17 juni 2021 door Loth van Veen
‘Ik heb jouw hulp niet no-dig!’ roept je dochter kwaad als je wilt helpen met haar schoolplanning. ‘Bemoei je met je eigen zaken’ zegt je zoon die je wilt helpen op tijd van huis te vertrekken omdat hij deze week al drie keer te laat is gekomen. Typisch gedrag dat jongeren vertonen op het moment dat je feedback probeert te geven. En weet je? Dat is eigenlijk heel logisch: jongeren hebben een sterke behoefte aan autonomie. En jij, met je goed bedoelde adviezen, breekt in op die zelfstandigheid. En dat leidt in veel gevallen tot weerstand, ongeacht hoe briljant jouw feedback eigenlijk is ;) Feedback geven aan pubers: het is lastig. Maar: zeker niet onmogelijk. Lees je mee?
Feedback geef je om je kind te helpen zich verder te ontwikkelen. De puberteit is een fase van uitproberen, onderuitgaan en leren van fouten. Dit is ook de manier om te ontdekken waar je goed in bent en wat je leuk vindt. Als ouder kun je hier een bijdrage aan leveren door te corrigeren, grenzen te stellen en aangeven wat niet kan of mag. Het geven van feedback hoort hierbij: je geeft je kind een terugkoppeling op zijn gedrag en hoe dat gedrag op jou over komt.
Het is best confronterend om te horen dat je iets nog niet zo goed kunt of dat iemand last heeft van je gedrag. Om te voorkomen dat je kind jouw goedbedoelde feedback interpreteert als aanval of afwijzing, verdiepen we ons in het geven van feedback en delen we vijf tips:
Als je je kind feedback wilt geven, is het belangrijk dat je je kind écht ziet en hoort. En dat je kind zich gehoord en gezien vóelt. Kortom: wees nieuwsgierig naar je kind. Ligt je kind de hele dag op bed te gamen? Ga er niet direct vanuit dat hij lui is. Komt je dochter altijd te laat op school? ‘Geen discipline’ is een makkelijke reactie. Maar is dat ook echt zo? Hoe gaat het écht met je kind? Als je hierover in gesprek wilt, zorg dan voor een open houding, waarin je nieuwsgierig bent en goed kijkt en luistert.
Van wie is de feedback? Laten we maar meteen met de deur in huis vallen: de feedback is van jou. Jíj voelt de behoefte om je kind te helpen. Stel eerst de vraag of je je kind feedback mag geven. Staat je kind ervoor open? Alleen dan zal je kind er echt iets mee willen en kunnen doen.
Voordat je in gesprek gaat, is het goed om na te denken over de setting. Tegenover elkaar aan tafel zitten is voor jongeren vaak niet de ideale setting om tot een gesprek te komen. Het kan fijn zijn om samen iets te gaan doen, zoals een wandeling maken of de schuur opruimen. Op die manier ben je samen bezig en kom je ongedwongen tot een gesprek.
Bij ‘feedback geven’ denken we vaak aan kritische feedback. Verbeterpunten. Hoe vaak geef je je kind positieve feedback? Ook die feedback helpt je kind in het opdoen van zelfkennis. Het is belangrijk om je verbeterpunten te kennen, maar minstens zo belangrijk om te weten waar je in uit blinkt!
Het is voor je kind heel belangrijk om goed te begrijpen wat je precies bedoelt als je feedback geeft. Alleen dán zal je kind in staat zijn daadwerkelijk iets met de feedback te doen. Verdiep je daarom in de feedbackregels:
Gedrag
Beschrijf het gedrag wat je hebt geobserveerd. Dit gedrag is feitelijk. Het gaat dus over wat je hoort of ziet. Probeer zo specifiek mogelijk te zijn.
‘Ik zie dat je…’
‘Wat me opvalt…’
Vraag vervolgens of je kind het beschreven gedrag herkent.
Gevolg
Wat is het effect van het gedrag dat je hebt geobserveerd? Doet het bijvoorbeeld iets met mensen in zijn omgeving? Zo ja, wat?
‘Wat ik zie gebeuren is…’
‘Het gevolg hiervan is…’
Gevoel
Welk gevoel brengt zijn gedrag bij jou teweeg?
‘Dit geeft mij het gevoel…’
‘Ik voel mij hierdoor…’
Gewenste gedrag
Welk gedrag zou je graag willen zien? Wat zou je kind volgens jou de volgende keer anders kunnen doen? Geef je kind tips waar hij wat mee kan.
‘Zou je voortaan…?’
‘Ik zou graag willen dat je…’
Wil je meer weten over feedback geven aan je kind en alle andere uitdagingen die je tegenkomt in het begeleiden van je kind in deze fase? De tips uit dit artikel zijn gebaseerd op ons boek Coach je kind bij toekomstkeuzes. Hét handboek voor ouders van kinderen tussen de 15 en 21 jaar. Je bestelt het boek op onze website of op bol.com.
