21 september 2021 door Loth van Veen
‘Toen ik mijn ouders vertelde dat ik een tussenjaar wilde nemen, dachten ze dat ik een jaar bankhangen bedoelde’ vertelt een jongen tijdens zijn intakegesprek. ‘Ze waren bang dat ik het ritme van school kwijt zou raken.’ voegt hij toe. ‘Mijn mentor maakte in de speech op mijn diploma-uitreiking grapjes over mijn geplande tussenjaar, alsof ik een jaar feest zou gaan vieren’ vertelt een andere deelnemer.
Hoewel er steeds meer jongeren een tussenjaar nemen, rust er nog altijd een taboe op. Gek, want eigenlijk is het ontzettend logisch om een tussenjaar te nemen: júist nu!
1. De tijd nemen om een vervolgstudie te kiezen
Het woord tussenjaar geeft het al aan: het is een jaar tussen het voortgezet onderwijs en het studeren (of werken) in. De studiekeuze is voor veel jongeren een struikelblok. De begeleiding bij het maken van een studiekeuze in het VO is niet altijd toereikend en bovendien stond het eindexamen het denken over de toekomst misschien wel een beetje in de weg. Veel jongeren gebruiken het tussenjaar dan ook om een keuze voor een vervolgopleiding te maken. Fijn om voor zo’n grote beslissing écht de tijd te kunnen nemen!
2. Nieuwe ervaringen opdoen
Om een opleiding te kiezen, heb je zelfkennis nodig. Als je weet waar je goed in bent en wat je leuk vindt, wordt kiezen een stuk makkelijker. Als digital natives spenderen jongeren van nu vele uren (gemiddeld 7!) per dag achter een scherm. Meer schermtijd leidt tot minder echte ervaringen, terwijl het opdoen van ervaring helpt bij het verkrijgen van zelfkennis en zelfvertrouwen. Een tussenjaar is bij uitstek het moment om nieuwe dingen te proberen: van vrijwilligerswerk tot een reis en van een bijbaan tot een cursus.
3. Ruimte om te experimenteren
Jongeren van nu ervaren veel druk om te presteren. 'Goed' kiezen lijkt de norm, of het nu om een studiekeuze of een zorgverzekering gaat. Jongeren geven aan weinig ruimte te voelen om te experimenteren en te proberen: je keuze moet in één keer goed zijn. Een tussenjaar is een jaar waarin er geen cijfers of studiepunten gehaald hoeven te worden. Een jaar dat je zelf mag invullen, waarin je successen mag boeken en ‘fouten’ mag maken. Wat gebeurt er bij jouw kind als er ruimte ontstaat?
4. Zelfstandig worden
De overstap van het voortgezet onderwijs naar het hoger onderwijs wordt door veel jongeren als groot ervaren. Van studenten wordt verwacht dat zij veel eigen verantwoordelijkheid nemen, of het nu gaat om het organiseren van een stage of het zoeken van een kamer. Waar ouders en de mentor tijdens de middelbare schoolperiode nog een grote rol spelen, staat je kind in de studententijd echt op eigen benen. Het tussenjaar is een goede periode om daar stap voor stap naar toe te werken, zowel voor het kind als voor de ouders.
In alle gevallen is het raadzaam om samen met je kind een plan te maken voor het tussenjaar. Een goede voorbereiding draagt bij aan een goed tussenjaar. Wat wil jouw kind aan het einde van het tussenjaar bereikt hebben? Stel doelen op en bedenk samen hoe die doelen bereikt kunnen worden.
Wist je dat er verschillende programma’s zijn waar jouw kind in zijn of haar tussenjaar aan mee kan doen? Het tussenjaarkenniscentrum heeft een handig overzicht gemaakt van alle aanbieders. Bij Intermijn kun je op 4 oktober instromen in de groepen die in Amsterdam van start gaan.
