11 november 2021 door Loth van Veen
Jij wilt het één en je puber wil het ander, een veelvoorkomende uitdaging onder ouders van pubers. Zo lang dit over kleine dingen gaat, valt hiermee om te gaan. Maar wat doe je, als je puber niet meer naar school wil? Loth van Veen, oprichter van Intermijn, een coachingsorganisatie voor jongeren, verdiepte zich in dit vraagstuk en legt uit hoe je hiermee om kunt gaan.
Zoek verbinding met je kind. Denk terug aan toen jij dezelfde leeftijd had. Je kunt je vast nog wel voorstellen dat je toen (of nu!) niet wilde doen wat je eigenlijk moest doen. Welke gevoelens roept dat bij jou op? Verplaats je in de situatie van je kind en toon begrip. Erkend worden in je gevoel is voor alle mensen basisbehoefte, ook voor jouw puber. Van daaruit kun je straks een stap verder komen.
Docent Ingrid van Essen ontwikkelde de puberijsberg. Deze illustratie, afkomstig uit ons boek Coach je kind bij toekomstkeuzes, laat zien dat het gedrag van jouw kind, het niet naar school willen gaan, slechts het topje van de ijsberg is. Daaronder liggen de andere lagen verborgen: gevoelens en behoeften, kwaliteiten en vaardigheden en identiteit. Die lagen krijg je niet zomaar te zien, daar is vertrouwen voor nodig. Wees nieuwsgierig naar je kind en probeer erachter wat er onder de waterlijn verstopt zit.
Als je je kind wilt ondersteunen, is het belangrijk dat jullie goed met elkaar communiceren. Je puber wil niet naar school, praat erover en luister. Maar ga ook in gesprek over kleine, dagelijkse dingen. Op die manier bouw je een vertrouwensband op. Wat daarvoor nodig is? Een flinke dosis nieuwsgierigheid! En: voordat je in gesprek gaat, is het goed om na te denken over de setting. Het kan fijn zijn om samen iets te gaan doen, zoals een wandeling maken of de schuur opruimen of een taart bakken. Op die manier ben je samen bezig en kom je ongedwongen tot een gesprek. (Hier eventueel verwijzen naar gespreksstarters in kader, zie onderaan tekst.)
Motivatie is datgene wat jou tot gedrag drijft. De reden dat je in actie komt. Je kunt onderscheid maken tussen intrinsieke motivatie en extrinsieke motivatie. Bij intrinsieke motivatie komt de motivatie uit jezelf. Je hebt zin in de activiteit! Bij extrinsieke motivatie word je gemotiveerd door externe prikkels, bijvoorbeeld een straf of een beloning. Je doet iets omdat het van iemand anders moet.
Voor veel jongeren geldt dat ze wel iets leukers kunnen verzinnen dan naar school te gaan. Ook is het puberbrein meer ingesteld op korte termijn plannen (nu iets gezelligs doen met vrienden) dan lange termijn plannen zoals het behalen van een diploma. Het kan dus even zoeken zijn hoe je kind zichzelf kan motiveren voor school. Een paar suggesties:
Maak je je zorgen om je kind? En lukt het je niet om samen een stap verder te komen? Overleg met je kind of je contact kunt zoeken met school. Het kan prettig zijn om samen met de mentor van je kind en je kind om tafel te gaan. Wat speelt er? Waar heeft je kind behoefte aan? Hoe kunnen jullie samen zorgen dat de situatie verbetert?
Soms kan het lastig zijn om je kind tot praten te krijgen en zich open te laten stellen. Stel je kind deze vragen (en andersom) om een gesprek op gang te brengen of gaande te houden.
