4 november 2022

Huisregels en gezonde grenzen voor pubers

De puberteit is een bijzondere periode voor je kind, maar ook voor jou als ouder van een puber. Enerzijds wil jouw kind meer zelfstandigheid en verantwoordelijkheden, maar anderzijds is het belangrijk om er te zijn voor jouw kind. Duidelijke grenzen stellen is een must in deze periode en dat brengt de nodige uitdagingen mee. Pubers verzetten zich juist tegen deze regels, maar hebben deze tegelijkertijd nodig. Hoe pak je dit aan als ouder? In dit artikel bespreken we huisregels bij pubers, want deze regels scheppen duidelijkheid en geven structuur. Hoe maak je gezonde afspraken met elkaar? En hoe zorg je dat iedereen de regels ook echt naleeft? Zonder regels wordt het een zooitje. Laten we kijken hoe we meer grip kunnen krijgen voor het gezin. 

Bang voor de puberteit

Veel ouders vrezen het moment dat hun zoon of dochter in de puberteit raakt. Ze zijn bang voor humeurschommelingen, ruzies, ongewenst gedrag en een slechte sfeer in huis. Ook ontploffingsgevaar en eigenwijze streken van de puber liggen op de loer. Maar de puberteit is zoveel meer dan die opstandigheid en emotionele buien. Sterker nog; het kan verrassend leuk zijn. Je kind wordt zelfstandiger, bewuster en gaat de wereld ontdekken. Het is een prachtige én indrukwekkende tijd vol lichamelijke en mentale veranderingen waarbij je jouw puber mag begeleiden op weg naar volwassenheid. 

Veranderingen in de puberteit

In de puberteit ontwikkelt jouw zoon of dochter zich van kind naar volwassene. Onder invloed van hormonen verandert er van alles aan hun lichaam, maar ook mentaal gebeurt er veel. Dit kan intens en heftig zijn: voor de omgeving, maar ook zeker voor de puber zelf. Deze mentale groei in de puberteit heeft grote gevolgen voor de interesses, het humeur én de persoonlijkheid van je kind. Ineens krijgt jouw puber te maken met seksuele gevoelens, onzekerheden, een groeiend moreel besef, stemmingswisselingen en het vinden van een eigen identiteit. En dat is niet niks.

Omgaan met pubergedrag

Als ouders kan het uitdagend zijn om met pubers om te gaan. Je wilt jouw kind ondersteunen, maar soms lijk je alles verkeerd te doen. Bovendien kunnen sommige pubers zich afsluiten voor hun ouders of alleen maar hun eigen plan trekken. Hoe kun je in deze periode werken aan een goede verstandhouding en een veilige thuishaven terwijl je toch duidelijke regels opstelt waar iedereen zich comfortabel bij voelt? Deze regels geven rust, duidelijkheid en structuur. Dat gun je elk gezin, maar juist ook elke puber. 

Grenzen stellen met het gezin

Pubers opvoeden kan best uitdagend zijn. Ze zijn niet altijd even makkelijk, laten duidelijk merken wat ze van iets vinden en tegelijkertijd verkennen ze hun grenzen en die van anderen. Dit hoort er uiteraard bij: juist in deze periode ontdekt jouw puber wie hij of zij is en wat hun relatie is tot de wereld en tot anderen. Maar het is wel belangrijk om grenzen te stellen. En deze regels dient iedereen te respecteren. Zo houd je het in huis gezellig, liefdevol en warm voor iedereen. Maar hoe bepaal je deze grenzen en hoe handhaaf je deze?

Wensen en behoeftes van de puber

Door grenzen te stellen spreek je jouw verwachtingen duidelijk uit. Zo weet jouw puber wat er van hem of haar wordt verwacht. Grenzen en regels kunnen helpen om de vrede te bewaren, om iedereen veilig te houden en om verantwoordelijkheden (en daarmee ruimte) te geven waar dit mogelijk is. Deze grenzen hoeven niet eenzijdig te zijn: ze kunnen in overleg worden bepaald en voor iedereen in het gezin gelden. Door belangstelling te tonen in de wensen en behoeftes van elkaar, kun je echt de diepte in en creëer je de beste setting voor iedereen. 

Het opstellen van huisregels

Het is belangrijk om bij het stellen van grenzen en het opstellen van regels de focus vooral te richten om de zaken die echt belangrijk zijn. Door in gesprek te blijven met elkaar, voel je aan wat jouw kind daadwerkelijk nodig heeft. Laat de regels dan ook vooral hier betrekking op hebben. Het is niet erg als er discussies ontstaan, als je je maar samen kunt vinden in de uiteindelijke afspraken. Maak bijvoorbeeld duidelijke afspraken over drinken en roken, hoe laat iedereen thuis moet zijn, zakgeld, klusjes en respect naar elkaar toe. Zo kunnen de huisregels bijdragen aan het thuisgevoel. 

Huisregels voor pubers

  • Overleg samen over elke huisregel en probeer tot een compromis te komen zodat iedereen zich er goed bij voelt. Als iedereen het eens is met de huisregels, is de kans groter dat deze ook echt worden nageleefd.
  • Leg duidelijk uit wat het nut is van een huisregel. Deze zijn er niet om anderen het leven zuur te maken (al willen we deze gedachte natuurlijk niet invullen voor de puber, maar... de kans is aanwezig dat er zo wordt gedacht), maar om meer rust en ruimte te creëren voor het hele gezin. 
  • Stel de huisregels op een rustig moment op, niet na een ruzie of na een incident waarbij een grens is overschreden. Hoge emoties werken averechts wanneer je huisregels bedenkt met elkaar. 
  • De huisregels zouden kort en eenvoudig moeten zijn. Zo kan er geen onduidelijkheid ontstaan over de interpretatie én dan zijn de afspraken makkelijker te onthouden. 
  • Stel niet te veel huisregels op. Bij een overdaad een regels is voor niemand meer duidelijk wat er nu wordt verwacht.
  • Houd het positief; stel regels niet op vanuit wat niet mag, maar benadruk wat er juist wél mag of gedaan moet worden.
  • Maak ook afspraken over consequenties bij het niet naleven van de huisregels.
  • Laat de huisregels gelden voor iedereen in het gezin, niet alleen voor de puber.
  • Neem regelmatig de tijd om de huisregels opnieuw door te nemen. Situaties veranderen en kinderen worden tenslotte ouder.
  • Vergeet niet jouw kind zo nu en dan te prijzen voor het goed naleven van de huisregels.

Goed gesprek met je puber

Door samen de grenzen en regels op te stellen, werk je onbewust al aan één van de meest belangrijke voorwaarden voor een gelukkig gezin: goede communicatie. Er heerst een grote misvatting dat pubers niet meer willen praten met hun ouders. Niets is echter minder waar. Juist in de puberteit heeft jouw kind behoefte aan een luisterend oor, begeleiding, het gevoel gehoord te worden en een goed gesprek op z’n tijd.

Lees ook: