23 april 2004 door Joanna Sandberg

Broekpoepen door scheiding. Wat moet ik doen? (6 jr)

Ik ben een alleenstaande moeder van twee kinderen. Een meisje van 4 en een jongen van 6. Mijn ex, de vader van de kinderen, heeft ADHD in extreme vorm. In elk geval erg veel symptomen van een psychopaat. Hij gaat van opvangcentrum naar opvangcentrum. En hij leeft alsof het elke dag feest is.

Ik zorg dus ook 7 dagen per week voor mijn kinderen en de vader komt wanneer het hem uitkomt. Soms zegt hij te komen en komt dan gewoon niet. Hij heeft geen geld, geen huis en geen werk. Alleen een gigantische berg schulden. Soms horen we maanden niets van hem en dan ineens staat hij een paar keer per week voor de deur.

Mijn dochtertje is erg gek met haar vader, mijn zoontje ook wel, maar vindt er niet veel aan als papa komt. Hij is erg teleurgesteld in hem.

Mijn zoontje is een erg pienter jongetje en is van groep 1 naar groep 3 gegaan. Hij bleek bovengemiddeld begaafd te zijn. Hij doet het op school dan ook goed en hij vindt het leuk om te gaan. Hij heeft zijn zwemdiploma's A en B in 8 maanden gehaald.

Alleen is hij nog steeds niet zindelijk. Hij poept wel 3x per dag in zijn broek en af en toe plast hij ook weer in zijn broek. 's Nachts niet.

Ik heb van alles geprobeerd om hem naar de wc te kunnen laten gaan – van belonen tot straf en zelf schoon laten maken – maar tevergeefs.

Nu was ik laatst met hem aan het kletsen en kwam ik erachter dat hij het vies vond om het met een wc-papiertje te doen. Maar ook met vochtige doekjes wil hij het niet. Ik ben altijd degene die zijn billen moet schoonmaken als hij een keer wel op de wc gaat zitten. En dan niet te vergeten die 3x daagse poep-onderbroeken!

Dat hij elke dag een vieze broek heeft, maakt hem blijkbaar niet uit. Hoewel hij ook wel eens gezegd heeft dat hij er niets aan kan doen. En dat geloof ik ook. Hij vindt het niet leuk dat hij in zijn broek poept maar hij gaat ook niet naar de wc.

Ik ben bij een kinderarts geweest en lichamelijk blijkt er niets aan de hand te zijn. Ik ben toen doorverwezen naar een psycholoog in het ziekenhuis. Ik heb één gesprek gehad zonder mijn kind. Ik zou een schema meekrijgen. Maar ik HEB alles al geprobeerd en dat werkt dus allemaal niet.

Ik wil weten waarom mijn kind niet naar de wc wil gaan. Volgens de psycholoog in het ziekenhuis werd er alleen iets aan het broekpoepen gedaan – alleen zo'n schema dus – en werd er niet uitgezocht waarom.

Ik vraag me namelijk af of hij niet te veel van zichzelf verwacht. De scheiding van zijn ouders of de teleurstelling in zijn vader. Of misschien wel in mij? Moet ik de omgang helemaal stoppen zodat hij rust krijgt?

Mijn dochtertje is al helemaal zindelijk en ook een heel gewone – wel pientere – meid, die tot nog toe nergens 'last' van heeft.

Met mijn huisarts kan ik hier niet over praten. Die stuurt me naar de GGZ. Maar ik wil niet dat mijn kind (ook) een stempel 'gek' op zijn voorhoofd krijgt. Zijn vader heeft hier een naam als GEKKE B. En het is verder een heel normaal jongetje die het leuk vindt om af en toe eens flink gek te doen. Ik weet dat je niet gek hoeft te zijn voor de GGZ, maar de mensen praten en denken wel.

Ik ben radeloos! Wat moet ik doen?

Antwoord

Ik kan me voorstellen dat u radeloos bent. De problemen met uw ex-man, uw zoontjes problemen, en in je eentje de zorg voor de kinderen: dat is zwaar.

Ik zal proberen om die zware last wat draaglijker te maken.

Zindelijk

Het gaat goed met uw dochter, en op school gaat het goed met uw zoon. Hij is pienter en hij vindt het er leuk. Poept en plast hij daar overigens ook in zijn broek, of doet hij dat alleen thuis bij u?

U schrijft dat hij 's nachts wel zindelijk is, maar overdag nog niet. Dit betekent dat hij wel zindelijk kan zijn. Want als hij slaapt, plast of poept hij niet in bed. Hoe lang poept uw zoon overigens al 3x keer per dag in zijn broek? Ik vind 3x per dag wel erg vaak.

Psycholoog

Verder vraagt u zich af waarom uw zoon niet naar de wc wil. Ik kan u – op deze afstand – niet zeggen waarom uw zoon dat niet wil, maar ik kan u wel wat uitleg geven over broekpoepen en u proberen te motiveren om hulp te zoeken waar u wél wat aan heeft.

Gelukkig is er lichamelijk niets aan de hand met uw zoon, en de kinderarts heeft u doorverwezen naar de psycholoog van het ziekenhuis. Op zich is dit een goede verwijzing, maar blijkbaar is het gesprek, of het contact tussen u en de psycholoog niet goed verlopen.

Schema

Ik denk dat de psycholoog een schema bedoelde waarin u een bepaalde tijd bijhoudt hoe vaak, waar en wanneer het broekpoepen en het broekplassen voorkomt. Zo'n schema werkt op zich nog niet, maar dient meer als basis van waaruit gewerkt kan worden.

Als ik het juist heb met dit schema, dan is u blijkbaar niet goed uitgelegd waarom u – voordat er echt gewerkt gaat worden aan het probleem – dit schema moet invullen.

Broekpoepen

Waar kan het broekpoepen mee te maken hebben?

Vaak is dit probleem een uiting van spanning. U schrijft zelf al dat u zich afvraagt of uw zoon niet te veel van zichzelf verwacht. En ook: of de scheiding en de teleurstelling in zijn vader (of in u) mogelijk met het broekpoepen te maken hebben.

Spanning

Het lijkt mij heel goed mogelijk dat de scheiding, plus het gedrag van zijn vader, plus zijn teleurstelling in zijn vader, veel spanning oproept. Het gedrag van zijn vader heeft effect op u, op het gezin, en blijkbaar ook op de buurt.

Voor een kind is het vreselijk, en erg schaamtevol, als je vader als 'de gek' betiteld wordt.

Uw zoon is pienter, en hij zal dan ook wel aanvoelen wat een problemen u had door de scheiding (inclusief de problemen die eraan vooraf gingen). Ook zal hij wel aanvoelen wat een effect het onvoorspelbare en onverantwoorde gedrag van zijn vader op u en de kinderen heeft, zoals onveiligheid en onbetrouwbaarheid.

Protest en verzet

Het broekpoepen kan gezien worden als een vorm van protest en verzet. Het broekpoepen is dan een reactie op problemen die te moeilijk zijn voor een kind om mee om te gaan of om over te praten.

Eigenlijk kunt u ook niet boos op hem worden, want uw zoon zegt dat hij er niets aan kan doen. Terwijl het natuurlijk heel vervelend is dat u met die vieze broeken zit en dat u zijn billen moet schoonmaken als hij gaat poepen. U moet wel – door zijn poepgedrag – veel met hem bezig zijn.

Voor uw zoon is het ook niet goed als dit gedrag en de problemen rondom zijn vader maar blijven voortduren.

Hulp van buitenaf

Ik vind de problemen ernstig. Ik adviseer u dan ook om toch naar de huisarts te gaan, om u te laten verwijzen naar een hulpverlener. Zowel voor de problemen van uw zoon als voor de problemen van uzelf. U kunt geholpen worden met de manier waarop u het beste om kunt gaan met uw ex-man.

Ik kan niet beoordelen of het al dan niet beter is dat uw ex de kinderen niet meer ziet, maar het kan zijn dat dit voor een bepaalde periode een goede oplossing is. Misschien kunt u er de rust in huis mee herstellen.

In ieder geval hebben jullie hulp nodig. Daarnaast raad ik u aan om u niets aan te trekken van 'de mensen'. Dat lijkt me wel het laatste waar u zich druk om moet maken. Ik zou u een maatschappelijk werkster adviseren, en u door de huisarts laten verwijzen naar een kinderpsychiater voor uw zoon.

Sterkte!