20 februari 2000 door Jeroen Aarssen
Ik wil mijn kind tweetalig opvoeden (zelf ben ik Chinees, mijn vriend is Nederlands). Hoe kan ik dat het beste aanpakken? Is het bijvoorbeeld verstandig om vóór de geboorte (ik ben nu 4 maanden zwanger) al Chinees tegen mijn ongeboren kind te spreken? Lastig hierin is dat mijn vriend de Chinese taal niet machtig is. Leidt dat ook weer tot problemen voor hem? Zal hij zich bijvoorbeeld buitengesloten voelen omdat moeder en kind in een taal praten die hij niet kent?
De praktijk wijst uit dat de beste kansen op tweetaligheid worden gecreëerd wanneer u Chinees spreekt en uw vriend Nederlands, op de momenten dat één van u alleen is met het kind. In situaties waarin u allebei aanwezig bent, kunt u kiezen voor het Nederlands, omdat dat de taal is die zowel de moeder als de vader als het kind beheersen. Op die manier hoeft uw vriend zich ook niet buitensgesloten te voelen.
Ouders van tweetalige kinderen zijn eigenlijk een soort taal-politici: ze zijn zich ervan bewust dat je door het maken van bepaalde keuzes de taalontwikkeling kunt beïnvloeden. Maar voor een belangrijk deel laat die ontwikkeling zich niet sturen: de uiteindelijke keuzes worden meestal gemaakt op basis van emoties en gevoelens. En dat is maar goed ook. Let maar op: als u er niet te veel bij nadenkt als u tegen uw kind spreekt, zult u merken dat u Chinees gebruikt, en geen Nederlands.
En begint u gerust nu al met Chinees! Dat zal voor u een goede manier zijn om contact te hebben met uw ongeboren kind. Bovendien leert uw kind zo uw stem herkennen.
Er is niet veel bekend over taalverwerving in de buik en er is ook geen apart vakgebied "prenatale taalkunde". De gegevens moeten we dus ontlenen uit andere takken van de wetenschap. Zo is bekend dat een foetus in de 16e week van de zwangerschap geluid kan registreren. Voor een deel zijn dat geluiden in het lichaam van de moeder (zoals de ademhaling en het kloppen van het hart). Daarnaast bereiken ook andere geluiden de baarmoeder. Het allerduidelijkst komt de stem van de moeder door. Het is daarom niet verwonderlijk dat foetussen van enkele maanden kunnen reageren (bijvoorbeeld door beweging) op stemmen en vooral op die van de moeder.
Vóór de geboorte zal uw kind geen taal leren. Hooguit leert hij of zij Chinese intonatiepatronen en toonhoogtes herkennen. Er zijn mensen die beweren (maar dat is bij mijn weten nog nooit onderzocht) dat een kind zo een bepaalde gevoeligheid ontwikkelt voor een bepaalde taal. In dat geval zou ik uw vriend aanraden voor wat Nederlands richting buik te zorgen, voor het evenwicht ;-)
