Ja! Hèhè. Eindelijk.
Ik vind dat we onze jongeren in bescherming moeten nemen tegen de bizar verslavende werking van de telefoon. Wat ouderwets van mij. Ga toch met je tijd mee, mens! Het doet me denken aan een oude grap over de afhankelijkheid van papier: "De leerlingen van vandaag de dag zijn veel te afhankelijk van papier. Ze weten niet meer hoe ze op een leitje moeten schrijven zonder dat ze onder de kalk komen te zitten. Wat gaan ze doen als het papier op is?" Een satirische kijk op de angst voor verandering, maar misschien toch relevant in deze discussie over het telefoonverbod op middelbare scholen.
De bedrijven achter veel apps weten exact hoe je een mens verslaafd maakt. Ze weten precies hoe je de dopamine doseert die vrijkomt bij het verwachten of zien van likes en opmerkingen op je post, of bij het kijken van een cool kort filmpje. Dopamine is lekker. En verslavend. En ze weten dus precies wat ze je moeten laten zien en met hoeveel tussenposen om je optimale dopaminekicks te geven, omdat het algoritme precies bijhoudt
hoe lang je naar welke inhoudt kijkt (zie ook de interessante documentaire The Social Dilemma).
Telefoons zijn even verslavend als gokmachines. Je hebt ze alleen constant bij de hand, dus de verleiding weerstaan is vele malen moeilijker. Je gaat toch ook geen fruitautomaten in je kamer zetten? Behalve als er daadwerkelijk appels uit komen?! En dat is één kant van het verhaal.
Telefoons zijn bijna, misschien helemaal onmisbaar in het leven van pubers. Alles van school staat er op, maar ze worden vooral gebruikt om in hun OERbehoeftes te voorzien (bij een groep horen, status verwerven en behouden, gezien worden, autonomie verkrijgen en behouden en veiligheid. Deze behoeftes zijn natuurlijk duidelijk aanwezig voor iedereen, maar voor pubers met een missie (losmaken uit je gezin en een eigen plek in de samenleving vinden) tien keer zo krachtig. Hun hersenen zijn daar helemaal op afgestemd en één van de
typische kenmerken van puberhersenen is extra gevoeligheid voor dopamine. Yep, handig. Als je nou telefoons niet alleen in de klas maar op de hele school verbiedt en ze leren weer om in ‘het echte leven’ aan die sociale behoeftes te voldoen, verliest de telefoon zijn monopolie als sociaal bindmiddel.
Maar daar zijn we er nog niet mee, want er zijn tekenen dat het telefoongebruik thuis toeneemt als het op school niet meer mag. Daar ligt een mooie taak voor de ouders: stel grenzen. Bijvoorbeeld ’s avonds nooit de telefoon mee naar boven. ’s Avonds na acht uur sowieso telefoon in de kast. Nooit tijdens het eten. Wat maar bij jullie gezin past. En geef vooral het goede voorbeeld, daar leren ze echt het meeste van. Best moeilijk,
hè, zelf ook na achten je telefoon wegleggen? Zo verslavend is het dus. Ik weet dat er ouders zijn die vinden dat school de kinderen moet voorbereiden op het echte leven. En is dit niet een prachtige gelegenheid om kinderen op te voeden die het echte leven niet meer helemaal online beleven?
Ik weet dat er kinderen eenzaam zijn in de pauzes, juist voor hen is de telefoon een redding. Maar naast het invoeren van een verbod, kun je als tegenhanger te gekke alternatieven bedenken. Zet schaakspellen neer, leg tijdschriften op leesbestendige locaties, maak veilige cocon-plekken in de kantine. Ik weet dat de regels lastig te handhaven kunnen zijn, dat er pubers zo slim zijn om twee telefoons mee naar school te nemen, dat er gesmokkeld gaat worden. Ook dat is van alle tijden; er zullen altijd mensen zijn die regels overtreden. Moeten we het wetboek dan ook maar gelijk afschaffen?
Een telefoonverbod zal lastig worden, maar er zijn wel meer lastige dingen toch opgelost. En
het is, of je het er als ouder nu wel of niet mee eens bent, een mooie gelegenheid om je kind
mee te geven dat er nou eenmaal regels zijn die gevolgd moeten worden. Dikke vette pech
als je het stom vindt, such is life! Dat is pas je kind voorbereiden op het echte leven.
