30 januari 2004 door Nanny Gortzak
Wij hebben een dochtertje van 5 weken oud. Na een couveuse-periode waarin ik veel gekolfd heb, kreeg ik twee keer borstontsteking en tepelkloven. Toen ben ik gaan afbouwen. Inmiddels ben ik zo ver dat ze nog twee keer per dag borstvoeding krijgt. Maar ondertussen heeft onze dochter veel last van krampjes (wat overigens al begon tijdens de periode van volledige borstvoeding) en harde ontlasting.
Ik begin een beetje spijt te krijgen van het afbouwen. Maar ik ben ook bang om opnieuw een borstontsteking te krijgen, wanneer ik de borstvoeding weer opbouw.
Wat is jullie advies? En heb je meer kans op borstontsteking na een intensieve periode van kolven (waarbij ik te veel voeding kolfde)?
En hoe krijg ik de voeding zo snel mogelijk weer op gang?
U wilt weten hoe u borstontsteking kunt voorkomen en u wilt weten hoe u de borstvoeding zo snel mogelijk weer kunt opbouwen. Hieronder zal ik beide vragen apart beantwoorden, te beginnen bij de borstontsteking.
Een borstontsteking kan onder andere ontstaan door het niet volledig legen van de borstklieren.
Het niet volledig legen van de borstklieren kan bijvoorbeeld ontstaan als er voedingen worden overgeslagen, of als er continu veel meer voeding wordt aangemaakt dan de baby kan drinken, dan kan zich melk gaan ophopen in de borst. Daardoor kan het omliggende weefsel gaan irriteren en ontsteken.
Het niet volledig legen van de borstklieren kan ook ontstaan doordat er steeds druk wordt uitgeoefend op dezelfde plek in de borst. U kunt dan denken aan – bijvoorbeeld – het dragen van een voedings-bh die niet goed past, of het dragen van de baby in een draagzak.
In al deze gevallen is de ontsteking aanvankelijk niet bacterieel. De borst vaak goed legen en de oorzaak van de blokkade wegnemen, voorkomen herhaling.
Naast het niet goed leegmaken van de borstklieren is er nog een tweede mogelijke oorzaak voor een borstontsteking. Deze is wel bacterieel. In combinatie met bijvoorbeeld kloven in de tepels kunnen er bacteriën de borst binnendringen die vervolgens een infectie veroorzaken.
Als de eerder genoemde maatregelen (borsten goed leegmaken en blokkades wegnemen) niet binnen 24 uur verbetering opleveren, dan bestaat de kans dat de borstontsteking een bacteriële bron heeft. In dat geval is behandeling met medicijnen nodig. U kunt hiervoor terecht bij uw arts.
U geeft aan dat u in verband met de couveuse-opname van uw dochter veel gekolfd heeft. U heeft hierbij twee maal borstontsteking opgelopen en tepelkloven.
Het kan zijn dat door de wijze van kolven, of door de plaatsing van de kolf op de borst, er teveel druk is uitgeoefend op bepaalde plekken, met een borstontsteking als gevolg.
Ook kan het zijn dat eerst de huid van de tepels beschadigd is geraakt, bijvoorbeeld door de manier van kolven, waarna vervolgens een bacteriële borstontsteking is ontstaan.
U vertelde dat het tweemaal is gebeurd. Misschien is de borstontsteking de tweede keer teruggekomen doordat de oorzaak van de ontsteking niet is weggenomen (manier van kolven ongewijzigd, knellende bh, druk van borstschelp van de kolf op uw borst, etc.) Het kan ook zijn dat de eerste borstontsteking niet helemaal verdwenen was en vervolgens opnieuw is opgelaaid.
Om herhaling van een borstontsteking te voorkomen, moet u ervoor zorgen dat de borsten regelmatig goed leeggedronken worden. Ook moet u opletten of er geen harde plekken in de borst blijven bestaan. Als u regelmatig op dezelfde plaats in de borst harde plekken krijgt, ga dan na of kleding, bh, tas, draagzak e.d. de oorzaak kunnen zijn.
Het weer opnieuw opvoeren van de borstvoeding na een periode van stoppen of afbouwen wordt relactatie genoemd. Hoe doe je dat?
Als u de borstvoeding zo snel mogelijk weer wilt opbouwen, kunt u simpelweg beginnen met uw dochter zo vaak mogelijk aan te leggen. U kunt dit doen door naast de borstvoedingen die ze nog krijgt, haar vóór elke flesvoeding aan de borst te leggen. Vervolgens geeft u haar de flesvoeding en legt u haar na de fles nogmaals aan de borst.
U kunt dit bij elke voeding doen, dus ook bij de nachtvoedingen. Als u telkens zoveel voeding in de fles doet dat uw dochter elke twee uur wil drinken, worden de borsten optimaal gestimuleerd.
Zodra u merkt dat uw voeding begint toe te nemen, kunt u overwegen om een relactatie-weekend in te lassen. U doet dan als het ware een paar dagen de kraamtijd helemaal over. Dat gaat als volgt.
1. Installeer uzelf een paar dagen in bed. Denk daarbij wel om de veiligheid, als u uw baby in bed neemt:
2. Zorg dat u alles bij de hand heeft wat u nodig heeft, of zorg dat er hulp in huis is om alles aan te geven.
3. Tijdens deze dagen is het enige wat u doet: eten, voeden, drinken, voeden, slapen, voeden.
4. U voedt minimaal elke twee uur, vaker mag ook. U biedt elke voeding twee borsten aan, en als de baby nog niet tevreden is, wisselt u vaker van kant. U houdt dit patroon ook 's nachts aan, al mag er dan wel iets meer tijd tussen de voedingen zitten.
5. Zorg voor veel huid-op-huid-contact met uw baby; dat stimuleert het drinken aan de borst.
Let goed op de hoeveelheid natte luiers van uw baby. Als u niet een snelle toename van uw melkproductie merkt en de luiers blijven droger, dan kan het toch nog nodig zijn om een klein beetje bij te voeden. Geef dan zoveel voeding dat de baby elke twee uur wil drinken aan de borst. Als u kiest voor bijvoeden, dan kunt u de hoeveelheid elke dag wat minderen.
Hoe weet u of uw voeding weer goed op gang is gekomen? Dat is het geval als aan de volgende voorwaarden is voldaan:
Ik wens u veel succes!
