt u het beste zelf (alsnog) op zoek gaan naar een instantie die veel ervaring heeft met jonge kinderen.
Een tussenoplossing kan zijn dat u de schoolarts vraagt wat die ervan vindt. Schoolartsen hebben veel ervaring met kleuters, en kunnen doorgaans goed meedenken.
Succes ermee!
